Όσιαν Βουόνγκ «Στη Γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι», μετάφραση: Έφη Φρυδά, εκδόσεις Gutenberg, 2021
«Το σώμα είναι λεπίδι που ακονίζεται / κόβοντας», λέει σε ένα από τα ποιήματά του ο Όσιαν Βουόνγκ (Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου, μτφ. Δημήτρης Μαύρος, εκδ. Gutenberg) – στίχος που έρχεται αρκετές φορές στο μυαλό όταν διαβάζει κανείς αυτή τη σπουδή στο τραύμα [«το τραύμα (που) δεν επιδρά μόνο στον εγκέφαλο, αλλά σ’ ολόκληρο το σώμα»] και στην απώλεια, αυτό το μυθιστόρημα με τον παράξενο τίτλο που είναι και τίτλος ποιήματός του.
Μυθιστόρημα; Ναι: μια μακροσκελής επιστολή στη μητέρα του, την οποία όμως αυτή δεν θα μπορέσει να διαβάσει ποτέ, αφού δεν ξέρει να διαβάζει. Η καταγωγή του Όσιαν Βουόνγκ είναι από το Βιετνάμ. Η γιαγιά του παντρεύτηκε έναν αμερικανό στρατιώτη την εποχή του πολέμου. Όταν ο Βουόνγκ ήταν δύο χρόνων (έχει γεννηθεί το 1988), η μητέρα του αναγκάστηκε να μεταναστεύσει από το Βιετνάμ και, μετά από διάφορες περιπέτειες, έφτασε τελικά στις ΗΠΑ.
Σ’ αυτό το (πρώτο του) μυθιστόρημα, το οποίο η κριτική έχει εγκωμιάσει πολλαπλώς, ο Βουόνγκ αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου, μιας οικογένειας, μιας χώρας, καθώς η ζωή τους συναντάει συνέχεια την πανταχού παρούσα βία, από τον τραμπούκο στο σχολείο που «ήταν μόλις εννιά χρονών, αλλά κατείχε ήδη τη διάλεκτο των προβληματικών αμερικάνων πατεράδων», μέχρι τα σημάδια στη μνήμη από τις ναπάλμ, τους στρατιώτες και τα ελικόπτερα.
Όπου κι αν σταθεί ο αφηγητής νιώθει εκτός, στην ερημιά μιας πολλαπλής απόρριψης, ως μη λευκός, ως γκέι («είχα νομίσει ότι σεξ σήμαινε να ανοίγεις δρόμους προς νέα εδάφη, πως, εφόσον οι άλλοι δεν μας έβλεπαν, οι κανόνες τους δεν ίσχυαν. Έκανα όμως λάθος»), ως λιγομίλητος, ως διαφορετικός.
Με ιδιαίτερο ύφος, ποιητικό πολλές φορές, σκληρά ρεαλιστικό όταν χρειάζεται, ο Βουόνγκ ξεδιπλώνει μια αφήγηση με ένα ασταμάτητο πηγαινέλα σε τόπους, σε ανθρώπους, στον χρόνο, στη μνήμη, καθώς συνάμα προσπαθεί και να καταλάβει τι είναι αυτό το παράξενο πράγμα που αποκαλούμε μνήμη: «η μνήμη είναι επιλογή», λέει. Ή μήπως «είναι πλημμύρα»;
Κώστας Αθανασίου
Πηγή: Η Εποχή
