Την τελευταία περίοδο βρισκόμαστε σε μια τέτοια συνθήκη: οι ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις, ο πόλεμος στην Ουκρανία και το σενάριο ενός παγκόσμιου πολέμου να επανέρχεται στη δημόσια συζήτηση ,το φαινόμενο του πληθωρισμού, την ενεργειακή και την κλιματική κρίση είναι ορισμένα μόνο από τα γεγονότα που απασχολούν την ανθρωπότητα. Παράλληλα, στην εγχώρια πολιτική σκηνή και λόγω μιας σειράς σκανδάλων και καθεστωτικών αντιλήψεων, η παραγωγή πολιτικών γεγονότων, εις βάρος μάλιστα της συντριπτικής κοινωνικής πλειοψηφίας, συμπυκνώνει ένα βάρβαρο δόγμα του σοκ. Ειδικά με τις πρόσφατες αποκαλύψεις των παρακολουθήσεων δημοσιογράφων και πολιτικών συντίθεται μια δυστοπική πραγματικότητα που ίσως μόνο ο Όργουελ θα μπορούσε να είχε φανταστεί.
Θα επιχειρήσουμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Είναι χαρακτηριστικο ότι από την επάνοδο της στην εξουσία, η Νέα Δημοκρατία συστηματικά κάνει πράξη την ιδεολογική προσέγγιση του Μάκη Βορίδη περί θεσμικής εξόντωσης της Αριστεράς. Υπο αυτό το πρίσμα, παρατηρούμε ότι οι πολιτικές τις οποίες εφαρμόζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχουν ως στόχο να μετασχηματίσουν το κράτος βάζοντας τέλος στην Γ’ Ελληνικη Δημοκρατία και να καλλιεργήσουν, παράλληλα, έναν νέο τύπου πολίτη, με λίγα δικαιώματα και αποκλεισμένο από αυτό που σήμερα ονομάζουμε κοινωνικά αγαθά για τον βιοπορισμό του λαού.
Σε αυτό το πλαίσιο, παρατηρούμε ότι η οι πολιτικές πρωτοβουλίες που υλοποιεί η κυβέρνηση έχουν ως στόχο να μετασχηματίσουν το κράτος και τους θεσμούς, στοχεύοντας κάθε φωνή αμφισβήτησης, προκειμένου να δομήσει ένα σκληρό καθεστώς που θα διασφαλίσει ότι ο Ιανουάριος του 2015 δεν θα επαναληφθεί. Στο παραπάνω πλαίσιο κινήθηκε, σε μεγάλο βαθμό, η πολιτική της κυβέρνησης την τελευταία τριετία. Η αντιμετώπιση του κράτους ως λάφυρο, οι διορισμοί ημετέρων σε θέσεις κλειδιά άνευ αντικειμενικών προσόντων για να οικοδομηθεί το λεγόμενο επιτελικό κράτος, που, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση έκτακτης ανάγκης είδαμε να καταρρέει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Παράλληλα, διασφάλισαν την πλήρη στήριξη από το κυρίαρχο εγχώριο μιντιακό αλλά και κεφαλαιοκρατικό σύστημα, ακυρώνοντας τις οφειλές των καναλαρχών προς το δημόσιο για τις τηλεοπτικές άδειες και με πλουσιοπάροχη κρατική χρηματοδότηση μέσω τις λίστα Πέτσα και της θέσπισης οριζόντιας φορολόγησης. Εξάλλου, η εγχώρια ολιγαρχία ήδη από το 2015 και την πρώτη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τηρεί μία στάση υποστηρικτική προς τον ιδεολογικό και πολιτικό μας αντίπαλο, πότε με τη χειραγώγηση των Μ.Μ.Ε και πότε με την ενεργή χρηματοδότηση οργανώσεων της ΝΔ ή εθνικιστικών συγκεντρώσεων. Όλα αυτά με σκοπό το καλύτερο προς τους ίδιους μοίρασμα της «πίτας» και, προσφάτως, του ταμείου ανάκαμψης.
Επόμενοι στη λίστα στοχοποίησης βρίσκονταν τα σωματεία, οι φοιτητικοί σύλλογοι, τα κινήματα πολιτών, καθώς λειτουργούν ως τροχοπέδη για την νεοφιλελεύθερή ατζέντα τους. Με μια σειρά πρωτοφανών μεταπολιτευτικά νόμων προώθησαν την θεσμική εξόντωση των παραπάνω περιορίζοντας το δικαίωμα του συνέρχεσθαι, αποδυναμώνοντας τις αρμοδιότητες των σωματείων, καταργώντας de facto το ακαδημαϊκό αυτοδιοίκητο μέσω των Συμβουλίων Ιδρύματος και της εγκαθίδρυσης αστυνομίας εντός των ΑΕΙ και, τέλος, διαλύοντας τις φοιτητικές πολιτικές δυνάμεις με την θέσπιση ενιαίου ψηφοδελτίου για τα όργανα συνδιοίκησης. Πρόκειται για πρακτικές και μεθοδολογία που ξυπνούν μνήμες από το σκληρό κράτος της Δεξιάς των μετεμφυλιακών χρόνων που δεν χτυπούν μόνο την Αριστερά, αλλά κάθε δομή αμφισβήτησης του κυρίαρχου κυβερνητικού αφηγήματος.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν τη δοσμένη συνθήκη μέσα στην οποία η Αριστερά οφείλει να δράσει. Κατά τη δίκη μας εκτίμηση, η ανάγκη επαναπροσδιορισμού της δράσης τόσο σε θεσμικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο είναι παραπάνω από αναγκαία, καθώς η εμπειρία του 2015-2019 έδειξε ότι η κυβέρνηση δεν επιφέρει την εξουσία και ότι για να συμβάλλεις ουσιαστικά στην διαδικασία του κοινωνικού μετασχηματισμού οφείλεις να δημιουργήσεις πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη κοινωνικών κινημάτων που διεκδικούν ένα καλύτερο κόσμο, έναν κόσμο συμπεριληπτικό, δημοκρατικό και συνεργατικό.
