Η εφημερίδα Εποχή, τη Δευτέρα, 16/7, διοργάνωσε πολιτική εκδήλωση – συζήτηση με θέμα:«Ο ΣΥΡΙΖΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΝΕΕΣ ΠΡΟ(σ)ΚΛΗΣΕΙΣ-ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ
Στην εκδήλωση μίλησαν το μέλος της Π.Γ του ΣΥΡΙΖΑ Μιχάλης Υδραίος, η βουλεύτρια Σία Αναγνωστοπούλου, ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός και η αντιπρόεδρος της Βουλής Τασία Χριστοδουλοπούλου. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Παύλος Κλαυδιανός.
ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΚΥΜΑ
Ο Μιχάλης Υδραίος, στην εισήγησή του, τόνισε ότι η σημερινή πολιτική συγκυρία έχει αυτά τα στοιχεία που μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι. Η αισιοδοξία αυτή εδράζεται αρχικά στην έξοδο από το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, που σηματοδοτεί την επιστροφή σε μια σχετική κανονικότητα.
Με την ιστορική συμφωνία των Πρεσπών η Αριστερά απόδειξε ότι οφείλει και μπορεί να συγκρούεται, διαμορφώνοντας μια κάθετη τομή στο πολιτικό σύστημα και αναδεικνύοντας τις αγεφύρωτες διαφορές μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς.
Όσον αφορά την κοινωνία, παρόλο που, κάτω από το βάρος του εκβιασμού και των δεινών πολιτικών συσχετισμών εφαρμόστηκαν σκληρά μέτρα, σε καμιά περίπτωση, ούτε η κυβέρνηση ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβαν την ιδιοκτησία του προγράμματος, όπως επέμεναν οι δανειστές ή όπως μας συνιστούσε το εγχώριο οικονομικό πολιτικό και επικοινωνιακό σύστημα, αλλά και όπως μας καλούσαν να πράξουμε και κύκλοι εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Σε εκείνη την δύσκολη εσωκομματικά φάση, ένα σημαντικό μέρος του κόμματος στάθηκε με επιμονή απέναντι σε αυτές τις αντιλήψεις κρατώντας όρθιο το κόμμα, αρνούμενο τη βίαιη μετάλλαξη. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον.
Αρα, λοιπόν, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να εκπονηθεί και εφαρμοστεί μια δέσμη στοχευμένων-ριζοσπαστικών μέτρων και τομών σε όλους τους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής. Αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν εν δυνάμει να διαμορφώσουν ένα ριζοσπαστικό κύμα που θα διαπεράσει το κόμμα, την κυβέρνηση, τα κινήματα, την κοινωνία στο σύνολό της, που θα είναι στη συνέχεια και ταυτόχρονα τομή για την κυβέρνηση με κορμό την Αριστερά.
Σημασία δεν έχει χρόνος που απομένει γι΄ αυτή την κυβέρνηση, πρόσθεσε, αλλά η αποφασιστικότητα, ο σχεδιασμός και η δέσμευση όλων μας.
Στη συνέχεια, ο Μ. Υδραίος περιέγραψε αυτό που ονόμασε «ριζοσπαστικό κύμα»:
Μέτρα με σαφές ταξικό πρόσημο στην κατεύθυνση της αναδιανομής υπέρ των εργαζομένων, των νέων και των πιο αδύναμων στρωμάτων της κοινωνίας, με ένταση και εμβάθυνση της εφαρμογής των μέτρων για την υπεράσπιση της εργασίας όπου έχουν σημειωθεί εξαιρετικές επιδόσεις και με μέτρα αποφασιστικής ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους.
Σε αυτή την κατεύθυνση τόνισε, η αναστολή των μέτρων για μείωση των συντάξεων και μείωση αφορολογήτου είναι η κορωνίδα της πολιτικής μάχης που πρέπει να δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να επικαιροποιήσει την προνομιακή σχέση που είχε με τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα. Πολύ περισσότερο, που τα μέτρα είναι αχρείαστα και νομοθετήθηκαν υπό το βάρος του εκβιασμού του ΔΝΤ. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να σχεδιαστεί με την επανεξέταση των υψηλών πλεονασμάτων, κατέληξε, καθώς ανακυκλώνουν τη λιτότητα και δυσκολεύουν την ανάπτυξη.
