Καθώς η ιστορία γράφεται από τους νικητές, πολλές μεγάλες προσωπικότητες αυτής, γράφονται με μικρά γράμματα κάπου στο περιθώριο. Όμως η αδιαμφισβήτητη λάμψη τους δεν πεθαίνει ποτέ, όπως αυτή του αναρχικοσυνδικαλιστή και επαναστάτη Ντουρούτι… «Έβλεπες στη μορφή του ότι είχε γεννηθεί για ήρωας» αναφέρει ο ιστορικός Χιου Τόμας. Ο Ντουρούτι ενσάρκωσε την ιδέα για την κοινωνική επανάσταση στην Ισπανία και την υπηρέτησε μέχρι τον θάνατό του.
Συνδικαλιστική ταυτότητα Νο12
Γιος ενός εργάτη στους σιδηρόδρομους, που δήλωνε ελευθεριακός σοσιαλιστής, γεννημένος το 1896 στην Λεόν, ο Ντουρούτι στα 14 του κιόλας χρόνια παρατά το σχολείο και εργάζεται δίπλα στον πατέρα του ως μηχανικός. Εκεί έρχεται σε επαφή για πρώτη φορά με πολιτικές και επαναστατικές ιδέες. Το συνδικαλιστικό του όμως άστρο θα λάμψει λίγα χρόνια αργότερα, στην απεργία του 1917. Το συνδικάτο UGT οργανώνει απεργία διαρκείας στους σιδηροδρόμους. Η απεργία γρήγορα εξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη Ιβηρική Χερσόνησο.
Η απάντηση της κυβέρνησης ήταν άγρια καταστολή. Οι εργάτες των Αστούριων παρόλο που το συνδικάτο UGT είχε πιο μετριοπαθή θέση, συνεχίζουν την απεργία η οποία λήγει τραγικά. Εβδομήντα νεκροί, 500 τραυματίες και χιλιάδες συλληφθέντες. Πολλοί καταφέρνουν να το σκάσουν προς την Γαλλία, ανάμεσά τους ο Ντουρούτι.
Από την Εξορία στον Αναρχισμό
Η απεργία και η άγρια και βάρβαρη καταστολή της είναι αυτή που πολλοί θεωρούν ότι σημάδεψε και έχτισε τις ιδέες και τον επαναστατικό του χαρακτήρα. Στην Γαλλία ο Ντουρούτι εξελίσσεται ιδεολογικά, έρχεται σε επαφή με άλλους αναρχικούς Ισπανούς φυγάδες. Το 1920 γυρίζει στην Ισπανία.
Ήταν ο απόηχος της Ρωσικής επανάστασης αυτός που ενθουσίασε τον Ντουρούτι. Η επανάσταση έπρεπε να αρχίσει και στην Ιβηρική Χερσόνησο, αλλά με τον δικό της τρόπο. Στις 7 Ιανουαρίου του 1921, ο νεαρός μηχανικός σιδηροδρόμων εγγράφονταν στους καταλόγους των μελών της αναρχοσυνδικαλιστικής Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας της Ισπανίας, της θρυλικής Confederacion Nacional del Trabajo (CNT).
Τα χρόνια της κυβερνητικής τρομοκρατίας και οι Solidarios
Η Ισπανία εκείνης της εποχής χαρακτηρίζονταν από μεγάλες ανισότητες. Οι πλειοψηφία ήταν αγρότες και εργάτες που δούλευαν υπό άθλιες συνθήκες με πενιχρό μισθό. Η γαιοκτήμονες, οι εργοστασιάρχες και οι κληρικοί ήταν αυτοί που άνηκαν στην υψηλή τάξη. Οι απεργίες ήταν πολύ συχνό φαινόμενο και συνήθως πνίγονταν στο αίμα. Ο αναρχισμός ήταν ευρεία διαδεδομένος ανάμεσα στους εργάτες ιδιαίτερα κάποιων περιοχών όπως η Βαρκελώνη, η Καταλονία, οι Αστούριες. Η τότε κυβέρνηση είχε κηρύξει τις απεργίες παράνομες και ηγέτες και φυσιογνωμίες του εργατικού κινήματος δολοφονούνταν και φυλακίζονταν. Η απάντηση των αναρχικών ήταν βία στην βία. Ο Ντουρούτι μαζί με τον σύντροφό του, εργάτη αρτοποιίας, Φρανσίσκο Ασκάσο, ιδρύουν την οργάνωση Los Solidarios.
