Ο Φρίντριχ Μερτς είναι πολιτικός, όχι ποιητής. Οι λόγοι του δεν είναι έμμετροι, ούτε περιέχουν λογοτεχνικές εικόνες και κορώνες. Παρόλα αυτά ο δημοσιολόγος Ούντο Κναπ χαρακτήρισε «μαύρη ποίηση» την πρόσφατη αγόρευση (25.01.2025) του προέδρου των Χριστιανοδημοκρατών στην ομοσπονδιακή Βουλή στο Βερολίνο. Ο ισχυρισμός του, ότι «καθημερινά γίνονται μαζικοί βιασμοί από τους αιτούντες ασύλου», το αίτημά του, να κλείσουν τα σύνορα σε όλους ανεξαιρέτως τους πρόσφυγες, και last but not least, το «ανόμημά» του, να σπάσει το αντιφασιστικό ταμπού, που απαγορεύει στα δημοκρατικά κόμματα κάθε συνεργασία με ακροδεξιές οργανώσεις (κάτι που έκανε ο ίδιος συμμαχώντας άτυπα με την Εναλλακτική της Γερμανίας/AfD στην ψήφιση ενός νόμου κατά των ξένων), ήταν τόσο εξωφρενικές ενέργειες, που δεν μπορούσαν να κατανοηθούν παρά μόνο με σουρεαλιστική φρασεολογία.
Η ομιλία του Μερτς προηγήθηκε ενός ψηφίσματος στη Βουλή, που ισοδυναμεί με την κατάλυση του εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου αναφορικά με τους πρόσφυγες και μετανάστες. Το ψήφισμα, που έγινε δεκτό με τις ψήφους των Χριστιανοδημοκρατών, των Ελεύθερων Δημοκρατών και της Εναλλακτικής, απορρίφθηκε δυο ημέρες αργότερα (27.01.2025) όταν επανατέθηκε σε ψηφοφορία με μορφή νόμου. Αποφασιστικό ρόλο στην απόρριψη έπαιξε η πρώην πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών και καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία καταδίκασε τόσο τη σύμπλευση του Μερτς με την AfD όσο και την παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου. Η αποπομπή των ξένων, δήλωσε, πρέπει να γίνεται στα ευρωπαϊκά σύνορα, όχι στα γερμανικά. Την άποψη αυτή, που δεν θα την έλεγε κανείς φιλοπροσφυγική (το αντίθετο μάλιστα), επανέλαβε και την περασμένη Τετάρτη –εμβαθύνοντας έτσι το σχίσμα στο εσωτερικό του κόμματος της.
«Τακτική του σοκ και δέους» −έτσι χαρακτήρισε τη νέα γραμμή του Μερτς ο δημοσιολόγος Άλμπερτ φον Λούκε. Όμως δεν είναι πλήρως ξεκάθαρο κατά πόσο οι ρήσεις του είναι μόνο λόγια του αέρα. Σίγουρο είναι, όπως έδειξε ένα Fact Check του περιοδικού Spiegel, ότι τα προτεινόμενα από τον Μερτς μέτρα είναι κατά το πλείστον ανεφάρμοστα: η αποπομπή των δικαιούμενων ασύλου στα γερμανικά σύνορα σκοντάφτει στην συνθήκη της Γενεύης και το γερμανικό σύνταγμα, η φύλαξη των συνόρων απαιτεί έναν πολλαπλάσιο από τον σημερινό αριθμό συνοριοφυλάκων, και πάει λέγοντας. Εκείνο που ισχύει, λοιπόν, είναι μια ρητορική μίσους τύπου Ντόναλντ Τραμπ, η οποία χρησιμοποιείται καταρχάς ως όπλο στον προεκλογικό αγώνα ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου, τελικά όμως, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, βοηθά κυρίως την Εναλλακτική. Το τρέχον ποσοστό των Χριστιανοδημοκρατών στις δημοσκοπήσεις (06.02.2025) έχει υποχωρήσει στο 29%, έναντι 30%-32% στις προηγούμενες μετρήσεις (πηγή: Ινστιτούτο δημοσκοπήσεων Ipsos).