Τι να κάνουμε, λοιπόν;
Τα τελευταία 3 χρόνια έχουμε δει μικρά κινήματα να ξεπηδούν, τα οποία όμως έχουν καταφέρει μεγάλες νίκες. Από τους εργαζόμενους της efood μέχρι το λιμάνι του Πειραιά και τα κινήματα ενάντια στις γυναικοκτονίες έχουμε δει ότι η κοινωνία, όχι μόνο ανταποκρίνεται σε αυτά τα καλέσματα, αλλά ότι μέσα από αυτά καταφέρνει να πάρει δύναμη ώστε να διασφαλίσει κάτι το απόλυτα σημαντικό: Την αναπαραγωγή των όρων αμφισβήτησης ενάντια σε έναν ολοκληρωτικό αντίπαλο. Το νεοφιλελεύθερο σύστημα εξουσίας, τον συντηρητισμό και τους εγχώριους εκφραστές του.
Με βάση τα ως άνω παρατηρούμε ότι η ρήση περί θεσμικής εξόντωσης της Αριστεράς αποκτά σάρκα και οστά μέρα με την μέρα. Υπό αυτό το πρίσμα η Αριστερά οφείλει να επιστρατεύσει την εμπειρία της διακυβέρνησης και να μιλήσει ανοιχτά για τους αρμούς της εξουσίας. Ποιοι εμπλέκονται σε αυτούς; Ποια συμφέροντα εξυπηρετούν και το σημαντικότερο: πώς η επόμενη κυβέρνηση της Αριστεράς θα μπορέσει να τους σπάσει ώστε να παράξει πολιτική προς όφελος του κόσμου της εργασίας. Κατά τη δίκη μας ανάλυση, για να επιτευχθεί το παραπάνω δεν αρκεί μόνο η ανάπτυξη ενός τεχνοκρατικού πλαισίου παραγωγής πολιτικής, αλλά είναι πιο αναγκαία από ποτέ και η ενεργή κοινωνική εμπλοκή, η δραστηριοποίηση του κόμματος στα διάφορα πεδία και επίπεδα κοινωνικών διεκδικήσεων, προκειμένου να σπάσει το αίσθημα της «ανάθεσης», που οδηγεί τόσο την κοινωνία όσο και το κόμμα – ως μηχανισμό – σε αποστράτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να αντιληφθεί, όσο είναι ακόμα καιρός, ότι η παρουσία στους κοινωνικούς αγώνες δεν αποτελεί μια παλαιωμένη μέθοδο πάλης, αλλά μια κομβικής σημασίας προϋπόθεση για τις τομές που οφείλει να πραγματοποιήσει σε επίπεδο πολιτικής εξουσίας.
Άλλωστε, στο παρελθόν, ο πολιτικός μας χώρος ως προπομπός του Ελληνικού φόρουμ, στις διαδηλώσεις κατά της παγκοσμιοποίησης για την αντικαπιταλιστική λύση πρωταγωνίστησαν σε δεκάδες μικρά και μεγάλα κινήματα. Κινήματα γειτονιάς, περιβαλλοντικά, αντιπολεμικά αλλά και κινήματα αλληλεγγύης και υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να τα συνδέσει όλα αυτά με τη κεντρικοπολιτική σκηνή με τους όρους της κάθε εποχής και να αναπτύξει το αφήγημα του. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτών, τα κινήματα για την υπεράσπιση των ελεύθερων χώρων, όπως η παραλία στο Ελληνικό όπου οι Ενεργοί Πολίτες κέρδισαν τη μάχη για την ελεύθερη πρόσβαση, το κίνημα στις Σκουριές απέναντι στην εξόρυξη χρυσού και τη λεηλασία της φύσης, η συμμετοχή στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις για το Ιράκ και τη Παλαιστίνη, οι 300 απεργοί μετανάστες στο Μέγαρο της Υπατίας, η πολύμηνη ενεργή συμμετοχή στη προστασία του Ραδιομεγάρου της ΕΡΤ, το τεράστιο δίκτυο της «Αλληλεγγύης για Όλους» που παρείχε από ιατροφαρμακευτική κάλυψη μέχρι σχολικά είδη και τρόφιμα σε περίοδο ανθρωπιστικής κρίσης. Σε όλα αυτά τα κινήματα, ο ΣΥΡΙΖΑ με ενεργή συμμετοχή οργάνωσε τις δυνάμεις του με γνώμονα την εφαρμογή αριστερής ριζοσπαστικής πολιτικής, έκανε σαφές ότι τα κόμματα δεν είναι πρωτοπορίες (αν και αυτά μπορούν να συγκροτήσουν την οργανωμένη αντίσταση), δεν είναι αυτά που καθοδηγούν τα κινήματα, αλλά ότι είναι η διαλεκτική τους σχέση κόμματος και κινημάτων που οδηγεί στην εμβάθυνσης της πολιτικής στην κοινωνία και την ανάπτυξη της αντίληψης του συλλογικού αγώνα ως τη μόνη λύση στα συλλογικά προβλήματα.