Αποφασίζουν να δολοφονήσουν τον πρόεδρο της κυβέρνησης, σε απάντηση της δολοφονίας του προέδρου της CNT. Τους πρόλαβαν όμως κάποιοι άλλοι σύντροφοί τους – ο Ντάτο δολοφονήθηκε στη Μαδρίτη από αναρχικούς- κι υποχρεώθηκαν να αλλάξουν στόχο. Έτσι δολοφονούν το 1923, προς μεγάλη χαρά των επαναστατικών δυνάμεων, τον Καρδινάλιο Σολδεβίλα της Σαραγόσα, ένα ζάμπλουτο και καλοζωισμένο κληρικό, διεφθαρμένο, απάνθρωπο, ιδιοκτήτη χαρτοπαικτικών λεσχών, συνεργάτη της πιο άγριας και καταπιεστικής εργοδοσίας, μία φιγούρα μισητή όσο και ισχυρή.
Η δικτατορία Ριβέρα
Τα πράγματα για τους αναρχικούς συνδικαλιστές και όχι μόνο, γίνονται πολύ δύσκολα. Όσοι δεν καταφέρνουν να φύγουν από την Ισπανία δολοφονούνται, βασανίζονται, φυλακίζονται. Στόχος του δικτάτορα η εξάλειψη του εργατικού δυναμικού κινήματος. Ο Ντουρούτι φεύγει από την Ισπανία. Θα γυρίσει το 1931 όπου η δικτατορία θα πέσει. Μαζί με τον Ασκάσο είχε επικηρυχτεί σε τέσσερα κράτη σε Λατινική Αμερική και Ευρώπη, ενώ ήταν ανεπιθύμητος στα υπόλοιπα.
Η αποτυχημένη εξέγερση του 1932
Η CNT-FAI (FAI- Federacion Anarchista Iberica το 1927) αριθμούσε ήδη πάνω από 1.000.000 εργάτες. Η εξέγερση των αναρχικών, των ελευθεριακών κομμουνιστών της FAI, σε συνεργασία με τους νέο-τροτσκιστές, το Γενάρη του 1932, έφερε τη μεγαλύτερη σύγκρουση μεταξύ μιας ακόμη νέας εξουσίας, του Αθάνα, και των εργατών. Ο στρατός ανέλαβε την καταστολή κι ο Ντουρούτι με τον Ασκάσο ήταν μεταξύ των πρώτων συλληφθέντων. Εξορίστηκαν και φυλακίστηκαν «προληπτικά» στην Ισπανική Γουινέα για τρεις μήνες. Επέστρεψαν στην Ισπανία την άνοιξη, αλλά το μάτι τής (και πάλι καινούριας) κυβέρνησης ήταν πάνω του συνεχώς. Ως το 1935 ο Ντουρούτι ζει σε καθεστώς συνεχούς παρακολούθησης, ενώ εργάζεται ως βιομηχανικός εργάτης σε υφαντουργείο της Βαρκελώνης. Περιορίζεται στα συνδικαλιστικά του καθήκοντα, παρενοχλείται διαρκώς από την αστυνομία.
Η κοινωνική επανάσταση του 1936
Στις εκλογές του 1936 οι Σοσιαλιστές και οι κομμουνιστές συγκροτούν το Λαϊκό Μέτωπο με σκοπό την νίκη έναντι της δεξιάς. Η CNT στο συνέδριό της αποφασίζει για πρώτη φορά να μην ακολουθήσει την γραμμή των προηγούμενων ετών για αποχή από τις κάλπες. Ο Ντουρούτι τοποθετείται: «Ο εργάτης που ψηφίζει και μετά κάθεται ήσυχα στο σπίτι του, είναι ένα αντεπαναστάτης. Το ίδιο και αυτός που δεν ψηφίζει. Αυτό το δίλημμα μπορεί να λυθεί μόνο στους δρόμους με τον ένοπλο αγώνα». Στις εκλογές το «Λαϊκό Μέτωπο» θριαμβεύει. Λίγους μήνες μετά η κοινωνική επανάσταση αρχίζει. Η άρχουσα τάξη μαζί με τον κλήρο προσπαθούν να προστατέψουν τα συμφέροντά τους.