Τόνισε ότι για εμάς έχουν εξαιρετική σημασία τα θέματα που σχετίζονται με βαθιές θεσμικές τομές, όπως το θέμα διαχωρισμού κράτους-Εκκλησίας, η εμβάθυνση της Δημοκρατίας, η προστασία των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, η προστασία των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών και η υπεράσπιση του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος.
Όλα τα παραπάνω, υπογράμμισε ο Μ. Υδραίος, δεν μπορούν να υλοποιηθούν αν δεν υπάρξει μια επανασύνδεση του ΣΥΡΙΖΑ με τα κινήματα, αλλά και μια ουσιαστική αναγέννηση του κόμματος και επιστροφή του στο κοινωνικό πεδίο.
Κλείνοντας, έθεσε το ερώτημα αν θα αξιοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ όλα τα πολιτικά οργανωτικά και επιμορφωτικά εργαλεία, ώστε να κάνει τις ιδέες της Αριστεράς ηγεμονικές στην ελληνική κοινωνία.
ΕΘΝΟΣ-ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ
Στη συνέχεια, η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ Σία Αναγνωστοπούλου μίλησε για την ιστορική συμφωνία των Πρεσπών.
Κάνοντας αρχικά μια ιστορική αναδρομή στην έννοια του έθνους- κράτους πριν τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, αντιπαρέβαλε τη σύγχρονη μορφή τους που επιδιώκουν τα ευρωπαϊκά ακροδεξιά σχήματα, επισημαίνοντας ότι τα έθνη- κράτη σήμερα στήνονται ως αυτοκρατορίες στο όνομα ενός φαντασιακού παρελθόντος.
Η ελληνική δεξιά επιχειρεί την επανοριοθέτηση της έννοιας του έθνους –κράτους με ακροδεξιά λογική καθιστώντας την εργαλείο για αντιδραστικές πολιτικές. Δεν είναι τυχαίο, δεν είναι συγκυριακό. Φτιάχνει πλαίσιο, το οποίο οφείλουμε να αναλύσουμε.
Στη συνέχεια, μιλώντας για τη συμφωνία, τόνισε ότι η αντίδραση της ΝΔ είναι αντιπολιτευτική και όχι πολιτική πρακτική: επιχειρεί να συσπειρώσει τον κόσμο με πρόσχημα την εθνικότητα και τη γλώσσα, που είναι ένα απίστευτο μπέρδεμα και γελοιότητα συγχρόνως. Συσπειρώνεται ένας κόσμος φέρνοντας στην επιφάνεια κάποια πράγματα που θεωρούσαμε ξεχασμένα ή που αφορούσαν περιθωριακές, ακραία εθνικιστικές ομάδες. Για τη δεξιά το έθνος –κράτος είναι το εργαλείο για να φτιάχνει μια πολιτική που είναι προσαρμοσμένη και στις αρχές της αγοράς αλλά και σε ό,τι πιο αντιδραστικό υπάρχει. Ενώ το 1995 με την ενδιάμεση συμφωνία θα μπορούσε να υπάρξει λύση, δεν θέλησαν τότε να το επιλύσουν γιατί ακουμπούσε στον πυρήνα του προβλήματος που είναι ο εθνικισμός.
Η κυβέρνηση, υπογράμμισε η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ, με την υπογραφή της συμφωνίας, έκανε μια επαναστατική πράξη: Επανοριοθέτησε τι είναι έθνος-κράτος στον σύγχρονο κόσμο και τι σημαίνει διεθνισμός με ιδιαίτερη αναφορά στο τρίπτυχο «συνανάπτυξη- συνύπαρξη- αλληλεγγύη», που είναι το βασικό νόημα της συμφωνίας.
Στο πλαίσιο αυτό η Σ. Αναγνωστοπούλου ανάλυσε τις διαφορές αντίληψης αριστεράς – δεξιάς. Για τη δεξιά, το έθνος είναι ένα κλειστό φρούριο με αυτοκρατορικό φαντασιακό παρελθόν, ενώ η αριστερά πιάνει το νήμα της γεωγραφίας, τα πατήματα των δρόμων της ειρηνικής συνύπαρξης. Η αριστερά, συνέχισε, πιάνει το νήμα της γεωγραφίας που φτιάξανε οι άνθρωποι όλων των περιοχών και του τότε ελληνικού χώρου και των υπόλοιπων τότε Βαλκανίων. Πιάνει τα μεγάλα πατήματα των ανθρώπων στο χώρο όταν έφτιαξαν δρόμους ειρηνικής συνύπαρξης.
