Tην τεχνητή νοημοσύνη και τους αλγόριθμους της υπολογιστικής όρασης αξιοποιούν αυξανόμενα οι αμερικανικές τράπεζες προκειμένου να ελέγξουν πελάτες, εργαζόμενους, επίδοξους ληστές, χασομέρηδες, αλλά και… άστεγους που κοιμούνται κάτω από τα υπόστεγα των ΑΤΜs τους, φυσικά χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Τουλάχιστον 12 τράπεζες -μεταξύ των οποίων και οι κολοσσοί JP Morgan Chase, Wells Fargo, Bank of America- αναπτύσσουν τα τελευταία χρόνια σε υποκαταστήματα και ATM τους λογισμικό υπολογιστικής όρασης και άλλα οπτικά εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία είναι σε θέση να αναλύσουν εικόνες και βίντεο και να τα συνδέσουν με άλλα δεδομένα, παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες.
Τα εργαλεία αυτά σε συνδυασμό με τη βιντεοσκόπηση των χώρων επιτρέπουν πέρα από την παρακολούθηση και την αναγνώριση ενός ατόμου -βάσει του προσώπου του και των βιομετρικών του στοιχείων- την ταυτοποίησή του σε πραγματικό χρόνο.
Δήθεν… «πιλοτικά»
Καθώς αυτού του είδους η παρακολούθηση εγείρει σοβαρό ζήτημα καταπάτησης των ατομικών ελευθεριών, οι περισσότερες τράπεζες προχωρούν συνήθως στην ανάπτυξη αυτών των συστημάτων στα μουλωχτά και, όπως λένε, δοκιμαστικά. Μεταξύ των τραπεζών, η City National φέρεται ότι θα ξεκινήσει δοκιμές αναγνώρισης προσώπου στις αρχές του επόμενου έτους σε 31 εγκαταστάσεις της. Στόχος της, όπως διατείνεται, είναι η αντικατάσταση των λιγότερο ασφαλών συστημάτων ελέγχου ταυτότητας που διαθέτει και η ταυτοποίηση των πελατών των ΑΤΜ και των υπαλλήλων της στα υποκαταστήματα της με βάση τα βιομετρικά τους δεδομένα.
Σταδιακά το λογισμικό της θα είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα άτομα που βρίσκονται στις μαύρες λίστες της αστυνομίας και άλλων κυβερνητικών υπηρεσιών. Μια άλλη τράπεζα από τις βορειο-ανατολικές ΗΠΑ φέρεται να έχει ήδη χρησιμοποιήσει την αναγνώριση προσώπου και την τεχνητή νοημοσύνη της υπολογιστικής όρασης προκειμένου να ανιχνεύει τα πολυσύχναστα σημεία των υποκαταστημάτων της, ενώ ένα ακόμη πιστωτικό ίδρυμα των μεσοδυτικών πολιτειών αξιοποίησε και αυτό την τεχνολογία αυτή σε 4 εγκαταστάσεις της πέρυσι πριν διακόψει φέτος λόγω του υψηλού κόστους.
Επίσης η Wells Fargo, που πριν από μια δεκαετία είχε χρησιμοποιήσει το «πρωτόγονο» τότε λογισμικό της 3VR για να εξετάσει πλάνα εγκλημάτων και να δει εάν κάποια πρόσωπα σε αυτά ταιριάζουν με τα αντίστοιχα γνωστών κακοποιών, σήμερα αξιοποιεί τις τεχνολογίες αυτές για την πρόληψη της απάτης. Η μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ, η JP Morgan Chase, κάνει δοκιμές σε υποκαταστήματά της στο Οχάιο με στόχο, όπως υποστηρίζει, τη συγκέντρωση δεδομένων που θα της επιτρέψουν τον καλύτερο σχεδιασμό του προσωπικού και των υποκαταστημάτων της.
Η JP Morgan Chase ξεκίνησε να αξιοποιεί τις δυνατότητες της υπολογιστικής όρασης πριν από δύο χρόνια, χρησιμοποιώντας λογισμικό που είχε αναπτύξει η ίδια για την ανάλυση πλάνων από υποκαταστήματα της. Η προκαταρκτική ανάλυση αυτών των πλάνων πέραν του φακελώματος είχε δείξει τότε και ότι η πλειονότητα των ανδρών επισκέπτονται την τράπεζα πριν ή μετά το μεσημεριανό γεύμα, ενώ αντίθετα οι γυναίκες φτάνουν σε αυτήν το μεσημέρι. Η τράπεζα εξετάζει τώρα τη δοκιμαστική εφαρμογή της αναγνώρισης προσώπου των πελατών της μετά από συγκατάθεσή τους.
Σοβαρές αναταράξεις
Η αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου από τις τράπεζες και τις άλλες επιχειρήσεις προκαλεί ήδη τεράστιες αντιδράσεις. Την περασμένη εβδομάδα, μεταξύ άλλων, 25 ΜΚΟ κάλεσαν τις κυβερνήσεις να απαγορεύσουν τη χρήση της τονίζοντας ότι αυτή θέτει σε κίνδυνο την ιδιωτικότητα, στοχοποιεί περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες και επιβάλλει ως κοινωνικά αποδεκτή την παρεμβατική παρακολούθηση. Εκτός από το περιβάλλον Μεγάλου Αδελφού και τα σοβαρά ζητήματα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών που εγείρει, τεράστιοι κίνδυνοι υπάρχουν και από τις ενδεχόμενες δυσλειτουργίες των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης και τις διακρίσεις που μπορεί αυτές να τροφοδοτήσουν.
Οι αλγόριθμοι αναγνώρισης προσώπου, που επεξεργάζονται τα βιομετρικά δεδομένα, εκτελούνται με βάση διαφορετικά δημογραφικά στοιχεία, με αποτέλεσμα οι διακρίσεις που έχουν εισχωρήσει σε αυτούς κατά την κατασκευή τους να ενισχύουν κοινωνικές προκαταλήψεις. Εχει διαπιστωθεί ότι ορισμένα προγράμματα υπολογιστικής όρασης είναι λιγότερο ακριβή στους έγχρωμους απ’ ό,τι στους λευκούς και αρκετές φορές οδηγούν σε λανθασμένα και άδικα αποτελέσματα. Οι λανθασμένες ταυτοποιήσεις οδηγούν με τη σειρά τους σε συλλήψεις αθώων από την αστυνομία, ενώ συνολικά υπάρχει δυσανάλογη χρήση των συστημάτων για τον έλεγχο των φτωχότερων κοινοτήτων και των μειονοτήτων.
Μπάμπης Μιχάλης
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