Όμως η λαϊκή αντίδραση ήταν αδύνατο να ανατραπεί. Από τον Φλεβάρη ως το Ιούνη εκκλησίες καίγονται, κληρικοί σκοτώνονται, κομμούνες φτιάχνονται παντού, τα εργοστάσια καταλαμβάνονται, τα κτήματα περνούν στα χέρια των αγροτών. Η Βαρκελώνη είναι μια διαφορετική πόλη. Όλοι είναι ντυμένοι εργάτες με απλά ρούχα και όλοι είναι οργανωμένοι σε συνδικάτα. Οι σερβιτόροι απευθύνονται στους πελάτες σαν ίσο προς ίσο και όλοι οι άνθρωποι αποκαλούνται μεταξύ τους σύντροφοι. Έτσι κι αλλιώς η δημοκρατική κυβέρνηση στην Καταλονία είναι διακοσμητική, χωρίς ισχύ- η επανάσταση έχει πάρει το δρόμο της.
Η εξουσία ανήκει στους εργάτες, η απόλυτη δημοκρατία έχει αρχίσει να δίνει καρπούς, η Καταλονία ζει ένα όνειρο που ποτέ πριν, ποτέ μετά, σε καμία άλλη πατρίδα δεν έζησε κανείς. Πάνω από εννιά εκατομμύρια εργάτες κι αγρότες έζησαν, συμμετείχαν, εργάστηκαν στην μεγάλη ελευθεριακή επανάσταση, είτε στα εργοστάσια που οργανώθηκαν ελευθεριακά, είτε στα χωράφια. Ο Ιούλιος του 1936 είναι ο μήνας κατά τον οποίο το μεγάλο αντιλαϊκό μέτωπο στρατού, άρχουσας τάξης, ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, οργανώνεται υπό τον Φράνκο με σκοπό τη ανατροπή της κυβέρνησης και της αναστολής της επανάστασης.
Το τέλος
Σε σχέση με τα στρατεύματα του Φράνκο, οι Πολιτοφυλακές στις οποίες είχαν καταταχτεί χιλιάδες πολίτες ήταν ανοργάνωτες και χωρίς καλό οπλισμό. Ο πόλεμος τον Νοέμβριο είχε κριθεί. Ο Φράνκο είχε φτάσει έξω από την Μαδρίτη. Ο Ντουρούτι ξεκινά επίσης για την Μαδρίτη με 2.000 πολιτοφύλακες, που άνηκαν στην Ταξιαρχία Ντουρούτι. Στον δρόμο λέγεται ότι ακολουθούσαν πολίτες εθελοντές. Στις 20 Νοεμβρίου του 1936 και ενώ ο Ντουρούτι βγαίνει από το αμάξι του δέχεται μια σφαίρα πισώπλατα στο κεφάλι και ξεψυχά. «Δύο αλλαξιές, δύο πιστόλια, ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου κι ένα ζευγάρι κιάλια» Αυτή ήταν η περιουσία του όλη και όλη.
Τι σήμαινε «στρατηγός» Ντουρούτι; Ο ωραίος άνδρας, με το παιδικό γέλιο και τα πεντακάθαρα μάτια, ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή, δεν είχε ποτέ κανένα προνόμιο. Πολλοί στρατιώτες του είχαν περισσότερα από κείνον -αν λ.χ. υπήρχε έλλειψη στρωμάτων ύπνου, εκείνος θα ήταν μεταξύ αυτών που δεν είχαν – που ζούσε όπως υπαγόρευαν οι αρχές του και ονειρευόταν με τα μάτια ανοικτά ένα επαναστατικό σήμερα.
Κατερίνα Καραβία
Πηγή: 3 point magazine
