Συνεντεύξεις

Πάνος Λάμπρου: Ο ρόλος του κόμματος ήταν και είναι αναντικατάστατος

Τη συνέντευξη πήρε ο Πέτρος Ζούνης

Έχουμε εξελίξεις στο κόμμα και την κυβέρνηση. Αλλαγή γραμματέα στο κόμμα, ανασχηματισμό στην κυβέρνηση. Θέλω κυρίως να μιλήσουμε για το πρώτο. Τι σηματοδοτεί αυτή η αλλαγή;
Πρόκειται για μια πολιτική διαδικασία, παρότι καταγράφηκε από ορισμένους ως αλλαγή προσώπου. Παρότι ο τρόπος που άνοιξε το ζήτημα δεν ήταν ο ενδεδειγμένος για ένα κόμμα της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς, η εκλογή του Πάνου Σκουρλέτη από την ΚΕ σηματοδοτεί την ενίσχυση του ρόλου του κόμματος και βεβαίως ενισχύει τον κοινωνικό προσανατολισμό του, την αριστερή και ριζοσπαστική του κατεύθυνση. Είναι μια επιλογή που ενώνει τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ και στέλνει και μήνυμα ότι μπαίνουμε σε μια διαφορετική περίοδο.

Με καθυστέρηση δύο χρόνων γίνεται μια επιλογή που είχε συζητηθεί αμέσως μετά το 2ο συνέδριο. Τότε είχαν ακουστεί τα ονόματα και του Π. Σκουρλέτη και του Ν. Φίλη. Τελικά μήπως τότε επικράτησε ως προτεραιότητα η κυβερνησιμότητα;
Τα προηγούμενα χρόνια, πράγματι, υπήρξε μετατόπιση του κέντρου βάρους των πολιτικών αποφάσεων από το κόμμα προς την κυβέρνηση. Αυτό έχει ειπωθεί πολλές φορές και σε κάθε περίπτωση δεν ήταν θετικό. Άλλωστε, έχουν μείνει τα ίχνη αυτής της μετατόπισης και είναι βαθιά. Ένα σημαντικό μέρος των δυνάμεών μας είχε επηρεαστεί από αυτή τη λογική. Ήταν ένα μεγάλο λάθος. Ο ρόλος του κόμματος ήταν και είναι αναντικατάστατος. Τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτά που έχουν την επαφή με την κοινωνία στη γειτονιά, στην πόλη, στην εργασία, στους χώρους που αναπτύσσονται κοινωνικές δράσεις, στα κινήματα. Συνεπώς, είναι ένας ρόλος που δεν αντικαθίσταται όσο «ισχυρή» και αν είναι μια κυβέρνηση, όσο «ισχυρά» και αν είναι τα πρόσωπα που απαρτίζουν μια κυβέρνηση. Παίζουν το ρόλο τους, αλλά ο ρόλος του κόμματος και του γραμματέα της ΚΕ είναι πολύ σημαντικός. Ο γραμματέας της ΚΕ ενός κόμματος της αριστεράς είναι πιο σημαντικός από το ρόλο ενός υπουργού. Με ή χωρίς κυβέρνηση το κόμμα είναι αυτό που διαμορφώνει εξελίξεις στο κοινωνικό γίγνεσθαι, το κόμμα μπορεί να υπάρχει και χωρίς κυβέρνηση και μάλιστα με παραγωγή αποτελεσμάτων στην κοινωνία.

