Όσο και αν κάποιος, ιδιαίτερα αν επαγγέλλεται δημοσιογράφος, επιθυμεί να αποφεύγει τα κλισέ, συχνά οι καταστάσεις που καλείται να περιγράψει τον αναγκάζουν να επιστρέφει στην ασφάλειά τους. Και μία τέτοια κατάσταση είναι σίγουρα η χωρίς προηγούμενο καταστροφή στη Θεσσαλία από τις πλημμύρες του τελευταίου μήνα. Χρησιμοποιήθηκαν όλες αυτές τις ημέρες όλα τα σχετικά δημοσιογραφικά κλισέ: Βιβλική καταστροφή, χάος κτλ, ένα όμως ταιριάζει απόλυτα στα γεγονότα, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά την επέλαση της κακοκαιρίας: Πού είναι το κράτος; Δυστυχώς το ερώτημα (και) σ’ αυτή την περίπτωση αποδείχθηκε ρητορικό…
Βόλος: Μία πλημμυρισμένη πόλη χωρίς νερό
Μετά από δύο πολύ ισχυρές καταιγίδες και με το ύψος του νερού που έπεσε να ξεπερνάει κατά πολύ τα συνήθη όρια, ο Βόλος «λύγισε». Δεν «λύγισε», όμως, γιατί συνέβη κάτι πρωτοφανέρωτο, πλημμύρες οι Βολιώτες, ιδιαίτερα οι πιο μεγάλοι σε ηλικία, είχαν αντιμετωπίσει ξανά. Αυτή τη φορά, όμως, παρά τις έγκαιρες προειδοποιήσεις και τις ακριβείς μετεωρολογικές προβλέψεις, η δημοτική αρχή συνελήφθη κοιμώμενη.
Η πόλη, όπου το νερό υποχώρησε, θυμίζει βασίλειο της σκόνης. Δεν έχει ξεκινήσει ακόμη μία μαζική επιχείρηση καθαρισμού της, την ίδια ώρα που το νερό παραμένει εντελώς κατάλληλο για κατανάλωση ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια. Άνθρωπος με γνώση των διαχρονικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Βόλος, τόνισε στην «Εποχή» ότι «η δημοτική αρχή περιορίζεται τα τελευταία χρόνια σε έργα βιτρίνας. Ακόμα και τώρα, μετά την καταστροφή, αυτό κάνει. Ρίχνει το βάρος της σ’ αυτά που φαίνονται, αδιαφορώντας για τα άλλα, κανείς δεν μοιάζει να πήρε το μάθημά του, ο δήμαρχος και οι υπηρεσίες ήταν ξεκάθαρα απροετοίμαστοι».
Για να συμβεί όλο αυτό το κακό, «έσπασαν» ποτάμια που δεν είχαν «σπάσει» ποτέ στο παρελθόν. Τα δε ρέματα, τα τρία μεγάλα που υπάρχουν στην πόλη, είχαν τουλάχιστον πέντε χρόνια να καθαριστούν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον ρόλο τους σε περίπτωση πολύ ισχυρής βροχής. «Η αρμοδιότητα των ρεμάτων ανήκει βέβαια στην περιφέρεια, αλλά και ο δήμαρχος από την πλευρά του δεν πίεσε, δεν προσπάθησε να αναδείξει το θέμα όσο ήταν νωρίς. Και ορίστε τώρα τα αποτελέσματα», μάς λέει η ίδια πηγή.
Η πόλη, όπως είναι λογικό, λειτουργεί υποτυπωδώς. Το Πανεπιστήμιο δεν άνοιξε ακόμη, οι επιχειρήσεις εστίασης αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα, οι πρωτοετείς φοιτητές αδυνατούν να προσαρμοστούν, γιατί δεν υπάρχει ακόμη η συνήθης ρουτίνα. «Ο Βόλος χρειάζεται μία σωστή, υπεύθυνη και αποτελεσματική διαχείριση των υδάτων. Σχετικές μελέτες από το Πανεπιστήμιο έχουν γίνει, τα σχετικά έργα όμως δεν προχώρησαν ποτέ», τονίζει επίσης ο βολιώτης συνομιλητής μας, ο οποίος συμπληρώνει ότι η ατμόσφαιρα πλέον είναι εντελώς ακατάλληλη για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν αναπνευστικά προβλήματα.