Αυτό που είναι πολύ σημαντικό, συνέχισε, είναι ο σεβασμός των διεθνών συνθηκών, οι οποίες έχουν προκύψει μέσα από αμοιβαίους συμβιβασμούς και υποχωρήσεις, όπως για παράδειγμα η Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913. Ξεκινήσαμε με μια συμφωνία με την οποία όλοι οι Βαλκάνιοι αποδεχθήκαμε ότι συνυπάρχουμε, ότι αυτός ο τόπος είναι δικός μας και πρέπει να τον μοιραστούμε. ‘Οποτε οι συνθήκες αθετήθηκαν μονομερώς στο όνομα του έθνους- τόνισε- οι συνέπειες ήταν τρομακτικές.
Στον προβληματισμό για το αν η αριστερά πρέπει να αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση, η Σ. Αναγνωστοπούλου τόνισε ότι το να διεκδικεί και να παίρνει η αριστερά την κυβέρνηση είναι πράξη επαναστατική και όχι υποχώρησης. Σε επίπεδο κόμματος η αριστερά στην κυβέρνηση είναι κινηματική πράξη και έχει σκοπό τη διαφύλαξη των ανθρώπινων και εργασιακών δικαιωμάτων. Η αριστερά στην κυβέρνηση παλεύει με τις αντιφάσεις της , αλλά από δω και πέρα, οφείλει να θεωρητικοποιεί και να αναλύει τα πολιτικά ζητήματα της καθημερινότητας.
ΔΩΣΑΜΕ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ
Ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, αναφέρθηκε στις κοινωνικές και πολιτικές επιλογές στον τομέα του οποίου προΐσταται, λέγοντας ότι τώρα που κλείνει ο κύκλος των μνημονίων, προκύπτει η ανάγκη πολιτικού αναστοχασμού. Άξιζε τον κόπο να διαχειριστούμε τις ανάγκες της χώρας την πιο δύσκολη στιγμή; Άξιζε τον κόπο να μπούμε σε αυτή την περιπέτεια;Η απάντηση είναι – συνέχισε- ναι, γιατί δώσαμε αριστερό αποτύπωμα σε κρίσιμους τομείς: στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα και το κοινωνικό κράτος. Επιδείξαμε δημόσιο ήθος και κοινωνική μεροληψία υπέρ των αδυνάμων.
Τα μέτρα για την ανθρωπιστική κρίση, τα μέτρα για τη στήριξη των πιο ακραία φτωχοποιημένων ανθρώπων της κοινωνίας, με το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης, αλλά και οι παρεμβάσεις που έγιναν στο υπόλοιπο κοινωνικό κράτος και ιδιαίτερα στον τομέα της δημόσιας περίθαλψης αναδεικνύουν το αριστερό αποτύπωμα της κυβέρνησης.
Ο υπουργός περιέγραψε τις κρίσιμες τομές στη δημόσια υγεία όπως η πρόσβαση όλων των πολιτών στη δημόσια υγεία , «το τέλος του αποκλεισμού των ανασφάλιστων», όπως χαρακτηριστικά το περιέγραψε. Έτσι η υγεία ορίζεται ως κοινωνικό αγαθό ανεξάρτητο από την εργασία, όχι με την πληρότητα που θέλουμε, αλλά αυτό είναι το στοίχημα της επόμενης περιόδου, κατάληξε.
Όρισε τα βασικά επίδικα της αριστερής διακυβέρνησης : -Στήριξη δημόσιας περίθαλψης (έγινε τεράστια προσπάθεια, έγινε επένδυση στο πλαίσιο του εφικτού, ανθρώπινων και υλικών πόρων).
-Πάταξη διαφθοράς με θεσμική θωράκιση του συστήματος, που διαμορφώνει ένα διαφορετικό πολιτικό σχέδιο στις ίδιες νεοφιλελεύθερες συνθήκες.