Στο κόμμα υπάρχει πρόβλημα πολιτικού αντικειμένου. Αν εξαιρέσουμε τη δραστηριότητα γύρω από το προσφυγικό και την κοινωνική αλληλεγγύη, απομένει μόνο κυβερνητισμός. Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εξελιχθεί σε εκλογικό μηχανισμό;
Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός, αλλά είμαι αισιόδοξος ότι θα τον αποφύγουμε. Και αυτό γιατί προκύπτουν ισχυρές διαχωριστικές γραμμές, γιατί τα διλήμματα είναι υπαρκτά, γιατί η κοινωνία αγωνιά, με έναν τρόπο, όχι τόσο εμφανή, συμμετέχει, συνεπώς η μάχη θα είναι επί της ουσίας, κοινωνικά, πολιτικά, ιδεολογικά. Θα είναι ίσως η πιο σκληρή μάχη μεταπολιτευτικά, ακριβώς γιατί οι διαφορές είναι πραγματικές βαθιές, ανάμεσα σε δύο κόσμους ανταγωνιστικούς. Υπό αυτή την έννοια ακόμα και αν κάποιος ήθελε να μετατρέψει αυτή τη μάχη σε μάχη μηχανισμών, δύσκολα μπορεί να το πετύχει. Αναφέρω μερικά παραδείγματα. Η μεγάλη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη δεξιά και την αριστερά σε ζητήματα που αφορούν την εργασία, την υγεία, την παιδεία, το προσφυγικό, τα δικαιώματα όσων δεν έχουν φωνή. Είναι ατελείωτος ο κατάλογος των διαφορών. Έτσι σταδιακά από την ίδια τη ζωή συγκροτούνται δύο ξεχωριστά και ανταγωνιστικά μανιφέστα. Δύο διαφορετικές και ανταγωνιστικές πολιτικές. Εκεί θα κριθεί η μάχη και συνεπώς θα είναι πολύ δύσκολο να εξελιχθεί σε μάχη μηχανισμών.

Αυτό σημαίνει ότι καλός μεν ο Πάνος Σκουρλέτης, αλλά δεν φτάνει. Προφανώς χρειάζονται και άλλες παρεμβάσεις
Το είπα στην αρχή πρόκειται για μια πολιτική διεργασία που θα εξελιχθεί. Το είπε και ο ίδιος ο Πάνος στην ομιλία του στην ΚΕ πως ένας κούκος δεν μπορεί να φέρει την άνοιξη. Έχει πλήρη συνείδηση ότι δεν φτάνει μόνος του. Βεβαίως η εκλογή του βοηθάει, γιατί έχει το ειδικό βάρος και γιατί έχει συλλογική αντίληψη. Χρειάζονται όμως και άλλες κινήσεις και παρεμβάσεις. Ήδη στην ΚΕ με πρόταση του Θ. Δρίτσα και άλλων συντρόφων που τη συνυπογράφουν πάρθηκε ομόφωνα απόφαση να πάμε σύντομα σε μια άλλη ΚΕ που θα συζητήσουμε τα επόμενα βήματα αφού πρώτα προηγηθεί, σε όλη την Ελλάδα, μια συζήτηση στις οργανώσεις του κόμματος με βασικά ερωτήματα που θα τεθούν, έτσι ώστε η συζήτηση στην ΚΕ να μην είναι μια από τα πάνω κουβέντα, αλλά να έχει όλη την ύλη, όλο τον προβληματισμό, τις αγωνίες, τις σκέψεις και προτάσεις των μελών του ΣΥΡΙΖΑ και της Νεολαίας του. Είναι μια πρώτη κίνηση που δείχνει τον αναγκαίο σεβασμό σε αυτούς και αυτές που δίνουν τη μάχη, που έχουν δώσει σκληρές μάχες με απογοητεύσεις, με διαφωνίες, με στενοχώριες, με προβλήματα. Δεν είναι τυπικό είναι ουσιαστικό. Χωρίς τα μέλη του κόμματος, χωρίς το λαό της αριστεράς δεν μπορεί να υπάρξει επόμενη μέρα.

