Ο Νίκος Φίλης τόνισε χαρακτηριστικά στην παρέμβασή του συμμετέχοντας στην τηλεδιάσκεψη των πρυτάνεων με τον Αλ. Τσίπρα:
«θέλω εξαρχής να είμαι ειλικρινής απέναντί σας και να μιλήσω όπως και πολλοί από εσάς, έξω από τα δόντια. Η δύναμή σας είναι η εμπιστοσύνη που δείχνουν απέναντί σας οι φοιτητές και η εμπιστοσύνη που δείχνει η κοινωνία. Αν διαρραγεί αυτή η διπλή εμπιστοσύνη όσα προγράμματα κι αν φέρετε, ό,τι κι αν νομίζετε ότι μπορεί να πετύχετε με το δύσκολο ακαδημαϊκό έργο το οποίο κάνετε, θα είναι μετέωρη η προσπάθειά σας. Σήμερα η προσπάθεια της κυβέρνησης είναι -να είμαστε σαφείς εξ αρχής επ` αυτού- η διαστροφή της ακαδημαϊκής έννοιας των Πανεπιστημίων, είναι η υπονόμευσή τους. Είναι η μετατροπή των Πανεπιστημίων σε μέρος της κοινωνικής και πολιτικής έντασης, του κοινωνικού και πολιτικού προβλήματος. Μήπως τα παραλέω; Πείτε μου, τι σημαίνει ένοπλα σώματα αστυνομίας στα πανεπιστήμια; Και, μάλιστα, όταν άλλα λένε εδώ στην επιτροπή Πρυτάνεων οι αρμόδιοι υπουργοί και άλλα λένε μετά στα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις.
Ένοπλα σώματα, λοιπόν. Το έγκλημα του Κορκονέα δεν τους έχει προβληματίσει καθόλου; Τι σημαίνει η εμπλοκή παιδιών 17ρηδων, 18ρηδων ή 20χρονων με ένοπλα σώματα Αστυνομίας; Δεν διαστρέφει την έννοια του πανεπιστημίου και δεν καθιστά αυτή ακριβώς η υπέρμετρη αστυνομική παρουσία τα πανεπιστήμια, εστία εγκληματικών γεγονότων, δυστυχώς και από την πλευρά του κράτους;
Δεύτερον, τι σημαίνει να μειώσουμε τον αριθμό των εισακτέων και ταυτοχρόνως τα παιδιά που θέλουν να σπουδάσουν σε ένα ανώτερο τριτοβάθμιο επίπεδο, να τα σπρώξουμε στην ιδιωτική εκπαίδευση; Γιατί αυτό συμβαίνει σήμερα. Η κυβέρνηση και μειώνει τον αριθμό των εισακτέων και ρίχνει την ευθύνη στα Πανεπιστήμια. Άρα, ξανά τα πανεπιστήμια θα είναι υπόλογα στην κοινή γνώμη,κι όχι η κυβέρνηση που λαμβάνει αυτή την απόφαση. Επωμίζεστε αυτό το βάρος εσείς; Σας ανήκει; Θα το υποστηρίξετε δημόσια εν ονόματι μιας δήθεν ποιοτικής εκπαίδευσης;
Το πρόβλημα είναι να ικανοποιήσουμε τη ζήτηση των παιδιών για μόρφωση ενισχύοντας ποσοτικά και ποιοτικά το Πανεπιστήμιο, με επιπλέον αριθμό διδασκόντων και με τις άλλες προϋποθέσεις οι οποίες έχουν τεθεί στο δημόσιο διάλογο. Είδατε, όμως, ότι φέτος ο προϋπολογισμός για τα πανεπιστήμια, ο τακτικός προϋπολογισμός, είναι μικρότερος από πέρσι. Κι αυτή η υποχρηματοδότηση συμβαίνει μέσα στην κρίση και στην Πανδημία. Αυτό δεν είναι σοβαρό θέμα για πολιτική συζήτηση δημόσια; Πώς το καταπίνετε εύκολα με μία απλή διαμαρτυρία ίσως σε μια συζήτηση με τους υπουργούς στη Σύνοδο των πρυτάνεων; Το τονίζω ξανά, η δύναμη των πανεπιστημίων εξαρτάται από την εμπιστοσύνη της κοινωνίας απέναντι τους. Γιατί λειτούργησαν ως μηχανισμός κοινωνικής ανόδου. Διότι συνετέλεσαν στη διαμόρφωση και του Εθνικού φαντασιακού αυτής της χώρας στα 200 χρόνια από την Επανάσταση που φέτος γιορτάζουμε. Τι πάμε να κάνουμε τώρα, να δώσουμε την εντύπωση ότι κλείνουμε τα Πανεπιστήμια με τρόπους αντιδημοκρατικούς στο όνομα της ποιοτικής εκπαίδευσης; Μα, δεν είναι ποιοτική η εκπαίδευση αν δεν υπάρξουν άλλες προϋποθέσεις ανόδου και ανάπτυξής της. Τα πολλά παιδιά ρίχνουν το επίπεδο των σπουδών; Το μαζικό Πανεπιστήμιο και η μαζική εκπαίδευση είναι η αιτία ή είναι βασικό το θεμα της ποιότητας; Σε όλη την Ευρώπη ο αριθμός των πτυχιούχων αντιμετωπίζεται ως πλούτος της κοινωνίας. Όσο πιο πολλούς πτυχιούχους έχει μια κοινωνία αυτό είναι θετικό στοιχείο. Γιατί, ειδικά στην Ελλάδα θα είναι αρνητικό; Για ποιο λόγο; Θέλω να καταλάβω αλλά δεν ακούω κάποια απάντηση. Να δεχθώ ότι πρέπει να δοθούν χρήματα, να κάνουμε προσλήψεις.
