«ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΟΥ είχα δυο δρόμους: Ο πρώτος με την ΕΔΑ. Εκεί θα είχαμε ΕΝΩΣΗ των προοδευτικών δυνάμεων, πράγμα που θα κινητοποιούσε τις πλατιές μάζες»
Χθες συμπληρώθηκαν 69 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Πλουμπίδη από το μετεμφυλιακό κράτος. Η ΑΥΓΗ, εις μνήμην του κομμουνιστή αγωνιστή, αναδημοσιεύει μέρος από το αφιέρωμα που φιλοξενήθηκε στην εφημερίδα μας την Κυριακή 17 Αυγούστου 2014, σε επιμέλεια της ιστορικού Ιωάννας Παπαθανασίου
Η Δημοκρατική Παράταξη στις εκλογές του 1950
«Για μένα οι εκλογές του 1950 είχαν ξεχωριστή σημασία. Δεν ήταν κανονικές, τακτικές εκλογές, αλλά γίνονταν ύστερα από πολύχρονο εμφύλιο πόλεμο, ύστερα από την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού και το σμπαράλιασμα των οργανώσεων του ΚΚΕ, πράγμα πολύ πλεονεκτικό για τον εχθρό και μειονεκτικό για μας. […]
Για να εφαρμόσω την κομματική εντολή και να πετύχω τους αντικειμενικούς σκοπούς της εκλογικής μάχης που, κατά τη γνώμη μου, ήταν να γίνει πλατιά γνωστό το πρόγραμμα του κόμματος, να ξεσηκώσουμε και να κινητοποιήσουμε τις λαϊκές μάζες και να σπάσουμε την τρομοκρατία κ.λπ. Μέσα σε ποιες συνθήκες θα έδινα τη μάχη; Ποιες οι δυνάμεις του αντιπάλου και οι δικές μου; […]
Ξεκινήσαμε με τις δυνάμεις που είχαμε, με απόφαση αλλά και με πεποίθηση ότι πρέπει να νικήσουμε. Τέλος, φτάσαμε στον κόμπο, ή θα επιμέναμε στην πλήρη εκτέλεση της κομματικής εντολής, οπότε ΔΕΝ θα φτιάχναμε Δημοκρατική Παράταξη και πολύ πιθανόν οι άλλοι να τραβούσαν μόνοι τους χωρίς εμάς, ή θα κάναμε υποχωρήσεις και θα τραβούσαμε στην εκλογική μάχη όλοι μαζί. […]
Κατέληξα στη γνώμη να προτείνω στους συμμάχους να δεχθούν ένα μίνιμουμ πρόγραμμα και εμείς παραιτούμαστε από δικούς μας υποψηφίους (έκανα τον κουβαρντά, ενώ δεν είχα απόλυτα δικούς μας και ήξερα ότι οι σύμμαχοι θα έβαζαν υποψηφίους από τον αριστερότερο κύκλο). Τη γνώμη μου αυτή την υπέβαλα στο Π.Γ. για έγκριση.
Οι σύμμαχοι δέχτηκαν τις προτάσεις μας και, επειδή η έγκριση αργούσε και οι συνδυασμοί έκλειναν, ανέλαβα την ευθύνη και έκλεισα τη συμφωνία για τη Δημοκρατική Παράταξη. Ειδοποίησα το Π.Γ. για τη συμφωνία και κάλεσα ν’ αρχίσει ο σταθμός να μιλά υπέρ της Δ.Π..
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. ΝΙΚΗ μεγαλειώδης, που τάραξε τους αμερικανολακέδες και τους Αμερικανούς και έδωσε νέα ώθηση για την παραπέρα ανάπτυξη του κινήματος».
