Τους δυο «Μικρούς Μήτσους» από τη Θεσσαλονίκη του Λάκη Λαζόπουλου, που περνούσαν τη ζωή τους στο μπαλκόνι πίνοντας φραπέδες και σχολιάζοντας, έχουν αρχίσει να θυμίζουν οι κυβερνήσεις και τα οικονομικά επιτελεία των χωρών της ευρωζώνης.
Η οικονομία των 19 χωρών βαίνει εδώ και μήνες ολοταχώς προς την ύφεση, ενώ οι τιμές των αγαθών αυξάνονται διαρκώς από το προηγούμενο καλοκαίρι, σπάζοντας τους τελευταίους μήνες το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Τα κέντρα διαμόρφωσης της οικονομικής πολιτικής της ευρωζώνης, παρότι γνώριζαν εδώ και καιρό το ενδεχόμενο αυτού του δυσμενούς σεναρίου, δεν κατάφεραν μέχρις στιγμής να εμποδίσουν ούτε την πορεία προς την ύφεση ούτε τον καλπασμό του πληθωρισμού.
Μάλιστα, αυτήν την εβδομάδα, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μαζί με τους ηγέτες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) και της Τράπεζας της Αγγλίας συμφώνησαν -όλοι μαζί με μια φωνή- από τη Σίντρα της Πορτογαλίας ότι η παγκόσμια οικονομία ύστερα από δεκαετίες σταθερότητας καλείται να αντιμετωπίσει μια νέα περίοδο επίμονα υψηλού πληθωρισμού. Η παραδοχή αυτή ισοδυναμεί με ομολογία αποτυχίας, καθώς άπαντες οι παραπάνω ήταν αρχικά καθησυχαστικοί ότι η άνοδος του πληθωρισμού θα είναι παροδική. Η εξέλιξη, όπως είναι φυσικό, γεννά δεύτερες σκέψεις τόσο για τις ικανότητες όσων διαμορφώνουν σήμερα τις οικονομικές πολιτικές όσο και τις σκοπιμότητες που υπάρχουν πίσω από αυτά που πράττουν και αυτά που δεν πράττουν.
Τα χθεσινά στοιχεία αποτελούν μια επαλήθευση της καταστροφικής τροχιάς στην οποία έχει εισέλθει αβοήθητη η ευρωπαϊκή οικονομία. Η Eurostat ανακοίνωσε νέα εκτόξευση του πληθωρισμού της ευρωζώνης τον Ιούνιο στο 8,6% από 8,1% τον Μάιο. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο τιμών στην ευρωζώνη από τότε που ξεκίνησαν να τηρούνται αρχεία, το 1997, δυο χρόνια δηλαδή πριν από την εισαγωγή του ευρώ. Βασική αιτία της ανόδου ήταν οι τιμές της ενέργειας, οι οποίες μεσούσης της σύγκρουσης στην Ουκρανία και των κυρώσεων στη Ρωσία, αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό σχεδόν 42% τον Ιούνιο έπειτα από άνοδο 39% τον Μάιο.
Η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας δεν ήταν όμως η μοναδική φωτιά που έκαψε τις τσέπες των ευρωπαϊκών νοικοκυριών τον Ιούνιο. Οι τιμές των τροφίμων, του καπνού και του αλκοόλ αυξήθηκαν κατά 9%, ενώ τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά με 4,3%. Η ΕΚΤ που πλέον αντιμετωπίζει πληθωρισμό υπερτετραπλάσιο του στόχου της θα ξεκινήσει να αυξάνει από αυτόν τον μήνα τα επιτόκια της, για πρώτη φορά ύστερα από 11 χρόνια. Αρκετοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι η επιλογή αυτή είναι ακατάλληλη, καθώς ο σημερινός πληθωρισμός έχει τη ρίζα του στην πλευρά της προσφοράς και όχι στη ζήτηση και τα όποια αποτελέσματα της αύξησης των επιτοκίων θα αργήσουν να φανούν.
Επίσης προειδοποιούν ότι η αύξηση του κόστους του χρήματος και ο περιορισμός της προσφοράς χρήματος θα βουλιάξει ακόμη βαθύτερα την οικονομική δραστηριότητα της ευρωζώνης που ήδη έχει αρχίσει να ασθμαίνει.
Ο δείκτης ΡΜΙ μεταποίησης στην ευρωζώνης (της Markit Economics) έδειξε χθες ότι η αύξηση της δραστηριότητας των εργοστασίων ήταν τον προηγούμενο μήνα η χαμηλότερη από τον Αύγουστο του 2020. Τα επίπεδα παραγωγής υποχώρησαν για πρώτη φορά στα τελευταία δυο χρόνια, εισροές και παραγγελίες για εξαγωγές μειώθηκαν, ενώ η επιχειρηματική εμπιστοσύνη προσγειώθηκε σε χαμηλό 25 μηνών. Η συρρίκνωση της ζήτησης προοιωνίζεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, ενίσχυση της υφεσιακής δυναμικής στους επόμενους μήνες. Εχοντας αυτά και ακόμη περισσότερα δυσμενή θεμελιώδη στοιχεία στο μυαλό τους, κάποιοι οικονομολόγοι επενδυτικών οίκων έχουν αρχίσει ήδη να προβλέπουν ότι ΕΚΤ και Fed -αφού βυθίσουν με το «σφίξιμο» σε ύφεση τις οικονομίες- θα αναγκαστούν περί τα τέλη του 2023 να ξαναμειώσουν τα επιτόκιά τους!
Μπάμπης Μιχάλης
