Όταν οι πολίτες έχουν την αίσθηση ότι η πολιτική μετατρέπεται σε απλή διαχείριση τρεχουσών υποθέσεων και δεν είναι πια ιδεολογική αντιπαράθεση με ξεκάθαρα προγράμματα.
Όταν οι χαρασσόμενες πολιτικές μοιάζουν να αποφασίζονται σε κέντρα απόμακρα χωρίς την αναγκαία λαϊκή στήριξη.
Όταν οι θεσμοί μοιάζουν ή και πράγματι λειτουργούν αντιδημοκρατικά και σε αντίθεση με το λαϊκό αίσθημα και η Δημοκρατία εξαρτάται όλο και περισσότερο από τις αποφάσεις ενός και μόνου προσώπου.
Όταν οι συζητήσεις για τα εκλογικά προγράμματα ή για τις συγκλίσεις κομμάτων γίνονται κεκλεισμένων των θυρών από στελέχη συχνά αποκομμένα από την καθημερινή πραγματικότητα των πολιτών.
Όταν το εκλογικό σύστημα θέτει συνέχεια εκβιαστικά διλήμματα με μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες και δύο γύρους.
Όταν η απαξίωση της πολιτικής μεθοδεύεται από τους νεοφιλελεύθερους πολιτικούς και η αποχή θεωρείται μέσο χειραγώγησης των πολιτών.
Όταν o δημόσιος λόγος μοιάζει συχνά ξύλινος και απόμακρος και οι πολιτικοί χρησιμοποιούν ένα λεξιλόγιο που φαίνεται κωδικοποιημένο και που απευθύνεται σε ειδικούς.
Όταν η απαιτούμενη διαβούλευση εκλείπει και η εκάστοτε προεκλογική εκστρατεία μοιάζει περισσότερο με προπαγάνδα από τα ΜΜΕ με επιλεγμένα συνθήματα και πρόσωπα που προωθούνται με άνωθεν εντολές.
Όταν η πρόσβαση στην υγεία και την εκπαίδευση και σε άλλες κοινωφελείς υπηρεσίες εξαρτάται από την οικονομική δύναμη του καθένα.
Όταν ο πολιτισμός και οι τέχνες θεωρούνται πολυτέλεια και απευθύνονται σε συγκεκριμένα ακροατήρια.
Όταν η αίσθηση του ανήκειν και τα σημεία αναφοράς χάνονται και η λαϊκότητα αντικαθίσταται από τον λαϊκισμό ή ακόμη χειρότερα από τον ελιτισμό.
ΤΟΤΕ δεν αποτελεί έκπληξη η άνοδος της ακροδεξιάς.
Όταν η αριστερά και οι δημοκράτες αντιλαμβάνονται τον επερχόμενο κίνδυνο και αίρονται στο ύψος των περιστάσεων.
Όταν οι πολίτες παίρνουν στα χέρια τους την πολιτική δράση και αρνούνται την πολιτική με ανάθεση. Όταν δηλαδή οι λαϊκές κινητοποιήσεις και οι κομματικές δράσεις βρίσκουν κοινή στόχευση.
Όταν οι συνδικαλιστικές και κοινωνικές, φεμινιστικές και πάλης για τα δικαιώματα οργανώσεις βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
Όταν η νεολαία συμμετέχει στο λεγόμενο «παιχνίδι» με κινηματικές δράσεις.
Όταν οι προγραμματικές συγκλίσεις είναι δυνατές επειδή η σε βάθος συζήτηση έχει ξεκινήσει από καιρό.
Όταν οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες δεν εξευτελίζονται και η ψηφιακή τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται με όρους κοινωνικής ένταξης.
Όταν καταλαβαίνουμε ότι ο πολιτισμός είναι όπλο και οπλίζουμε τον λαό. Απευθυνόμαστε δηλαδή σε ευρύ ακροατήριο χωρίς όμως να υποχωρούμε σε θέματα ποιότητας.
Όταν η πολιτική γίνεται με κοινωνικούς και ή δυνατόν ταξικούς όρους, με όρους αναδιανομής του πλούτου υπέρ των ασθενέστερων στρωμάτων κι όχι με όρους ένταξης σε κοινότητες με θρησκευτικούς όρους ή κριτήρια καταγωγής.
Όταν οι πολιτικές προτάσεις δεν περιορίζονται σε εθνικά πλαίσια και το ζήτημα της ειρήνης θεωρείται πρωταρχικό.
Όταν λαμβάνεται υπόψη η επικείμενη οικολογική καταστροφή και η απαραίτητη χάραξη πολιτικής που θα επιτρέψει την πράσινη μετάβαση.
Όταν χρησιμοποιούμε τα όπλα του πολιτικού μας αντιπάλου στρέφοντας τις παγίδες του εκλογικού συστήματος, μονοεδρικές περιφέρειες με δύο γύρους, εναντίον του.
ΤΟΤΕ υπάρχει ελπίδα.
ΓΙΑΤΙ ΞΕΡΟΥΜΕ ΚΙ ΟΤΙ ΑΝ ΔΕΝ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ ΘΑ ΠΟΛΕΜΑΜΕ ΠΑΝΤΑ.
Νίκος Γραικός