 

Ο λαός της αριστεράς

Είπες ο λαός της αριστεράς. Πρόνοια για την ανασύνταξη των δυνάμεων της ευρύτερης αριστεράς, των ανθρώπων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο μέσα από τα μνημόνια και την ήττα του ΄15 απομακρύνθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ ή αδρανοποιήθηκαν, βρίσκονται στη γωνία και παρακολουθούν, υπάρχει; Υπάρχει η πολιτική βούληση σ΄ αυτή τη νέα φάση για μια νέα επανεκκίνηση, και συστράτευση;

Δεν χρησιμοποίησα τυχαία τη φράση «λαός της αριστεράς». Εμείς γνωρίζουμε καλά πως ένας κόσμος που απομακρύνθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, που απογοητεύτηκε από μια σκληρή μνημονιακή περίοδο, από λάθη και ασάφειες και από την αίσθηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ενσωματώνεται, δεν είναι εχθρικός απέναντί μας ή, για να το πω διαφορετικά, δεν μπορεί εμείς να τον αντιμετωπίζουμε με επιφύλαξη. Σε αυτόν τον κόσμο νομίζω πως ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση για κοινή δράση, να χτίσουμε μια νέα σχέση, να πούμε τις αδυναμίες μας, να πούμε τις δυσκολίες που συναντήσαμε σε αυτό το δρόμο, που ήταν πολλές και μεγάλες, που οδήγησαν και σε οδυνηρές υποχωρήσεις. Και αυτό πρέπει να το πούμε, να είμαστε απολύτως ειλικρινείς. Ναι, υπήρξαν ουσιαστικές υποχωρήσεις, αλλά και αναγκαστικοί συμβιβασμοί, οι οποίοι έστειλαν λάθος μηνύματα, δημιούργησαν εύλογα ερωτήματα ή εύλογες ενστάσεις και διαφωνίες από αυτόν τον κόσμο. Δεν θα είναι εύκολη αυτή η διαδικασία, θα είναι δύσκολη, αλλά η αριστερά αν δεν είναι ενωμένη, αν δεν καταφέρει να ξαναβρεθεί στο δρόμο και στα κοινωνικά κινήματα, δεν μπορεί να υπάρξει και να έχει δυναμική. Σε αυτό το σημείο να πω ότι στον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, δυστυχώς, τέτοιοι συμβολισμοί δεν υπήρξαν.