Η τακτική αυτή δεν έμεινε αναπάντητη. Στο σκέλος: «Όχι» σε κάθε είδους συμπόρευσης («Brandmauer») με την Εναλλακτική, τα κόμματα του Κέντρου και της ευρύτερης Αριστεράς ήταν σύμφωνα. Στο θέμα, ωστόσο, των εμιγκρέδων η συμφωνία έγινε φύλλα και φτερά. Οι δυο κυβερνητικοί εταίροι, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι, τήρησαν στην ίδια συνεδρίαση της Βουλής μια στάση παρόμοια της Μέρκελ, ενώ η Linke (Αριστερά) τάχθηκε υπέρ μιας ανθρώπινης μεταχείρισης τους στη βάση της εν γένει ουμανιστικής νομοθεσίας.
Το μεταξύ τους χάσμα διευρύνθηκε και στις μετέπειτα ημέρες, με κύριο υπαίτιο τον Ρόμπερτ Χάμπεκ. Ο πρόεδρος των Πράσινων, που αυτοπροβάλλεται σαν ποπ σταρ, εξελίσσεται μέρα με τη μέρα σε πολιτικό «γεράκι». Το «πρόγραμμα 10 σημείων για την [εσωτερική] ασφάλεια», που παρουσίασε τις προάλλες, δεν ζηλεύει τίποτα από το χριστιανοδημοκρατικό. Μεταξύ άλλων ζητά την άμεση απέλαση 170.000 ξένων, εναντίον των οποίων εκκρεμούν διαταγές κράτησης, καθώς και την προληπτική φυλάκιση όσων θεωρούνται επικίνδυνοι για τη δημόσια ασφάλεια. Παράλληλα, ζητά την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο αστρονομικό ύψος του 3,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (μέχρι πρότινος: 2%). Το αποτέλεσμα: ο ξεσηκωμός της νεολαίας των Πράσινων εναντίον του και η δημοσκοπική πτώση του κόμματος του, που, σύμφωνα με το Ipsos, αγγίζει το 13% (πρωτύτερα: 14%).
Με βήμα σημειωτόν κινούνται οι Σοσιαλδημοκράτες (16%), που ταλαιπωρούνται από εσωτερικές έριδες με αντικείμενο την καταλληλόλητα του Όλαφ Σολτς ως εκ νέου υποψήφιου καγκελάριου. Η Linke με τη σειρά της, που σημειώνει ρεκόρ στην ένταξη νέων μελών, υφίσταται συνεχές σκωτσέζικο ντους στις δημοσκοπήσεις –πότε κάτι παραπάνω, πότε κάτι παρακάτω από το εκλογικό όριο του 5% (στις 6 Φεβρουαρίου:4%, μια-δυο μέρες νωρίτερα: 6%).
Οι απρόβλεπτες ως αδιανόητες αυτές εξελίξεις δεν προοιωνίζονται, ωστόσο, το τέλος της γερμανικής ιστορίας. Η κοινωνία των πολιτών και τα οχυρά της αμύνονται. Παράδειγμα, τα γερμανικά συνδικάτα DGB. Απαντώντας στην καμπάνια των επικεφαλής της Εναλλακτικής υπέρ της απέλασης των ξένων, η πρόεδρος των συνδικάτων Γιασμίν Φαχιμί δήλωσε τις προάλλες: «Να μας πουν τότε, ποιοι θα τους καθαρίζουν τα οπίσθια». Το αργότερο από τότε η μαύρη ποίηση μάρκα Μερτς αναβαθμίστηκε σουρεαλιστικά σε μαύρη μαγεία –εκείνη που ξέρει να μετατρέπει τα ακροδεξιά κόπρανα σε πολιτικό χρυσάφι.
Νίκος Χειλάς