Τα κοινωνικά κινήματα αποτελούσαν ανέκαθεν την πρωτοπορία του νεολαιίστικου κινήματος με αριστερά ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά για κάθε εποχή αντίστοιχα. Από την Αντίσταση ως την εξέγερση του Πολυτεχνείου και στο σήμερα με τις εργατικές διεκδικήσεις και κινητοποιήσεις σε διάφορους χώρους εργασίας-γαλέρες όπως η Efood, η Cosco, η Μαλαματίνα, η νέα γενιά πρωτοστατεί και αντιστέκεται κόντρα σε όσους θέλουν να βάλουν στο πάγο τη ζωή και τα δικαιώματα τους. Όσο η νεοφιλελεύθερη πολιτική επιτίθεται, τόσο η νέα γενιά οργανώνεται κόντρα στη στρατηγική επιλογή των δυνάμεων που στηρίζουν το κυρίαρχο μοντέλο να αδρανοποιήσουν και να απομακρύνουν τους ίδιους από τη πολιτική .Συνεπώς το επόμενο διάστημα και εν όψει της επετείου των 49 χρόνων από την εξέγερση του πολυτεχνείου αλλά και του καυτού χειμώνα που αναμένεται με την ακρίβεια να καλπάζει και τα προβλήματα στη καθημερινότητα των πολιτών να αυξάνονται, ο ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ οφείλει να διοχετεύσει τις δυνάμεις του στις κινηματικές διεργασίες που υπάρχουν και να δημιουργήσει νέες εκεί που λείπουν. Κατέστη εφικτό, εν μέρει, με την απεργία της 9ης Νοέμβρη που κατέβηκε στο δρόμο το πιο ενεργό και ζωντανό τμήμα του κόμματος και έδειξε τα αντανακλαστικά του, από την άλλη πλευρά οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, πλέον αυξημένες κατά πολύ, σε όλη την επικράτεια μπορούν να διαμορφώσουν τις συνθήκες στα κινήματα που παρεμβαίνουν για την αποτύπωση ηγεμονικής αριστερής ριζοσπαστικής πολιτικής. Την εποχή που διανύουμε με κινήματα να ξεπετάγονται σε κάθε γειτονιά για κάθε ζήτημα, πρέπει να βρούμε τις θεματικές ενδιαφερόντων του κάθε μέλους, με σκοπό την άμεση ενασχόληση τους στο αντίστοιχο κίνημα, στην κάθε συζήτηση που θα παράγει πολιτική από τα κάτω και ταυτόχρονα θα καταστήσει τις προγραμματικές εξαγγελλίες του ΣΥΡΙΖΑ αιτήματα της ίδιας της κοινωνίας. Να μην υιοθετήσουμε οποιαδήποτε στρατηγική αναμονής και «ώριμου φρούτου» για τη πτώση της Ν.Δ, αλλά να επιταχύνουμε αυτήν την πτώση με τη συστηματική παρουσία μας σε κάθε κοινωνικό χώρο και σε κάθε γειτονιά.
Είναι στοίχημα του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ να μετατρέψει την σπίθα αγανάκτησης που άναψε στις 9 Νοέμβρη σε λαϊκή πυρκαγιά για να κατακάψει τις πρωτοφανείς καθεστωτικές πολιτικές και όχι μονάχα, αλλά και τις παράνομος, τις αδικίες και τις προκλήσεις, μιας παρακρατικής και ένοχης στη συνείδηση του λαού, κυβέρνησης. Να σημάνει την αρχή ενός νέου ανένδοτου αγώνα σε θεσμικο αλλά και κοινωνικο επίπεδο για την πολιτική αλλαγή και την επιστροφή στην δημοκρατική νομιμότητα με την κοινωνία στην πρώτη γραμμή.
* Γλέζος Βασίλης, μέλος Κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας Σύριζα
* Τάσος Κοκκώνης, μέλος Κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας Σύριζα
* Λούκας Δημήτρης, μέλος Κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας Σύριζα
* Θοδωρής Μιμηγιάννης, Γραμματέας Νεολαίας Σύριζα Α Αθήνας