Για την ΕΔΑ και τις εκλογές του 1951
«Μπροστά μου είχα δυο δρόμους: Ο πρώτος με την ΕΔΑ. Εκεί θα είχαμε ΕΝΩΣΗ των προοδευτικών δυνάμεων, πράγμα που θα τραβούσε, θα ξεσήκωνε και θα κινητοποιούσε τις πλατιές μάζες για όλα και την ΕΙΡΗΝΗ. Θα είχαμε υποψηφίους, και βεβαίως βουλευτές, τους φυλακισμένους και εξόριστους. Θα είχαμε συνδυασμούς σ’ όλη την Ελλάδα και τη δυνατότητα αποστολής ανθρώπων στις επαρχίες. Θα είχαμε το απαραίτητο κάλυμμα. Θα είχαμε ένα μικρό μηχανισμό, που θα συγκέντρωνε και θα δραστηριοποιούσε πολλούς ανθρώπους απαραίτητους για την εκλογική μάχη. ΔΕΝ θα είχαμε τον Μπελογιάννη βουλευτή, θα εκινδύνευε η ζωή του περισσότερο, αλλά με τη νίκη που θα κερδίζαμε θα είχαμε μεγαλύτερο κύρος και δύναμη να κινητοποιήσουμε τις πλατιές μάζες και να επιβάλουμε τη σωτηρία του. Θα εθίγετο ο εγωισμός του Πλουμπίδη που δε θα ‘βγαινε βουλευτής, αλλά θα κέρδιζε το κόμμα. ΔΕΝ θα εκτελούνταν κατά γράμμα η εντολή του κόμματος, θα εκτελούνταν όμως στην ουσία και θα είχαμε ΝΙΚΗ.
Ο δεύτερος με την ΕΛΑ, εκεί όλα θα ήσαν ορθόδοξα. ΟΡΘΟΔΟΞΑ και πρόγραμμα και υποψήφιοι φυλακισμένοι και εξόριστοι και Μπελογιάννης – Πλουμπίδης. ΔΕΝ θα είχαμε ένωση αλλά διάσπαση. ΔΙΑΣΠΑΣΗ των προοδευτικών δυνάμεων, θα είχαμε απομόνωση του ΚΚΕ, πράγμα που θα απογοήτευε τους δικούς μας και τις πλατιές μάζες και ή θα τις αδρανούσε ή θα τις έσπρωχνε σε άλλες κατευθύνσεις. Δεν θα ήμαστε μαζί με το λαό, παρά θα αποτελούσαμε αίρεση. Το πρόγραμμά μας δεν θα γίνονταν γνωστό στον πολύ κόσμο, θα είχαμε συνδυασμούς μόνο στην Αθήνα και Πειραιά, γιατί, παρ’ όλο που είχαν υποβληθεί οι αιτήσεις των εξορίστων, δεν επαρκούσε ο χρόνος να συντονίσουμε τη δουλειά. Οι νόμιμοι υποψήφιοι θα ήσαν άγνωστοι και πολλοί ύποπτοι. Θα είχαμε ΣΥΓΧΥΣΗ. ΔΕΝ είχαμε μηχανισμό και δεν προφθαίναμε να φτιάξουμε. Θα είχαμε Μπελογιάννη βουλευτή, θα κινδύνευε λιγότερο η ζωή του τυπικά, όμως ο αντίκτυπος ήττας, οι λίγοι ψήφοι και η μη πλατιά κινητοποίηση των μαζών θα ήταν και σε βάρος του Μπελογιάννη, και σε βάρος του κινήματος. Θα ικανοποιούνταν ο εγωισμός του Πλουμπίδη, αλλά σε βάρος του κόμματος και τον κινήματος. Θα εκτελούνταν κατά γράμμα η εντολή του Π.Γ., αλλά αυτό αν δεν ήταν προδοσία, θα ήταν ηλιθιότητα και θα οδηγούσε στην ήττα του κόμματος».
Εκτιμήσεις για τις εκλογές
«Νομίζω ότι οι εκλογές είναι μια σοβαρή μάχη. Είναι μια φάση της ταξικής πάλης ανάμεσα στο ΚΚΕ και τ’ αστικά κόμματα στο σύνολό τους (ταυτόχρονα είναι και μάχη ανάμεσα στις ομάδες της ίδιας της κεφαλαιοκρατίας για το ποια θα νέμεται τα αγαθά της εξουσίας). Για να δώσεις, λοιπόν, μια μάχη και μάλιστα για να νικήσεις, δε χρειάζεται μόνο σωστή γραμμή και σωστή διαπίστωση των αντικειμενικών συνθηκών, χρειάζονται δυνάμεις, χρειάζεται οργάνωση, μηχανισμός, χρειάζονται άνθρωποι και μέσα, χρειάζεται χαμάλικη δουλειά».