Αυτό το καταλαβαίνω. Όχι όμως να μειώσουμε τους εισακτέους για να διαμορφώσουμε πλασματικά την εντύπωση ότι ανεβαίνει το επίπεδο σπουδών στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Διάβαζα την έκθεση της Κομισιόν για την τεχνική εκπαίδευση. Δημοσιεύθηκε τώρα, το φθινόπωρο. Θεωρεί αναγκαίο η τεχνική εκπαίδευση να είναι ανώτερου επιπέδου, 6, 7 και 8, ουσιαστικά πανεπιστημιακή. Ποιο μοντέλο επέλεξε αντίθετα η κυβέρνηση; Να στείλει τα παιδιά από 15 ετών στην ειδίκευση, να κόψει εισακτέους και τα διετή πανεπιστημιακά προγράμματα, να διαλύσει τη μεταλυκειακή τεχνική εκπαίδευση, να δημιουργήσει ένα «bypass» ώστε μέσα από τα ΙΕΚ να μπαίνουν με «παρακαμπτήριες» εξετάσεις απόφοιτοι στα πανεπιστήμια και ταυτοχρόνως να μειωθεί η δυνατότητα να προσφέρουν ανώτερη τεχνική μόρφωση τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Είστε ως πανεπιστημιακοί ικανοποιημένοι με αυτό το σχέδιο; Ως πρυτάνεις, πιστεύετε ότι μετά από μερικά χρόνια, όταν η κοινωνία αντιληφθεί τι έχει συμβεί, θα το καταλογίσει θετικά σε σας; Θέλουμε τον εργαζόμενο να έχει χαμηλά προσόντα και άρα χαμηλή αμοιβή όπως ορίζει η έκθεση Πισσαρίδη με μεγάλη σαφήνεια ή θέλουμε ένα μοντέλο ανάπτυξης με αυξημένα προσόντα και καλές θέσεις εργασίας; Το θέμα μας λοιπόν δεν είναι αν θα υπάρξουν κάπως λιγότεροι εισακτέοι στα κεντρικά πανεπιστήμια και κάπως περισσότεροι στα περιφερειακά, που από ό,τι αντιλήφθηκα ήταν βασικό στη συζήτηση που προηγήθηκε. Η πραγματική συζήτηση πρέπει να είναι η ποιότητα της εκπαίδευσης και η ποιότητα της ανάπτυξης.
Άκουσα τα περί λευκής κόλλας. Ως δημοσιογράφος ο ίδιος, έχω υποστεί αυτή την banalité, την αργκό τη δημοσιογραφική: «Αίσχος, μπαίνουν με λευκή κόλλα»! Μάλιστα. Ακόμα κι έτσι να είναι, αυτό δεν αφορά τα πανεπιστήμια. Αφορά το επίπεδο της Μέσης Εκπαίδευσης… Αυτή πρέπει να αναβαθμιστεί. Εσείς ως πανεπιστημιακοί προτείνετε μέτρα για το πρόγραμμα σπουδών της Μέσης Εκπαίδευσης, ώστε να συνδυάζεται με τα δικά σας προγράμματα; Προσθέτετε στα δικά σας προγράμματα μαθήματα για αναπλήρωση των γνώσεων που δεν έχουν κατακτήσει οι πρωτοετείς αλλά είναι απαραίτητες για να παρακολουθήσουν τα πανεπιστημιακά μαθήματα ως πρωτοετείς; Αυτά είναι μεγάλα προβλήματα. Και μέσα στην Πανδημία όπου για δύο χρόνια περίπου τα σχολεία δεν λειτούργησαν -κακά τα ψέματα- πολύ σύντομα θα αντιμετωπίσετε ανάλογα προβλήματα ακόμα και με παιδιά που θα σας έρθουν με βαθμό 18.