Πήλιο: Οι υποδομές καταστράφηκαν
Στο βουνό των Κενταύρων οι κάτοικοι βιώνουν συνθήκες προηγούμενων δεκαετιών, καθώς οι υποδομές (δρόμοι και γέφυρες) καταστράφηκαν σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Ειδικότερα, στη Ζαγορά γίνεται πολύ μεγάλη προσπάθεια να περισωθεί η παραγωγή του μήλου, πολύ σημαντική για την οικονομία της περιοχής. Έχει δοθεί, με καθυστέρηση είναι η αλήθεια, πρόσβαση σε κάποιους αγροτικούς δρόμους, έτσι ώστε να συνεχιστεί η μεταφορά του προϊόντος στα ψυγεία του συνεταιρισμού και όχι μόνο.
Η προσπάθεια αυτή όμως γίνεται μετ’ εμποδίων. Στους δρόμους που άνοιξαν, δεν είναι δυνατόν να κινηθούν μεγάλα οχήματα, γεγονός που σημαίνει ότι ο συνεταιρισμός επιβαρύνεται με επιπλέον κόστη μεταφοράς, την ώρα μάλιστα που τα καύσιμα παραμένουν πανάκριβα. Η παραγωγή δεν είναι τόσο μεγάλη όσο τα προηγούμενη έτη και υπάρχουν φόβοι ότι αν το αυξανόμενο κόστος περάσει στον καταναλωτή, τότε η τιμή αγοράς θα γίνει απαγορευτική για τον περισσότερο κόσμο.
Από την άλλη πλευρά, οι καταστροφές σε βασικότατες υποδομές δεν υπονομεύει μόνο το επίπεδο της καθημερινότητας των κατοίκων (πώς θα κινηθούν, για παράδειγμα, τα λεωφορεία που μετέφεραν τα παιδιά στα σχολεία των μεγαλύτερων χωριών), αλλά και αυτό του χειμερινού τουρισμού. Είναι πασίγνωστο ότι το Πήλιο ποντάρει σ’ αυτόν τον τομέα τα πολλά τελευταία χρόνια, αλλά χωρίς αποκατάσταση των βασικών δρόμων και των γεφυρών δύσκολα ο επισκέπτης θα προτιμήσει εφέτος αυτό το βουνό.
«Είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο να δοθεί εφέτος κάποιο είδους voucher από τον κοινωνικό τουρισμό για το Πήλιο αν θέλουν να βοηθήσουν πρακτικά τον τουριστικό τομέα της περιοχής», είπε στην «Εποχή» κάτοικος της Ζαγοράς ο οποίος συμπλήρωσε: «Οι παρεμβάσεις στο οδικό δίκτυο ειδικά θα πρέπει να γίνουν άμεσα, αλλιώς θα θρηνήσουμε θύματα. Σε σημεία οι δρόμοι στένεψαν πολύ, αλλού δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου ορατότητα, καταλαβαίνει κανείς τι κίνδυνοι ελλοχεύουν».
Ως προς την καταγραφή των (πολλών) ζημιών και απωλειών σε κεφάλαιο γης (καλλιεργήσιμες εκτάσεις, δέντρα, κτλ) το σύστημα μοιάζει ακινητοποιημένο. Δεν έχει αρχίσει καν η σχετική καταγραφή, αν και έχει περάσει σχεδόν ένας μήνας από την κύρια καταστροφή και ο κόσμος σταδιακά χάνει τα όποια αποθέματα υπομονής του είχαν απομείνει.