Υπάρχει πρόβλημα στη λειτουργία του κόμματος. Στη λειτουργία της ΚΕ και στο ρόλο της, στον τρόπο που λειτουργούν οι οργανώσεις, στον τρόπο που οργανώνουμε νέα μέλη στον τρόπο που επικοινωνεί το κόμμα με την ηγεσία του, στην ανυπαρξία πρωτοβουλιών στην κοινωνία από τις οργανώσεις. Όλα αυτά ήταν επιλογή; Ήταν αδυναμία; Ήταν κάτι άλλο;
Έχεις δίκιο, με λίγες εξαιρέσεις οι οργανώσεις μας δεν είναι αυτό που θέλουμε και θα έπρεπε να είναι. Δεν έχει να κάνει με αδυναμία της καθοδήγησης. Κυρίως έχει να κάνει με αυτό που είπαμε παραπάνω. Με τη μετατόπιση του κέντρου λήψης των αποφάσεων προς την πλευρά του κυβερνητικού επιτελείου και άρα αποδυνάμωση του πολιτικού βάρους του κόμματος και δεύτερο μια αίσθηση που έχουν πολλά μέλη του κόμματος και της Νεολαίας ότι η γνώμη τους, η άποψή τους, ο προβληματισμός τους δεν ακούγεται, δεν συμπεριλαμβάνεται στην κεντρική πολιτική κατεύθυνση του κόμματος και της κυβέρνησης. Αυτό είναι πολύ κρίσιμο. Έχουμε, συνεπώς, μετατροπή των οργανώσεων σε ακροατήρια, σε οργανώσεις φίλων του ΣΥΡΙΖΑ και όχι σε οργανώσεις ενεργές, επαναστατικές οργανώσεις που αντιλαμβάνονται αυτό που λέμε όλοι και όλες ότι είμαστε σε πόλεμο, σε κοινωνικό πόλεμο. Αν αυτό είχε γίνει αποδεκτό από την αρχή θα είχαμε δώσει στο κόμμα τη βαρύτητα που πρέπει έτσι κι αλλιώς να έχει. Ήταν συνειδητή αυτή η επιλογή; Δεν μπορώ να απαντήσω. Γνωρίζω, όμως, ότι κυριάρχησε μια στρεβλή αντίληψη. Όχι τόσο συνειδητά, αλλά όταν επαναλαμβάνεται το ίδιο λάθος θα πρέπει να μας προβληματίσει. Σε αυτή την πορεία υποτιμήθηκε η ίδια η κοινωνία και θεωρήθηκε ότι όλα παίζονται μέσω της επικοινωνίας, της ατάκας, του καλού ή του δήθεν έξυπνου συνθήματος. Είναι μια λάθος αντίληψη και έχει αποδειχθεί. Πιστεύω ότι αυτό έχει γίνει κατανοητό. Όλο και περισσότεροι και περισσότερες το αντιλαμβάνονται. Είμαστε κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς και βρεθήκαμε κάτω από τις πιο σκληρές, τις πιο δύσκολες συνθήκες στο «τιμόνι της χώρας». Είμαστε υποχρεωμένοι, αν θέλουμε να νικήσουμε, να φέρουμε επιτέλους στην επιφάνεια τον κόσμο της εργασίας, να αφήσουμε χώρο στα αυτόνομα κοινωνικά κινήματα, ακόμα και αν αυτά αμφισβητούν την πολιτική μας ή μέρος αυτής. Χωρίς την κίνηση της νεολαίας, χωρίς τη δυναμική των εργαζομένων, χωρίς κινήματα αμφισβήτησης δεν μπορεί να υπάρξει αριστερά και μάλιστα ανανεωτική, ριζοσπαστική, εναλλακτική.

Η μάχη στα αξιακά ζητήματα

Κάνεις συχνές αναφορές στην αριστερά και μάλιστα την προσδιορίζεις…
Ασφαλώς. Τη μάχη θα τη δώσουμε ως αυτό που είμαστε, ως αριστερά και ας φιλοδοξούν κάποιοι, ευτυχώς λίγοι ή να πω λίγες να την υπερβούμε. Στο νου μας υπάρχει ο μετασχηματισμός κράτους και κοινωνίας, συνεπώς και η ιδεολογική ηγεμονία. Και υπήρξαν στιγμές που δόθηκε αυτή η μάχη και όταν δόθηκε, κερδήθηκε και μάλιστα σε ζητήματα που δεν ήταν δεδομένο. Όταν ανοίξαμε το θέμα των ανασφάλιστων, όταν είπαμε κανένας άνθρωπος, έλληνας ή ξένος, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δεν ήταν μόνο δίκαιο που έγινε πράξη, ήταν ταυτόχρονα μια ιδεολογική νίκη απέναντι στην κοινωνικά ανάλγητη και εμμονικά νεοφιλελεύθερη ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας. Όταν ανοίξαμε το ζήτημα με το σύμφωνο συμβίωσης και για τα ομόφυλα ζευγάρια ή αργότερα για την ταυτότητα φύλου ήταν μια μάχη που πολλοί τη θεωρούσαν χαμένη. Ειπώθηκε ακόμα και από μέλη του ΣΥΡΙΖΑ κυβερνητικά και μη ότι είναι άκαιρη, που μπορεί να απομακρύνει τους νοικοκυραίους. Αυτή τη μάχη τη δώσαμε όμως και την κερδίσαμε και ιδεολογικά. Να θυμίσω τη μάχη για την ιθαγένεια, τις φυλακές και το νόμο Παρασκευόπουλου, που η ΝΔ και η ναζιστική συμμορία τον έχουν ιδεολογική προμετωπίδα για να επιτεθούν στον ΣΥΡΙΖΑ. Μέσα σε αυτή την ακραία συντηρητική φρενίτιδα, δυστυχώς, βρέθηκαν και δυνάμεις του λεγόμενου κέντρου ή της κεντροαριστεράς -όχι ως σύνολο-, που θεώρησαν ότι αυτός ακριβώς ο νόμος έχει δημιουργήσει ρωγμές στη δική τους φιλοσοφία, στο δικό τους σύστημα, που δεν είναι άλλο από το τάξις και ασφάλεια. Εκεί δόθηκε η μάχη και πρέπει να τη δώσουμε με θάρρος και υπερηφάνεια. Τέτοιου είδους στοιχεία πρέπει στη νέα φάση να ενισχυθούν. Δύο πράγματα είχαμε θέσει προεκλογικά πως θα δώσουμε τη μάχη με την κοινωνία όρθια και το δεύτερο ζήτημα ήταν οι θεσμικές τομές. Θα το πω κοινωνικό μετασχηματισμό που για εμάς πρέπει να είναι στον πυρήνα της σκέψης και του ενδιαφέροντός μας. Η τόλμη που δείξαμε στο Μακεδονικό να προτείνουμε και να φέρουμε λύση ήταν, ανάμεσα σε άλλα, απάντηση στον εθνικισμό που ταλανίζει και δηλητηριάζει για δεκάδες χρόνια συνειδήσεις. Ένα επόμενο βήμα, μια μεγάλη τομή, δεν μπορεί παρά να είναι ο διαχωρισμός κράτους και Εκκλησίας ή η ψήφιση νόμου για τον πολιτικό γάμο των ομόφυλων ζευγαριών.

