Οποιος διάβασε το τελευταίο αναλυτικό ρεπορτάζ του περιοδικού «ντερ Σπιγκελ» δεν θα πρέπει να έχει πλέον αμφιβολίες για δύο πράγματα. Το ένα αφορά το εσωτερικό της Γερμανίας. Η κυβέρνηση που «έστησε» η Ανγκέλα Μέρκελ για να αποφύγει τις νέες εκλογές ήταν χτισμένη στην άμμο, βασισμένη σε μισόλογα και ασάφειες, που αναπόφευκτα θα οδηγούσαν σε έκρηξη, όταν ο επαρχιωτισμός των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών θα τους έκανε να ζητήσουν πιο καθαρές κουβέντες. Δικαιώνονται έτσι όσοι επέμεναν να θυμίζουν ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν συνασπισμό τριών και όχι μόνο δύο κομμάτων. Τώρα ο υπουργός της των Εσωτερικών, Χορστ Ζέεχοφερ, ουσιαστικά αμφισβητεί την ίδια την καγκελάριο, ζητώντας να εφαρμόσει μια πολιτική με την οποία διαφωνεί η ίδια. Είναι κάτι πρωτοφανές για τα χρονικά της Γερμανίας, που κάνει ακόμα και αυτούς που πανηγύριζαν για την επανάληψη του μεγάλου συνασπισμού να έχουν πλέον κατεβάσει τα κεφάλια, φοβούμενοι τα χειρότερα.
Το δεύτερο συμπέρασμα έχει να κάνει με την Ευρώπη και την ανικανότητά της να βρει μια «ανθρώπινη» και λειτουργική λύση στο προσφυγικό, το οποίο συνεχίζει να αντιμετωπίζει με στρουθοκαμηλισμό και υπεκφυγές. Τα περιθώρια έχουν πλέον στενέψει για την καγκελάριο, που κατάφερε να πάρει μια «παράταση» από τους υποψήφιους αντάρτες της Βαυαρίας μέχρι την επόμενη εβδομάδα, όταν και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επιχειρηθεί να βρεθεί μια κοινή απάντηση της ΕΕ στο πρόβλημα, και αφού προηγουμένως έχουν αναζητηθεί κοινά σημεία στη σημερινή έκτακτη συνάντηση 10 χωρών. Αυτό δεν μοιάζει πάντως και πολύ πιθανό, αφού η αδιάλλακτα αρνητική στάση πολλών κρατών-μελών στο να αποδεχτούν ποσοστώσεις παραμένει, και τα σχέδια για κέντρα καταγραφής προσφύγων εκτός ευρωπαϊκών συνόρων παραμένουν μάλλον «επί χάρτου», αφού μεταξύ των άλλων προκαλούν και άλλους συνειρμούς. Την ίδια στιγμή οι Ιταλοί δια στόματος του υπουργού Εσωτερικών Σαλβίνι επιμένουν ότι δεν πρόκειται να δεχτούν άλλους πρόσφυγες και σίγουρα δεν θα αποδεχτούν σχέδια επαναπροώθησής τους από τη Γερμανία.
Η «δικαίωση» του Ορμπάν
Το «ντερ Σπιγκελ» σημείωνε πάντως πως η καγκελάριος έχει ουσιαστικά υιοθετήσει απόλυτα τη «γραμμή Ορμπάν». Απλώς θέλει να σταματάει τους πρόσφυγες όχι στα γερμανικά σύνορα, αλλά στα ευρωπαϊκά. Κατανοεί κανείς τι μπορεί να σημάνει αυτό για χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, με δεδομένη και την αστάθεια που μπορεί να προκύψει αυτή την Κυριακή μετά τις εκλογές στην Τουρκία. Αλλά η αμήχανη καγκελάριος αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να μπορεί να σκεφτεί κάποια άλλη διέξοδο από την κρίση.
Το ερώτημα είναι λοιπόν αν οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές θα τραβήξουν το σκοινί μετά από μια πιθανή αδυναμία της ΕΕ να δώσει λύση στο προσφυγικό έως το τέλος του μήνα, όταν και εκπνέει το τελεσίγραφο που έθεσαν προς την καγκελάριο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημάνει ακόμα και το τέλος της «εποχής Μέρκελ». Είναι πλέον πολλοί αυτοί που δημόσια υπονοούν ότι δεν θα τους ενοχλούσε κάτι τέτοιο, ενώ ακόμα και μέσα στη δική της κοινοβουλευτική ομάδα, στους Χριστιανοδημοκράτες, φαίνεται να μην υπάρχει αυτή τη στιγμή μια πλειοψηφία υποστήριξής της. Αντιθέτως, τα ρεπορτάζ λένε ότι σχεδόν κανείς δεν προσπάθησε να την υπερασπιστεί. Μόνο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε περιορίστηκε σε κάποιες «φιλοευρωπαϊκές αναφορές», που δεν δείχνουν πάντως να αλλάζουν το πολύ βαρύ κλίμα.