Το δικό μας σχέδιο είναι: επένδυση στις δημόσιες δομές, στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου συστήματος, λειτουργία μηχανισμών αξιολόγησης, ελέγχου, παρακολούθησης της ποιότητας των υπηρεσιών, έμφαση στα δικαιώματα του πολίτη, δημιουργία θεσμών προστασίας και προάσπισης των ανθρώπων μέσα στα νοσοκομεία, ειδικά για τους ψυχικά ασθενείς και δικλείδες ασφαλείας ώστε να μην υπάρχει ευνοϊκό έδαφος συναλλαγής (πχ. διαφανής λίστα χειρουργείου)
Δεν είμαστε διατεθειμένοι να παρέχουμε πολιτική ασυλία στις στρεβλώσεις του συστήματος, είπε εμφατικά ο υπουργός.
Όμως, οι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας χρειάζονται υψηλά φορολογικά έσοδα, που θα κατανέμονται δίκαια και δεν θα τα πληρώνουν οι οικονομικά ασθενέστεροι. Αυτό είναι το πρόταγμα της επόμενης φάσης.
Ο υπουργός Υγείας κατάγγειλε ότι η περίθαλψη των ανασφάλιστων για ορισμένους αντιμετωπίστηκε ως ευκαιρία για κερδοσκοπία με την επεξεργασία σχεδίων ΣΔΙΤ με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.
Η διαιρετική τομή αριστεράς- δεξιάς είναι η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στην υγεία. Για να μπορέσουμε να προωθήσουμε ένα σχέδιο για τη δημόσια υγεία θέλει κοινωνικές συμμαχίες με τις δυνάμεις της αριστεράς, κατέληξε ο υπουργός.
Η ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΕΝ ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
Παίρνοντας τον λόγο, η αντιπρόεδρος της Βουλής Τασία Χριστοδουλοπούλου, μίλησε για την αριστερά μετά τα μνημόνια. Τόνισε ότι σε κάθε περίπτωση, η έξοδος από το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής δεν υποδηλώνει ένα αυτόματο αποτέλεσμα, αλλά μια ολόκληρη διαδικασία μετάβασης: τίποτε δεν προκύπτει μετά, ως νομοτέλεια ή ως φυσικό φαινόμενο, σημείωσε. Χρειάζεται προετοιμασία, οργάνωση, σχέδιο, ταξική μεροληψία και όραμα για την μετά τα μνημόνια εποχή. Όλες οι προοπτικές είναι ανοιχτές. Η ελληνική κοινωνία, συνέχισε, πρωτοτύπησε το 2015 και επέλεξε μέσα στην κρίση να εκπροσωπηθεί από μια πολιτική δύναμη που σηματοδοτούσε την ελπίδα, την ανανέωση, την καθαρότητα, μια νέα εμπιστοσύνη στην πολιτική.
Αυτή η διαδικασία χειραφέτησης που ξεκίνησε το 2015, τελείωσε, ανακόπηκε ή παραμένει ανοιχτή, έθεσε το ερώτημα η Τ. Χριστοδουλοπούλου. Για να απαντήσει, η υπέρβαση του 2015 δεν ήταν ένα εφήμερο επεισόδιο της ταξικής πάλης. Ήταν η κατάληξη πολύπλοκων διαδικασιών που συντελούνταν στην ελληνική κοινωνία επί πολλά χρόνια και τα χρόνια της κρίσης πήρε μορφή και διέξοδο. Το ότι δεν μπορέσαμε να αποφύγουμε τον επώδυνο συμβιβασμό του 2015 και εφαρμόσαμε πολιτική μνημονίων, αποτέλεσε τομή για την αριστερά όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη.
Επιλέξαμε να συμβιβαστούμε και κάναμε πολλά για να μην χάσουμε την ψυχή μας, αλλά κυρίως τις κοινωνικές εκπροσωπήσεις που κερδίσαμε.
