Στις 29 Απριλίου, φοιτητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια έκαναν κατάληψη στο Hamilton Hall, το ίδιο κτίριο που καταλήφθηκε από φοιτητές το 1968. Το μετονόμασαν σε Hinds Hall, στη μνήμη ενός εξάχρονου παλαιστίνιου παιδιού που σκοτώθηκε στη Γάζα. Τα αιτήματά τους δεν είναι τόσο οικουμενικά όσο αυτά των φοιτητών του Πολυτεχνείου πριν από μισό αιώνα. Δεν ζητάνε ψωμί, παιδεία, ελευθερία. Ζητούν από το Κολούμπια να αποσύρει τις επενδύσεις του από εταιρείες που επωφελούνται, άμεσα ή έμμεσα, από τη συνεχιζόμενη επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα. Το κίνημά τους συνεχίζει μια μακρά παράδοση αντίθεσης στους πολέμους των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και αλλού.
Οι διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων στο Κολούμπια ξεκίνησαν πριν από δύο εβδομάδες. Στις 17 Απριλίου, η νέα πρόεδρος του Κολούμπια Μινούς Σαφίκ (Minouche Shafik), πρώην στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατέθεσε ενώπιον μιας επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ. Προσκλήθηκε από Ρεπουμπλικάνους που την κατηγόρησαν, καθώς και άλλους προέδρους πανεπιστημίων, ότι δεν προστατεύει τα δικαιώματα των εβραίων φοιτητών από τον αντισημιτισμό. Στην κατάθεσή της, φαινόταν έτοιμη να σπάσει όλους τους καθιερωμένους κανόνες της πανεπιστημιακής ζωής, συμπεριλαμβανόμενης της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της συμμετοχικής διακυβέρνησης, υποσχόμενη να ερευνήσει ή ακόμα και να απολύσει φιλοπαλαιστινιακούς καθηγητές, προκειμένου να δείξει στους πολιτικούς ότι είναι ένθερμος εχθρός του αντισημιτισμού.
Σκηνές στην πανεπιστημιούπολη
Οι Ρεπουμπλικάνοι σαφώς δεν είχαν γνήσια ανησυχία για τον αντισημιτισμό ή για την ευημερία των Εβραίων. Ως πρόεδρος το 2017, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αρνηθεί, όπως είναι γνωστό, να καταδικάσει ένα αντισημιτικό πλήθος που φώναζε «Οι Εβραίοι δεν θα μας αντικαταστήσουν». Πολλοί Ρεπουμπλικάνοι έχουν δεσμούς με ομάδες υπέρ της υπεροχής των λευκών. Αλλά η αναφορά και ανάδειξη του αντισημιτισμού ήταν ένας τρόπος για να αντιστραφούν τα πράγματα στους Δημοκρατικούς, οι οποίοι είχαν παραπονεθεί στο παρελθόν ότι οι Μαύροι στην πανεπιστημιούπολη χρειάζονταν προστασία από τον ρατσισμό. Οι Δημοκρατικοί ήθελαν να προστατεύσουν τους Μαύρους, σύμφωνα με τις κατηγορίες των Ρεπουμπλικάνων, αλλά δήθεν δεν θα ήταν έτοιμοι να προστατεύσουν τους Εβραίους! Είχαν δύο μέτρα και δύο σταθμά δηλαδή! Εξίσου σημαντικό, ο υποτιθέμενος κίνδυνος του αντισημιτισμού στην πανεπιστημιούπολη έδωσε στους Ρεπουμπλικάνους την ευκαιρία να διχάσουν τους Δημοκρατικούς, των οποίων η προοδευτική πτέρυγα, ειδικά οι νέοι, είναι εξαιρετικά δυσαρεστημένη από την υποστήριξη του Μπάιντεν στην ισραηλινή βία.
Ενώ η Σαφίκ κατέθετε στην Ουάσιγκτον, φοιτητές στη Νέα Υόρκη σχεδίαζαν μια διαμαρτυρία. Το ίδιο βράδυ, ενώ η προσοχή των μέσων ενημέρωσης ήταν στραμμένη στην Σαφίκ και το Κολούμπια, ένας φιλοπαλαιστινιακός καταυλισμός εμφανίστηκε ξαφνικά στην πανεπιστημιούπολη του Κολούμπια. Δεν υπήρξε καμία βία και καμία διατάραξη της συνηθισμένης πανεπιστημιακής ζωής, αλλά η διοίκηση αντέδρασε με υπερβολή. Μέσα σε 24 ώρες, η αστυνομία είχε κληθεί να επέμβει και οι διαδηλωτές είχαν συλληφθεί. Πολλοί φοιτητές τέθηκαν σε αναστολή, και απαγορεύτηκε η είσοδός τους στην πανεπιστημιούπολη. Μερικοί εκδιώχθηκαν επίσης από τους κοιτώνες τους και αφέθηκαν να τα βγάλουν πέρα στους δρόμους. Ωστόσο, οι τακτικές φόβου εκ μέρους της διοίκησης δεν τερμάτισαν τις διαμαρτυρίες. Άλλοι φοιτητές αντικατέστησαν αμέσως αυτούς που είχαν συλληφθεί. Οι σκηνές εμφανίστηκαν ξανά στην πανεπιστημιούπολη.