Ψάχνει βοήθεια στην Ευρώπη
Αυτό που επίσης οφείλει να σημειώσει κανείς, είναι ότι η γερμανίδα καγκελάριος ξαφνικά βρέθηκε να προσδοκά στην υποστήριξη κάποιων ευρωπαίων ομολόγων της, τους οποίους όμως η ίδια κάθε άλλο παρά είχε στηρίξει το προηγούμενο διάστημα. Πόσο λογικό είναι να περιμένει στήριξη από τον Μακρόν στο προσφυγικό, όταν ακόμα και σήμερα γερμανοί διπλωμάτες ψιθυρίζουν στις Βρυξέλλες ότι «επειδή πρότεινε κάτι ο γάλλος πρόεδρος δεν σημαίνει ότι και θα πρέπει να το αποδεχτούμε». Οι κοινές προτάσεις που εξήγγειλαν μαζί με το γάλλο πρόεδρο για την Ευρωζώνη θεωρούνται μάλλον «δειλές», αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον Χορστ Ζέεχοφερ να βρει ακόμα ένα σημείο για να επικρίνει την καγκελάριο, παραπονούμενος ότι για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα θα έπρεπε να έχει προηγουμένως ενημερωθεί.
Είναι πλέον φανερό ότι το αδερφό κόμμα της Βαυαρίας έχει αποφασίσει να φτάσει στα άκρα όσο βλέπει τις δημοσκοπήσεις να επιβεβαιώνουν σταθερά την πρόβλεψη για απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας για πρώτη φορά και για ποσοστά της ακροδεξιάς «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» σταθερά κολλημένα στο διψήφιο 12%. Οι Χριστιανοκοινωνιστές έχουν προ πολλού πάρει την απόφαση να περάσουν αυτή τη «μαύρη» γραμμή που τους χώριζε από την ακροδεξιά, προκειμένου να μπορέσουν να επαναπατρίσουν ψηφοφόρους, που χάνουν προς τα άκρα. Σε αυτή τους την στρατηγική έχουν βρει και την αμέριστη συμπαράσταση του κινούμενου ακριβώς στην ίδια γραμμή αυστριακού καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος είναι σε ανοικτή γραμμή και με την τοπική κυβέρνηση του Μονάχου. Το φαινόμενο της σύγκλισης κεντροδεξιάς και ακροδεξιάς αποκτά πλέον διαστάσεις πανδημίας στην Ευρώπη, με πολιτικούς που εκφράζουν σκληρές εθνικιστικές και συχνά ρατσιστικές απόψεις να αποτελούν πλέον ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Η ευρωπαϊκή Χριστιανοδημοκρατία υιοθετεί πλέον με έναν ολοκληρωτικό τρόπο τη συνταγή που λέει ότι πίσω από την εθνολαϊκιστική δημαγωγία μπορείς να καμουφλάρεις ιδανικά τα τεράστια κοινωνικά τραύματα, που έχει προκαλέσει ο σκληρός νεοφιλελευθερισμός. Αλλά κυρίως να σκεπάσεις τη γύμνια σου σε ό,τι αφορά την παρουσίαση βιώσιμων πολιτικών προς όφελος της πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Στο μεταξύ πάντως έχουν αρχίσει και οι δημοσκοπήσεις που λένε ότι η μετατόπιση αυτή τους μόνους που ευνοεί είναι οι ακροδεξιοί της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία», που σε εθνικό επίπεδο έχουν αναρριχηθεί στο 15%, την ώρα που τα κόμματα του «μεγάλου» συνασπισμού καταγράφουν τα χειρότερα ποσοστά τους και συγκεντρώνουν και τα τρία μαζί μόλις 46%, δεν έχουν δηλαδή πλέον ούτε μια στοιχειώδη πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει ότι η φαγωμάρα της Χριστιανοδημοκρατίας και η διολίσθηση της προς εθνικιστικές θέσεις δεν βοήθησε τη Σοσιαλδημοκρατία. Το SPD του Όλαφ Σολτς αυτή τη στιγμή έχει καταφέρει να πέσει σε ποσοστά της τάξης του 16% πανγερμανικά, με τον «αντικαθεστωτικό» ηγέτη της νεολαίας Κέβιν Κούνερτ να ειρωνεύεται δημόσια τον επαρχιωτισμό των Βαυαρών, αλλά και την παράλυση συνολικά της κυβέρνησης.
Μια παράλυση που έχει επιτρέψει στο σκληρό νεοδεξιό γερμανικό κατεστημένο να έχει επιβάλλει απολύτως τη δική του πολιτική ατζέντα στη χώρα και να εκβιάζει ανοικτά την Μέρκελ. Το δίλημμα που μέρα με τη μέρα ξεδιπλώνεται στο συντηρητικό Τύπο είναι σαφές: «Ή συμμορφώνεσαι απόλυτα στη δική μας γραμμή ή μπορούμε άνετα να σε εκθρονίσουμε».
Δημήτρης Σμυρναίος
Πηγή: Η Εποχή