Όλα αυτά τα χρόνια υποχρεωθήκαμε να διαχειριστούμε ένα εχθρικό κράτος, το αστικό κράτος, που συμπύκνωνε και αναπαρήγαγε τις ανάγκες του παλιού πολιτικού συστήματος. Ταλαιπωρηθήκαμε ανάμεσα στο δίλημμα: αναγκαιότητα και δυνατότητα. Η αβάσταχτη δυσκολία των στιγμών υπονόμευσε τις συλλογικές μας διαδικασίες και τον ρόλο του κόμματος. Η απόσυρση της κοινωνίας και των διεκδικήσεών της διευκόλυνε την περιθωριοποίηση των λειτουργιών του κόμματος. Αποτρέψαμε την ενσωμάτωση με το παράλληλο πρόγραμμα, με τον λόγο περί ταξικής μεροληψίας και με θεσμικές παρεμβάσεις.
Οι προβληματισμοί που έχουμε για τη λειτουργία του κόμματος έρχονται και επανέρχονται γιατί θέλουμε το συλλογικό υποκείμενο να καθορίσει τις εξελίξεις. Κάθε ηγετική ομάδα όσο αποφασισμένη κι αν είναι, χρειάζεται αντίβαρα για να υπερβεί την εγγενή τάση της προς τον ρεαλισμό.
Τα κριτήρια για τις επιλογές μας δεν μπορεί να είναι τεχνοκρατικά, αλλά κυρίως πολιτικά. Ο ρόλος μας δεν είναι να λύσουμε την κρίση του πολιτικού συστήματος με ένα νέο δικομματισμό ή με το ασφυκτικό κουστούμι των προγραμματικών συγκλίσεων για να κυβερνήσουμε. Πρέπει να ανακτήσουμε την ηγεμονία και την πρωτοβουλία των κινήσεων για να απαντήσουμε στο ζήτημα των συμμαχιών.
Η διαιρετική τομή «αριστερά-δεξιά» αναδεικνύεται επίκαιρη και στη συγκυρία και λόγω των ευρωπαϊκών εξελίξεων όπου η ακροδεξιά απειλεί το μέλλον των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Αλλά λόγω και του ακροδεξιού πρόσημου που διαπνέει την πολιτική της Ν.Δ., το οποίο και διευκολύνει να αναδειχθεί αυτή η διαιρετική τομή με τα νέα της περιεχόμενα.
Μπορεί να συγκροτηθεί ένα αριστερό πολιτικό σχέδιο για την επόμενη περίοδο, που να ενισχυθεί με σημαντικές πρωτοβουλίες για τον μετασχηματισμό του αστικού κράτους, τη συνταγματική αναθεώρηση και τις θεσμικές αλλαγές που είναι ώριμες.
Κλείνοντας, η αντιπρόεδρος της Βουλής επεσήμανε τρεις αναγκαιότητες που τις θεωρεί κρίσιμης σημασίας.
Α) Καταγραφή σημαντική και μετρήσιμη μείωση ανισοτήτων το 2018, 2019, 2020.
Β)Συγκρότηση συνεκτικού συλλογικού, κυβερνητικού και κομματικού σχεδίου, επιλέγοντας τα πιο σημαντικά σημεία του «Ολιστικού Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης» μέσα από εξαντλητικό διάλογο στο κόμμα.
Γ) Οριοθέτηση δεσμευτικού πλαισίου προσαρμογής στον «ρεαλισμό».
Μετά το τέλος των εισηγήσεων, και στο πλαίσιο των παρεμβάσεων, τον λόγο πήρε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ , Νίκος Φίλης, επισημαίνοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να θέσει και να αναδείξει την ατζέντα της αριστεράς και να μην παίξει το παιχνίδι της πόλωσης. Η αριστερά οφείλει να αναδείξει τα θετικά στοιχεία της κυβερνητικής πολιτικής και το όραμά της για την επόμενη μέρα. Η οξύτητα οδηγεί στο άκυρο και το λευκό, όχι στην αριστερά, τόνισε. Μέσω των κατάλληλων συμμαχιών, η αριστερά οφείλει να ανασυγκροτήσει την κοινωνική της επιρροή.
Τέλος επισήμανε την ανάγκη επανεξέτασης των πρωτογενών πλεονασμάτων που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς.
Δέσποινα Μεταξά – Μαργαρίτα Συγγενιώτου
Μπορείτε να βρείτε ρεπορτάζ καθώς και το πλήρες κείμενο των ομιλιών τόσο στη χτεσινή Εποχή όσο και στην επόμενη, καθώς και στο site της.