Μετά από αυτό, τα πράγματα κινήθηκαν πολύ γρήγορα. Τη Δευτέρα, 29 Απριλίου, η διοίκηση ανακοίνωσε ότι οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν και ότι οι φοιτητές που παρέμειναν στον καταυλισμό θα συλληφθούν και θα τιμωρηθούν αυστηρά. Εκείνο το βράδυ, κάποιοι από τους διαδηλωτές κατέλαβαν το Hamilton Hall. Στις 21:00 της Τρίτης, η διοίκηση κάλεσε την αστυνομία, εκατοντάδες ένστολους με εξοπλισμό κατά των ταραχών. Οι φοιτητές μέσα στο Hamilton Hall οδηγήθηκαν στη φυλακή, όπως και πολλοί περαστικοί. Οι φοιτητές δεν αντιστάθηκαν στη σύλληψη, αλλά υπάρχουν αναφορές για αστυνομική βία.
Ποτέ ξανά για κανέναν
Όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Ως Εβραίος, μπορώ να καταθέσω ότι πολλοί από τους διαδηλωτές ήταν και οι ίδιοι Εβραίοι. Η κριτική στο Ισραήλ είναι αναμφισβήτητα μια από τις καλύτερες εκφράσεις των εβραϊκών αξιών. Ποτέ ξανά για εμάς, ποτέ ξανά για κανέναν. Ο αντισημιτισμός δεν είναι πρωτάκουστος στη Νέα Υόρκη, ή οπουδήποτε αλλού, αλλά ήταν ελάχιστος ή απών στο φιλοπαλαιστινιακό στρατόπεδο. Οι εβραίοι φοιτητές που ισχυρίστηκαν ότι ένιωθαν παρενοχλήσεις ή εκφοβισμό δεν μπορούσαν να επισημάνουν οποιαδήποτε βία εναντίον τους, παρά μόνο φιλοπαλαιστινιακά συνθήματα που τους έκαναν να αισθάνονται άβολα. Δεν καλείται η αστυνομία να επέμβει επειδή μερικοί φοιτητές λένε ότι νιώθουν άβολα…
Θα μπορούσαν να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ διοικητών και διαδηλωτών; Και βέβαια. Το μόνο που θα χρειαζόταν να κάνει το πανεπιστήμιο θα ήταν να εξετάσει το ενδεχόμενο αποεπένδυσης από μια χούφτα εταιρειών που εμπλέκονται άμεσα στην ισραηλινή πολεμική δραστηριότητα. Αυτό θα έδινε στους φοιτητές μια συμβολική νίκη, μια αναγνώριση της δικαιοσύνης του σκοπού τους, χωρίς να ακρωτηριάσει τα οικονομικά του πανεπιστημίου. Τουλάχιστον θα άξιζε μια τέτοια προσπάθεια.
Από ιστορική προοπτική, αυτό που απαιτούσαν οι φιλοπαλαιστίνιοι φοιτητές φαίνεται αρκετά λογικό. Στη δεκαετία του 1980, φοιτητές στο Κολούμπια απαίτησαν αποεπένδυση από το καθεστώς της Νότιας Αφρικής που προωθούσε την υπεροχή των λευκών. Η διοίκηση φυσικά αρνήθηκε. Όσοι αρνούνται τώρα, προβάλλουν τα ίδια επιχειρήματα που χρησιμοποιούνταν τότε. Ωστόσο, φαίνεται βέβαιο ότι η κρίση της ιστορίας θα είναι το ίδιο σκληρή για τη σφαγή χιλιάδων στη Γάζα, που ένας μεγάλος τους αριθμός είναι γυναίκες και παιδιά, όσο και για το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Είναι ειρωνικό που οι ηγέτες ενός μεγάλου πανεπιστημίου -από τα λίγα αμερικανικά πανεπιστήμια που εξακολουθούν να υποχρεώνουν όλους τους προπτυχιακούς να διαβάζουν τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη- έχουν οι ίδιοι τόσο λίγη φιλοσοφική οπτική για τις πράξεις τους.
Μετάφραση: Έλσα Σταματοπούλου
Ο Μπρους Ρόμπινς είναι καθηγητής στο Τμήμα Αγγλικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Κολούμπια και η Έλσα Σταματοπούλου καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Κολούμπια.
