Η στέγαση αποτελεί μείζον κοινωνικό ζήτημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ωστόσο, στην Ελλάδα, η στεγαστική κρίση έχει λάβει δραματικές διαστάσεις, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα και στις πανεπιστημιουπόλεις. Οι τιμές των ενοικίων και των κατοικιών έχουν αυξηθεί εντόνως τα τελευταία χρόνια, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού (πάνω από 2εκ νοικοκυριά!) δαπανά περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του για στέγαση.
Οι λόγοι που οδηγούν στην στεγαστική κρίση είναι ποικίλοι. Η οικονομική κρίση και η στασιμότητα των εισοδημάτων έχουν περιορίσει τη δυνατότητα των πολιτών να ανταπεξέλθουν στο κόστος στέγασης, καθώς και η αυξημένη ζήτηση για κατοικίες με την έλλειψη προσιτών επιλογών καταλήγουν σε υπερβολικές αυξήσεις των τιμών. Ταυτόχρονα, η αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσω πολυεθνικών και Airbnb, καταλήγει στο να αντιμετωπίζεται συχνά η κατοικία ως χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο και μέσο πλουτισμού αντί για βασική ανθρώπινη ανάγκη, με αποτέλεσμα να γίνεται αντικείμενο επένδυσης και κερδοσκοπίας.
Παρότι το συγκεκριμένο πρόβλημα φαίνεται να απασχολεί δεκάδες χιλιάδες πολίτες, η κυβέρνηση επιλέγει όχι απλά να το αγνοήσει, αλλά να το δυσχεράνει. Θέτοντας ως μοναδικό πρόταγμα τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος, προσπαθεί να προσελκύσει ξένα κεφάλαια και να μετατρέψει την Ελλάδα σε χώρα τουριστών αντί κατοίκων, μεταλλάσσοντας την μορφή των πόλεων και των συνοικιών. Στην προσπάθεια της να δείξει πως ενδιαφέρεται για τους πολίτες, πρότεινε την “Κοινωνική αντιπαροχή’’ χωρίς, όμως, εδώ και μήνες από την στιγμή που το έφεραν στη δημοσιότητα, να έχει αναλύσει ποια άτομα το δικαιούνται ή ποια υπηρεσία θα το αναλάβει, παρά μόνο το πόσο κερδοφόρο θα είναι για τον εργολάβο. Για ακόμη μια φορά η Νέα Δημοκρατία επενδύει στην όξυνση των ανισοτήτων και στη στήριξη των φιλικά προσκείμενων σε αυτή τάξεων.
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η στέγαση είναι το πρώτο βήμα προς τη συγκρότηση του πολίτη και την αυτονομία του και αναγνωρίζοντας τη σημαντικότητα της κατάστασης να προβούμε σε μέτρα αντίστοιχα αυτών που έχουν υιοθετήσει πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αρχικά να ανασταλούν άμεσα οι πλειστηριασμοί της κύριας κατοικίας και να γίνει αναθεώρηση του πτωχευτικού νόμου για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών. Να δημιουργηθεί Τράπεζα Ενοικιαζόμενης Στέγης με παροχή κινήτρων σε ενοικιαστές και ιδιοκτήτες. Επιπλέον, πρέπει να γίνει ρύθμιση των ενοικίων με πάγωμα των αυξήσεων, παράταση της διάρκειας των μισθώσεων και ταυτόχρονη ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος, για να διασφαλιστεί η προσιτότητα. Είναι πολύ ουσιαστικό να έχει λόγο η τοπική αυτοδιοίκηση στην αντιμετώπιση του ζητήματος, καθώς κάθε δήμος έχει διαφορετικές ανάγκες και άλλο επίπεδο στεγαστικής πίεσης, όπως οι πανεπιστημιουπόλεις ή οι περιοχές με έντονο τουρισμό. Ειδικά για την αποσυμφόρηση των τελευταίων θεωρείται αναγκαίος ο περιορισμός των βραχυχρόνιων μισθώσεων και η κατάργηση της Golden Visa. Συνολικά, κρίνεται απαραίτητη η αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των ενοικιαστών και τη ρύθμιση της αγοράς ακινήτων, αποτρέποντας την κερδοσκοπία και εξασφαλίζοντας προσιτή στέγαση για όλους/ες/α.
Η στέγαση πρέπει να αντιμετωπίζεται ως δικαίωμα και όχι ως εμπόρευμα. Η ανάπτυξη μιας βιώσιμης και δίκαιης στεγαστικής πολιτικής είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Η υιοθέτηση των παραπάνω μέτρων και προτάσεων θα μπορούσε να προσφέρει λύσεις στην υφιστάμενη στεγαστική κρίση, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι κάτοικοι θα έχουν πρόσβαση σε ασφαλή και προσιτή στέγη για να μπορέσουν όχι απλά να επιβιώνουν, αλλά να ζουν αξιοπρεπώς. Αυτός είναι, άλλωστε, ο βασικός στόχος της Νέας Αριστεράς, η ισότητα σε κάθε τομέα, ξεκινώντας από τα σπίτια μας. Για αυτό και θα δώσουμε μαζί τη μάχη στην Ευρώπη για:
1) ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για τις τουριστικές πλατφόρμες τύπου Airbnb, γιατί οι πόλεις μας δεν είναι ξενοδοχεία,
2) νέα ευρωπαϊκή οδηγία που θα επιβάλλει στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλαφόν στα ενοίκια,
3) προστασία της κύριας κατοικίας και απαγόρευση των εξώσεων. Η πολιτεία να μη γίνει παραγωγός αστέγων.
Όλγα Νάσση
