Οι λέξεις δεν παγώνουν. Και δεν είναι μονοσήμαντες, δέσμιες κάποιας μονογαμικής σχέσης με τον πλάστη τους, στις σπανιότατες περιπτώσεις που τον γνωρίζουμε. Το νόημά τους μπορεί ν’ αλλάξει με τον χρόνο, να εμπλουτιστεί, ακόμη και να ανατραπεί. Εμείς σήμερα καμαρώνουμε για το «φιλότιμο» και, δίχως να το ψάξουμε, διατεινόμαστε ότι μόνο η ελληνική είναι εξοπλισμένη με τέτοια όμορφη και πλούσια λέξη. Και σπεύδουμε να συμπεράνουμε ότι μόνο οι Ελληνες είμαστε έθνος φιλότιμο. Για τους αρχαίους όμως το «φιλότιμον» ήταν η φιλοδοξία, η λαχτάρα για διασημότητα.
Παρ’ όλ’ αυτά, ξενίστηκα όταν πρωτοείδα το ζευγάρι «ελλειπτικά φάρμακα», δεν πάει καιρός. Σαν όμηρος της φαρμακοποσίας ήξερα ότι από τα φαρμακεία μας λείπουν αρκετά σκευάσματα. Από την άλλη, όσα μάθαμε στο σχολείο και όσα μας λένε τα λεξικά με οδηγούσαν στην παράδοξη σκέψη ότι τα «ελλειπτικά φάρμακα» της γραφειοκρατικής ορολογίας (τα συναντήσαμε λ.χ. και στην επίσημη ανακοίνωση για όσα αποφασίστηκαν σε ευρεία σύσκεψη συναρμοδίων) δεν είναι στρογγυλά σαν τα συνηθισμένα δισκία. Μυστηριωδώς, έχουν το σχήμα έλλειψης, ίδιο με την τροχιά των πλανητών.
Ελλειπτικός βέβαια είναι και αυτός «που παρουσιάζει ελλείψεις», τα παραδείγματα όμως των λεξικών (εν προκειμένω του Λεξικού της Ακαδημίας) σχετίζονται με τη γραμματική και τη ρητορική, όχι με τη φαρμακολογία: ελλειπτική αφήγηση, ελλειπτική διατύπωση, ελλειπτικός υποθετικός λόγος… Ελλειπτικός δηλαδή είναι αυτός που του λείπει κάτι, όχι αυτός που λείπει από κάποιους. Και μάλιστα από κάποιους που τον έχουν ανάγκη, όπως συμβαίνει με τα φάρμακα.
Σιγά, ρε αδερφέ, θα πει κανείς. Εδώ λείπουν από τα φαρμακεία περί τα 450 σκευάσματα, άλλα για 3-4 εβδομάδες κι άλλα ένα εξάμηνο, αντιβιοτικά, αντιπυρετικά, παιδιατρικά, νευρολογικά κτλ., κι εσύ γλιστράς στην παραφιλολογία; Η αλήθεια είναι ότι με έσπρωξε προς τα εκεί η υπερβολική εμπιστοσύνη μου στον υπουργό Υγείας· η σιγουριά μου (ίση εικάζω της πρωθυπουργικής) ότι ο κ. Θάνος Πλεύρης θα βρει και πάλι τη λύση. Και πράγματι, ο υπουργός εξαπέλυσε με κεραυνοβόλο αργοπορία το εξής τελεσίγραφο: «Εξαιτίας της παγκόσμιας έλλειψης φαρμάκων λόγω μεγάλης ζήτησης και μειωμένης παραγωγής κανένας δεν θα παίζει με τη δημόσια υγεία».
Τι σημαίνει αυτό σε μη πλευροκοπημένα και μη ελλειπτικά ελληνικά; Πως όταν δεν λείπουν φάρμακα, μπορεί όποιος θέλει να παίζει με τη δημόσια υγεία. Ελλειπτική πολιτική…
Παντελής Μπουκάλας