Το νερό, τέλος, είναι κατάλληλο για όλες τις χρήσεις (πλύσιμο ρούχων, πλύσιμο τροφίμων, μπάνιο) εκτός από την πόση, περισσότερο για προληπτικούς λόγους.
Παλαμάς Καρδίτσας: Χάος ένα μήνα μετά
Στον Παλαμά, ο οποίος χτυπήθηκε ανηλεώς από τον Daniel, η κατάσταση παραμένει εξοργιστική. Πολλοί από τους κατοίκους παραμένουν πρόσφυγες στον τόπο τους, αφού δεν υπάρχει κρατική μέριμνα για το πού θα διαμείνουν και ενώ τα σπίτια τους έχουν υποστεί ολική καταστροφή.
«Υπάρχει ακόμα κόσμος που ζει σε δομές, στο Μουζάκι και στο Φανάρι, καθώς και στο κλειστό γυμναστήριο. Και επίσης υπάρχει κόσμος, πολύς κόσμος πρέπει να σας πω, που διαμένει από τις πρώτες ημέρες της καταστροφής, σε σπίτια συγγενικών του προσώπων. Αυτόν ειδικά τον κόσμο δεν τον καταγράφει κανένας ως άστεγο», καταγγέλλει στην «Εποχή» ο Κώστας Τζέλλας, επικεφαλής του αγροτικού συλλόγου της περιοχής.
«Μας λένε επίσης ότι δόθηκαν παντού τα 6.600 ευρώ της αποζημίωσης για τις οικοσυσκευές. Δεν είναι αλήθεια, μπορώ να σας βεβαιώσω ότι τα χρήματα δεν έχουν δοθεί σε όλους, άσχετα με το τι λέγεται ή γράφεται. Και ο κόσμος αυτός είναι πολύς, το ξέρω».
Παράλληλα, πολλά από τα νεκρά ζώα, παραμένουν σκορπισμένα μέσα στα μαντριά ή σε χωράφια. Το μάζεμα των ζώων μέσα από τα μαντριά δεν είναι μία εύκολη δουλειά που κάθε κτηνοτρόφος μπορεί να την κάνει μόνος του. Χρειαζόταν κρατική αρωγή και σ’ αυτό, όμως η οδηγία ήταν ότι οι υπηρεσίες θα μαζέψουν τα ζώα έξω από τα μαντριά, αρκεί κάποιος να τα έβγαζε από αυτά.
Πολλά ζώα παραμένουν, σε κατάσταση αποσύνθεσης πλέον, διάσπαρτα σε χωράφια, αφού είχαν παρασυρθεί από τα νερά. Ούτε γι’ αυτά υπάρχει φροντίδα από τη διοίκηση, ενώ είναι σαφές ότι η περαιτέρω παραμονή τους εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
Και επίσης υπάρχουν τα κουνούπια που εμφανίζονται κατά …χιλιάδες στα λιμνάζοντα ύδατα. Αυτός και αν είναι κίνδυνος. Χρειάζονται πολλοί και συχνοί ψεκασμοί, μαζικού τύπου, οι οποίοι όμως δεν γίνονται.
«Ειλικρινά δεν περίμενα ότι εν έτει 2023 θα ζούσαμε στον Παλαμά στιγμές που θα μας θύμιζαν την οργάνωση της πολιτείας τη δεκαετία του ‘60. Τα στοιχεία για τον πληθυσμό τα έχουν στη διάθεσή τους από την τελευταία απογραφή του 2021. Γιατί δεν ενεργούν; Ούτε καν κρεβάτια δεν έστειλαν για τον κόσμο που κοιμάται έξω. Στέγη θέλουμε για τους ανθρώπους που έχασαν τα σπίτια τους, δεν ζητάμε κάτι ακατόρθωτο», υπογραμμίζει, αγανακτισμένος, ο κ. Τζέλλας.
Νίκος Γιαννόπουλος
