Δικαιούμαστε να πανηγυρίζουμε έξαλλα που ο τοξικός πορτοκαλί κλόουν χάνει τις εκλογές. Η προοπτική δεύτερης θητείας του φάνταζε χειρότερη από εφιάλτη. Το αποδεικνύει μια φορά ακόμα ο τρόπος που χάνει.
Όμως ο τραμπισμός κερδίζει. Για την ακρίβεια, αποτελεί τη συνταγή της επόμενης μάχης. Αύξησε τις ψήφους του, τσιμεντάρισε τη βάση του, την τράβηξε ακόμα πιο δεξιά, ακόμα πιο μισαλλόδοξα, ακόμα πιο πολεμικά. Οι Αμερικανοί δεν απέρριψαν τον τραμπισμό κι ας κερδίζει ο Μπάιντεν. Γιατί ο τραμπισμός δείχνει το δρόμο: αμφισβήτηση κάθε δομικής αρχής του πολιτικού συστήματος, αποδόμηση θεμελιωδών αρχών πολιτικής συνύπαρξης, μνησικακία, κατασκευή μιας «μη πραγματικής πραγματικότητας», διχαστική ρητορική, σύγκρουση. Ο δημαγωγικός εθνισμός και η ένταση κινητοποιούν περισσότερους οπαδούς από το ενωτικό συμπεριληπτικό μήνυμα που τον αντιπαλεύει.
Άρα η Αμερική έχει μπει για τα καλά σε μια δεξιόστροφη σπειροειδή, το μόνο ερώτημα είναι ποιος θα επιβληθεί ως επίγονος του Τραμπ για να επιχειρήσει το comeback. Η συνταγή είναι έτοιμη. Απευθύνεται στη λευκή Αμερική που συρρικνώνεται. Τα μη λευκά παιδιά θα είναι σε λίγους μήνες η πλειονότητα των 74 εκατομμυρίων παιδιών στις ΗΠΑ και το 2040 οι λευκοί θα είναι το 49%. Σε όσους νιώθουν δυσφορία, φόβο, οργή από αυτή την προοπτική απευθύνεται ο λόγος του Τραμπ. Κι αυτοί τον έβλεπαν σαν το μόνο ανάχωμα στην εξάπλωση των μη λευκών.
Οι δύο Αμερικές θα αναμετρηθούν σύντομα ξανά. Γιατί οι ρεπουμπλικάνοι έχασαν αλλά τώρα ξέρουν τι πρέπει να κάνουν για να κερδίσουν ξανά: να έχουν Τραμπ. Και οι Δημοκρατικοί κέρδισαν αλλά δεν έπαψαν οι επιλογές τους να είναι κοινωνικά προβληματικές και μακριά από όσους νιώθουν ότι το αύριο δεν τους περιλαμβάνει. Το γεγονός ότι η παταγώδης αποτυχία στη διαχείριση της πανδημίας δεν ήταν αρκετή να γκρεμίσει τον Τραμπ είναι από μόνο του κόκκινος συναγερμός. Ο φόβος του Τραμπ αποδείχθηκε ισχυρός στο τέλος, αλλά οι μορφωμένες ελίτ θα ξαναβρεθούν γρήγορα απέναντι στους οργισμένους λευκούς των μεσοδυτικών πολιτειών και του νότου.
Γράφει ο Thomas Friedman: «Γιατί πολλοί εργαζόμενοι αγκαλιάζουν έναν πλουτοκράτη-λαϊκιστή, του οποίου οι πολιτικές δεν τους βοηθούν πολύ; Οι δημοκρατικοί πρέπει να μελετήσουν την αίσθηση της ταπείνωσης που αισθάνονται οι εργαζόμενοι που πιστεύουν ότι η οικονομία τους έχει αφήσει πίσω και ότι οι αξιόπιστες ελίτ τους κοιτάζουν αφ’ υψηλού». Πολλοί ψηφοφόροι του Τραμπ από την εργατική τάξη όχι μόνο αισθάνονται υποτιμημένοι, αλλά επίσης αγανακτούν για αυτό που βλέπουν ως πολιτισμική λογοκρισία από τις φιλελεύθερες μορφωμένες ελίτ.
Η συνταγή των ρεπουμπλικάνων στις επόμενες εκλογές αρχίζει να διακρίνεται πριν καν τελειώσουν αυτές οι εκλογές. Το ερωτηματικό είναι αν οι δημοκρατικοί, που ενδεχομένως φτάσουν ως αυτές με άλλον Πρόεδρο, θα έχουν έναν άλλο Μπάιντεν υποψήφιο ή επιτέλους θα ανοίξουν το παιχνίδι με επιλογές με άλλα κοινωνικά, πολιτικά, έμφυλα ή φυλετικά χαρακτηριστικά.
Και το άλλο ερώτημα είναι για πόσο αυτή η τάφρος που τέμνει τη χώρα θα γεφυρώνεται λίγο πριν τη σύγκρουση.
Κωστής Παπαϊωάννου
Ανάρτησή του στο Facebook