Προτεραιότητες;
Το πρώτο είναι να δώσουμε τη μάχη για τα εργασιακά δικαιώματα, να διορθώσουμε αδικίες, π.χ. για τους συνταξιούχους και να επιδιώξουμε την ανακούφιση των στρωμάτων της κοινωνίας που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση, η οποία είναι ακόμα εδώ και τη βλέπουμε, τη ζούμε. Η αναδιανομή του πλούτου πρέπει να είναι στο επίκεντρο της πολιτικής μας. Την ίδια στιγμή θα χρειαστεί να βάλουμε τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός κοινωνικού κράτους με δομές τέτοιες που να μπορούν να σταθούν αν κάποια στιγμή υπάρξει μια άλλη κυβέρνηση.

Γύρω από το κόμμα υπάρχει μια ζώνη απομόνωσης, «υγειονομική ζώνη» τη λένε οι πολιτικοί αναλυτές, και ταυτόχρονα συντονισμένα το σύνθημα «φύγετε» από δεξιά και αριστερά. Πώς αυτό μπορεί να ανατραπεί;
Πριν το 2015 οι αντίπαλοί μας έλεγαν «για όλα φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ» και το «προς θεού μην έρθουν αυτοί». Εμείς δηλαδή. Οι πολίτες, ο λαός αυτής της χώρας δεν τους άκουσε. Δεν είχαμε βάρος και θεμέλια οργανωτικά στην αυτοδιοίκηση και στους εργασιακούς χώρους Αν τα έβαζες όλα αυτά τα στοιχεία σε ένα «σοφό κομπιούτερ» θα σου απαντούσε πως δεν μπορεί να κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ και όμως έγινε. Οι ανάγκες της κοινωνίας και η σοφία του λαού μας ανέτρεψε όλα τα δεδομένα. Και τότε όλοι εναντίον μας ήταν όπως και τώρα. Μην ξεχνάμε πως ΠΑΣΟΚ-ΝΔ συγκυβερνούσαν. Ήταν όλοι εναντίον μας. Το ΚΚΕ επίσης. Το ίδιο πιστεύω ότι θα συμβεί και σήμερα. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δείξει εμπιστοσύνη στις δικές του δυνάμεις, έχει σταθερή ματιά στις δυνάμεις της εργασίας, στους φτωχούς, στη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, δείξει την πραγματική εικόνα και όχι ψεύτικη, τις δυσκολίες αλλά και τις δυνατότητες που έχει η νέα περίοδος, τότε θα μπορούμε να δημιουργήσουμε τη μεγάλη κοινωνική συμμαχία που θα κρατήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Υπό αυτή την έννοια παλαιάς κοπής κινήσεις δεν προσφέρουν τίποτα, μία από τα ίδια θα πει ο κόσμος.