Τελευταίο -και σημαντικό- είναι το θέμα των «αιώνιων» ή λιμναζόντων φοιτητών. Καταρχήν πιστεύω ότι αυτοί οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί υποβαθμίζουν το δημόσιο διάλογο. Τι σημαίνει «λιμνάζοντες φοιτητές»; Βρώμικα νερά είναι οι φοιτητές; Και τι ακριβώς σημαίνει αιώνιοι φοιτητές; Από το «Αιωνία ζωή» του μακαρίτη του Μαλακάση έχει βγει; Δυστυχώς αυτός είναι ο δημόσιος διάλογος. Αλλά, είναι πανεπιστημιακό ήθος, να μιλάμε έτσι μεταξύ μας;
Κοιτάξτε, το θέμα της διαγραφής είναι η άλλη όψη της διαρροής. Θέλουμε να «χάνονται» στην πορεία οι φοιτητές; Θέλουμε ένας άνθρωπος ο οποίος μπήκε στο πανεπιστήμιο με κόπο, με έξοδα, με θυσίες, να αποφοιτήσει ή να τον «ξεβράσει» το σύστημα ως «λιμνάζοντα»; Αυτό είναι το πραγματικό ερώτημα. Να τον αξιοποιήσουμε πρέπει αυτόν και κάθε φοιτητή και μετέπειτα απόφοιτο. Και για να το πετύχουμε πρέπει να πάρουμε μέτρα κατά της φοιτητικής διαρροής, όπως κάνουν όλες οι χώρες της αναπτυγμένης Δύσης, Γαλλία, Ιταλία, Αγγλία, αντί να ρίχνουμε κατάρες. Γιατί, η απώλεια του φοιτητή σημαίνει εκτός των άλλων σπατάλη πόρων ιδιωτικών και δημόσιων αλλά επίσης σημαίνει και διάψευση ελπίδων ατομικών, οικογενειακών και κοινωνικών, με σοβαρές συνέπειες. Είναι μεγάλο λοιπόν το κεφάλαιο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Έκανε μια πρόταση ένας συνάδελφός σας, να τη συζητήσουμε, όπως και άλλες και να αντιμετωπίσουμε το πραγματικό πρόβλημα.
Κοιτάξτε: Ως υπουργός Παιδείας κατήργησα τις αθρόες διαγραφές φοιτητών. Και ανέκτησαν ξανά πολλοί τη δυνατότητα να επιστρέψουν, να μελετήσουν και να πάρουν το πτυχίο τους. Σε ποιο βιβλίο της Παιδαγωγικής αυτό καταγράφεται στις «αποτυχίες»; Με έχουν πάρει τηλέφωνο ή μου έχουν στείλει μήνυμα πολλοί, πάνω από 20 απόφοιτοι, να μου πουν ότι ξεκίνησαν μια νέα ζωή και μια νέα σταδιοδρομία.
Συνεπώς: είναι εύκολο να κόβουμε κεφάλια, είναι δύσκολο να θεραπεύουμε προβλήματα. Αυτός όμως είναι ο ρόλος μας. Επαναλαμβάνω. Εμπιστοσύνη στους φοιτητές και στην κοινωνία. Γιατί υπονομεύεται η Δημοκρατία με την εισβολή της αστυνομίας και την περικοπή των εισακτέων στα πανεπιστήμια. Αυτή είναι η πραγματικότητα, τόσο σοβαρό είναι το ζήτημα. Και θα το βρούμε μπροστά μας με το τέλος της πανδημίας. Θα βγουν στο δρόμο και τα παιδιά και οι γονείς όταν το Σεπτέμβριο καταλάβουν τι σχεδιάστηκε έξι μήνες πριν, σε βάρος των ονείρων και των προσδοκιών τους. Γι` αυτό να μην γίνετε συνυπεύθυνοι σε αυτή την προσπάθεια.
Νίκος Φίλης
Πηγή: Left
