Μια είδηση που διάβασα το πρωί στα διεθνή πρακτορεία μου έκανε μεγάλη εντύπωση -τη μοιράζομαι μαζί σας.
Σε άρθρο ομάδας επιστημόνων με επικεφαλής τη γεωγράφο Μιχαλία Κινγκ, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Communications Earth & Environment (παρακλάδι του φημισμένου Nature), αναδεικνύεται ότι το λιώσιμο των πάγων στην Γροιλανδία έφτασε πλέον στο σημείο χωρίς επιστροφή. Δεν χρησιμοποιώ τη φράση για εντυπωσιασμό: ακόμα και αν σταματούσε σήμερα η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, καταλήγει η έρευνα, τότε το χιόνι που πέφτει ετησίως στο μεγάλο νησί δεν θα αναπλήρωνε τον όγκο των πάγων του που λιώνουν. Για αυτό λοιπόν, ξαναλέω με έμφαση, φτάσαμε στο «σημείο χωρίς επιστροφή».
Πρώτον, δυο λόγια για τους πάγους που σκεπάζουν μονίμως τη Γροιλανδία. Όπως διαβάζω, είναι σημαντικοί γιατί ο όγκος τους είναι τεράστιος. Καλύπτουν επιφάνεια του νησιού περίπου 1,7 εκ. τετραγωνικών χιλιομέτων με πάχος 2-3 χλμ. Γιγαντιαία ποσότητα λοιπόν. Λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, λιώνει κάθε χρόνο και καταλήγει να γίνεται νερό στη θάλασσα ένα μεγάλο τμήμα τους, ~280 δις κυβικά μέτρα. Από μόνο του αυτό, προκαλεί αύξηση της στάθμης της θάλασσας ένα χιλιοστό, με αυξητικές τάσεις.
Ένα χιλιοστό το χρόνο, μήπως είναι λίγο; Είναι ένα εκατοστό στη δεκαετία και ήδη αρκετά εκατοστά από τότε που άρχισε να παρατηρείται το φαινόμενο. Και αυτό μόνο με τη «συνδρομή» των πάγων της Γροιλανδίας. Επειδή οι πάγοι λιώνουν με γοργό ρυθμό και αλλού (στο βόρειο πόλο, στην Ανταρκτική, στα Ιμαλάια), υπολογίζεται ότι το 2100 η στάθμη της θάλασσας θα έχει ανέβει ένα μέτρο, καλύπτοντας ατέλειωτες εκτάσεις, λιμάνια, πόλεις, καλλιεργούμενη γη σε όλο τον πλανήτη.
Μια επική καταστροφή που θα δημιουργήσει αναρίθμητους «περιβαλλοντικούς» πρόσφυγες ακόμα και σε εύπορα κράτη. Πχ. μεγάλο μέρος της Φλώριδας θα βυθιστεί. Αλλά ειδικά σε τμήματα της Αφρικής και της Ασίας θα υπάρξουν φοβερές επιπτώσεις.
Η αρνητική αυτή είδηση υποθέτω θα «παίξει» στα ελληνικά ΜΜΕ σήμερα. Με ένα ουδέτερο τρόπο όμως, συνήθως «δακρύβρεχτο» και πάντως ως κάτι «αναπόφευκτο». Σηκώνουμε τους ώμους και πάμε στην επόμενη είδηση. Το θέμα είναι όχι μόνο να καταλάβουμε την έκταση του προβλήματος (αυτό σιγά σιγά γίνεται) αλλά και τον τρόπο που θα το αντιμετωπίσουμε εμείς και η γενιά που έρχεται.
Ήδη, οι νέοι διαδηλώνουν: «το πρόβλημα είναι το σύστημα, όχι το κλίμα». Η κλιματική αλλαγή που θα οδηγήσει σε φτώχεια, πείνα, ξεριζωμούς, δεν είναι ούτε ουδέτερη, ούτε αναπόφευκτη. Έχει φταίχτη, έχει κινητήριο δύναμη: λέγεται καπιταλισμός και νεοφιλελευθερισμός. Το κέρδος πάνω από τον άνθρωπο και τη φύση. Μόνος «σχεδιασμός», η αύξηση του ποσοστού κέρδους και η απόδοση των επενδύσεων. Διαρκής αύξηση της κατανάλωσης, πρωτίστως στις πλούσιες χώρες. Διαρκής αύξηση των στερεών και μη ανανεώσιμων καυσίμων που καίγονται, δάση που συρρικνώνονται, σκουπίδια που πρωτίστως δεν έπρεπε να έχουν δημιουργηθεί, αλλά επιπλέον δεν ανακυκλώνονται.
Βεβαίως επενδύσεις γίνονται και για το περιβάλλον -αλλά κι αυτές εφόσον είναι κερδοφόρες, όπως η προώθηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Χωρίς φροντίδα να γίνουν φιλικές στις υπόλοιπες περιβαλλοντικές τους όψεις και χωρίς τα κέρδη να καταλήξουν στους κατοίκους που θα υποχρεωθούν να συμβιώσουν μαζί τους. Με τον τρόπο αυτό, κάθε εναλλακτική πηγή ενέργειας, θετική ή μη, δυσφημείται εξίσου.
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 η Θάτσερ έκλεισε βίαια τα ανθρακωρυχεία, καταδικάζοντας ολόκληρες κοινότητες στο μαρασμό. Δεν είχε περιβαλλοντικά κίνητρα στο ελάχιστο, μόνο οικονομικά. Την ίδια στιγμή, αυξανόταν η κατανάλωση άλλων ορυκτών καυσίμων στη Μεγάλη Βρετανία…
Δεν θέλουμε λοιπόν λύσεις που καταδικάζουν οικισμούς και κοινωνίες, αλλά λύσεις που φέρνουν θετικές αλλαγές προστατεύοντας αυτούς που θίγονται. Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με σχεδιασμό, όταν η παραγωγή περάσει στα χέρια των πολλών.
Ξέρω ότι κάθε νεοφιλελεύθερος θα ανατριχιάσει και μόνο στο διάβασμα αυτών των γραμμών, αλλά η αλήθεια είναι ότι τον 21ο αιώνα ο σοσιαλισμός θα γίνει πιο επίκαιρος από οποτεδήποτε στην ιστορία, πιο επίκαιρος από το 1917 ή το 1944.
Νίκος Φίλης
Πηγή: Left