Οι διαχωριστικές γραμμές

Το τέλος του προγράμματος χαρακτηρίστηκε από τον πρωθυπουργό και ως αρχή μιας νέας περιόδου για ανασύνταξη της χώρας οικονομικά, κοινωνικά, παραγωγικά κ.λπ. Η αντίθεση μνημόνιο-αντιμνημόνιο εκ των πραγμάτων αδυνατίζει. Πού, κατά τη γνώμη σου, είναι το νέο πρόταγμα;
Για ένα περίεργο λόγο το μνημόνιο-αντιμνημόνιο υπάρχει και σήμερα.

Εγώ είπα αδυνατίζει…
Το άκουσα και έχεις δίκιο. Μπορεί η κυβέρνηση της αριστεράς να προχώρησε σ΄ ένα τρίτο μνημόνιο και να πει κάποιος δεν δικαιούστε να ομιλείτε, αλλά όλοι ξέρουν ότι ήταν αποτέλεσμα μιας ήττας και ενός οδυνηρού συμβιβασμού. Ποτέ εμείς δεν είπαμε ότι αυτό το μνημόνιο ήταν δική μας πολιτική γι΄ αυτό και δεν το αποδεχτήκαμε ποτέ. Ήταν και είναι ξένο στη δική μας πολιτική και εχθρικό για την κοινωνία των πολλών. Μας επεβλήθη με το πιστόλι στον κρόταφο. Προσπαθούσαμε να δημιουργήσουμε ρωγμές όπου ήταν δυνατόν για να στηρίξουμε την κοινωνία και κυρίως τους φτωχούς. Συνεπώς το μνημόνιο-αντιμνημόνιο παραμένει αν σκεφτούμε πως οι δυνάμεις της ΝΔ και της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα εμμένουν στην ουσία των μνημονιακών προγραμμάτων και η αντιπαράθεση που κάνουν στον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε αυτό το πεδίο, αλλά και στο ιδεολογικό που προανέφερες, στο μετασχηματισμό του κράτους και της κοινωνίας. Ασφαλώς το μνημόνιο – αντιμνημόνιο δεν απαντά στο σύνολο των ζητημάτων, στις πολλαπλές ανάγκες. Σήμερα αν θελήσουμε να δώσουμε ένα όνομα στη διαχωριστική γραμμή, θα έλεγα πως είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ αριστεράς και δεξιάς. Μέσα σε αυτή, ασφαλώς, είναι η αντίθεση στις μνημονιακές πολιτικές είναι η σύγκρουση για την ελευθερία, τα δικαιώματα -εργασιακά ή άλλα, το προσφυγικό και μεταναστευτικό, η συζήτηση για την κατεύθυνση, η μάχη ανάμεσα στον πλούτο και τον κόσμο της εργασίας, το περιβάλλον ή η αδηφάγα ανάπτυξη, οι αντιθέσεις για τον κοινωνικό μετασχηματισμό, νεοφιλελευθερισμός ή κοινωνικό κράτος, τα ιδεολογικά και αξιακά ζητήματα…

Είναι γνωστό ότι ανήκεις στους 53 +. Θεωρείς ότι ως τάση παίξατε ένα δημιουργικό ρόλο; Έχετε ευθύνες για τα κακώς κείμενα;
Και στα δύο σκέλη της ερώτησής σου απαντώ ναι. Και βοηθήσαμε και σηκώσαμε βάρος και έχουμε και ευθύνες. Είμαστε ένα ανοιχτό ιδεολογικό ρεύμα, το μοναδικό μέσα στο κόμμα μας, που αισθανθήκαμε την υποχρέωση, την ανάγκη θα έλεγα να καταθέσει στα όργανα, αλλά και δημόσια την άποψη του για την πορεία του κόμματος, για την στρατηγική του, για τις συμμαχίες, για τις πρωτοβουλίες που έπρεπε να πάρουμε, για τη δημοκρατία μέσα στο κόμμα. Τα είπαμε ανοιχτά και δημόσια χωρίς να φοβηθούμε. Για μας ο διάλογος, η συνεχής αναζήτηση νέων συνθέσεων, ο αναστοχασμός, η ειλικρίνεια, η αυτοκριτική, είναι στοιχεία ζωτικής σημασίας για ένα κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς. Απαντώ, όμως, ότι ναι έχουμε και ευθύνες. Ίσως γιατί δεν μιλήσαμε πολύ πιο δυνατά ή γιατί παρασυρθήκαμε από τη δίνη της καθημερινότητας, με αποτέλεσμα να μην αναδείξουμε, όσο θα έπρεπε, κρίσιμα ζητήματα για την πορεία της δικής μας αριστεράς.

Αντιφατικό μήνυμα

Πώς είδες τον ανασχηματισμό;
Έχω την αίσθηση ότι από τον ανασχηματισμό δεν προκύπτει σαφές στίγμα. Μπορείς να μιλήσεις για ανανέωση προσώπων και ηλικίας, αλλά παρότι θετικό και ελπιδοφόροι δεν φτάνει. Είναι σαφές, επίσης, πως έγιναν διορθωτικές κινήσεις που ήταν αναμφίβολα θετικές και αναγκαίες. Ωστόσο η συμμετοχή προσώπων, στο πλαίσιο της περιβόητης διεύρυνσης -και δεν αναφέρομαι σε όλα τα ονόματα- δημιούργησε σύγχυση, ερωτηματικά και εύλογες αντιδράσεις. Για να γίνω σαφής… Οι άνθρωποι κρίνονται από τη συνολική τους πορεία. Και βεβαίως κρίνονται από τη στάση, τη συμπεριφορά, τις απόψεις και την πρακτική τους σε κρίσιμους τομείς που αφορούν και το σήμερα και την επόμενη ημέρα. Υπό αυτή την έννοια, αναρωτιέμαι με ποιον τρόπο θα συναντηθούν πολιτικές, στην πράξη πλέον, αριστερές – φιλοπροσφυγικές με αυτές που έβγαζαν μια απολύτως ξενοφοβική αντίληψη. Ασφαλώς και δεν θα συναντηθούν. Συνεπώς έχω μια δυσκολία να κατανοήσω… Υπήρξαν δημοσιεύματα στον Τύπο, τα οποία μίλαγαν για αμφίπλευρη διεύρυνση. Πέραν ότι είναι μια αντίληψη παλαιάς κοπής, σαφώς ξεπερασμένη, δεν προσφέρει απολύτως τίποτα. Μόνο σύγχυση. Και ένα τελευταίο. Δεν είδα αμφίπλευρη διεύρυνση, αντίθετα είδα διεύρυνση από τη δεξιά πλευρά του πολιτικού χάρτη. Ενδεχομένως να άλλαζε η εικόνα, σε επίπεδο συμβολισμών και ουσίας, στην περίπτωση που συμμετείχαν στην κυβέρνηση άνθρωποι που αποδεδειγμένα και ικανότητες έχουν και όραμα και είναι σταθεροί εδώ και χρόνια στους βηματισμούς της αριστεράς και της ριζοσπαστικής οικολογίας.

Πηγή: Η Εποχή