Οι μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις των αγροτών που εκπροσωπούν όλες τις κατηγορίες, από τις αγροτοβιομηχανικές μονάδες έως και τις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις και τους εργαζόμενους, βρίσκονται σε κατάσταση εγρήγορσης και είναι αποφασισμένοι να γενικεύσουν τον αγώνα τους για να μην επικυρωθεί η συμφωνία για τις ελεύθερες ανταλλαγές –δηλαδή αδασμολόγητες εμπορικές συναλλαγές– μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Mercosur (δηλαδή πέντε χωρών της Λατινικής Αμερικής: Αργεντινής, Βραζιλίας, Βολιβίας, Παραγουάης και Ουρουγουάης). Με τη συμφωνία ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για τις μαζικές εισαγωγές της ΕΕ αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων από τις χώρες αυτές.
Με τη συμφωνία αυτή προβλέπεται ότι θα εισάγονται ετησίως 99.000 τόνοι βοείου κρέατος, 180.000 τόνοι πουλερικών και 45.000 τόνοι μέλι, από 11.000 χιλιόμετρα μακριά. Για να υλοποιηθεί αυτή η συμφωνία θα απαιτηθούν επιπλέον τεράστιες εκτάσεις στον Αμαζόνιο γεγονός που θα προκαλέσει μεγαλύτερη παγκόσμια περιβαλλοντική επιβάρυνση. Παράλληλα, θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο η θέση των γάλλων αγροτών οι οποίοι παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ποσοστό (16%) φτώχειας στη χώρα έναντι του 14% του γενικού πληθυσμού.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, επιμένει στη θέση της υπέρ της συμφωνίας παρά τις διαφωνίες, κυρίως της Γαλλίας. Σε σχετική ανακοίνωσή της, στις 6 Δεκεμβρίου, από την πρωτεύουσα της Ουρουγουάης, η πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε ότι έκλεισε η συμφωνία ΕΕ και Mercosur. Και, ταυτόχρονα, επιχείρησε να καθησυχάσει τους αγρότες της Γαλλίας και όχι μόνο, λέγοντας πως «γνωρίζουμε ότι υπάρχουν αντιρρήσεις και επιφυλάξεις. Γι’ αυτό συμπεριλάβαμε στο κείμενο της συμφωνίας μέτρα, που ορίζονται με σαφήνεια, για τη διατήρηση του εισοδήματος των αγροτών».
Έντονες αντιδράσεις
Οι παραπάνω δηλώσεις όχι μόνο δεν καθησύχασαν τους γάλλους αγρότες αλλά προκάλεσαν και έντονες αντιδράσεις τις οποίες εξέφρασαν οι τέσσερις μεγάλες οργανώσεις τους. Πιο συγκεκριμένα, η FNSEA (Εθνική Συνομοσπονδία), που εκπροσωπεί τις μεσαίες και μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις, δήλωσε πως «αυτή η συμφωνία είναι μια προβοκάτσια απέναντι στους ευρωπαίους αγρότες […] αλλά και μια προσβολή της δημοκρατίας». Αυτά αναφέρονται βέβαια γιατί το γαλλικό κοινοβούλιο έχει σχεδόν ομόφωνα απορρίψει το σχέδιο αυτής της συμφωνίας. Σύμφωνα με τη FNSEA, «η κ. φον ντερ Λάιεν είχε ασφαλώς στη σκέψη της τα ιδιαίτερα συμφέροντα της γερμανικής βιομηχανίας και όχι αυτά της Ευρώπης που αφορούν στη διατροφική επάρκεια και το περιβάλλον. Η μάχη συνεχίζεται…». Η Αγροτική Συνομοσπονδία που εκφράζει τις μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις και πρόσκειται στην Αριστερά, δήλωσε ότι «η συμφωνία αυτή είναι ένα πισώπλατο χτύπημα κατά των αγροτών της Γαλλίας, της Ευρώπης και της Νότιας Αμερικής. Έχουμε αποδείξει ότι με αυτή τη συμφωνία θα μειωθούν τα εισοδήματα των παραγωγών έχοντας να αντιμετωπίσουν και τις πολυεθνικές μεταφοράς και διανομής των προϊόντων». Η Συνομοσπονδία επισημαίνει επίσης πως «αυτό που ζούμε εδώ και σαράντα χρόνια δεν είναι απλώς η κρίση του αγροτικού τομέα αλλά η κρίση ενός συστήματος το οποίο έχει ξεπεραστεί και είναι ανάγκη να το αλλάξουμε». Τέλος, η Συνομοσπονδία τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί ο αγώνας για τις συνδικαλιστικές ελευθερίες που καταπατεί η κυβέρνηση με συλλήψεις, απαγορεύσεις και καταδίκες. Η Συντονιστική των Αγροτών, που εκφράζει τις αγροτοδιατροφικές συνεταιριστικές οργανώσεις και κινείται σε συντηρητική κατεύθυνση, τονίζει την ανάγκη της αντίδρασης γιατί «όπως βλέπουμε, το παιχνίδι του αθέμιτου και αχαλίνωτου ανταγωνισμού γενικεύεται». Αναρωτιέται επίσης, «πώς είναι δυνατό να αντέξουν οι επιχειρήσεις;». Επιπλέον, το Κίνημα για την Υπεράσπιση των Οικογενειακών Εκμεταλλεύσεων (MODEF) αναφέρει συγκεκριμένα πως «στη συμφωνία προβλέπεται ότι θα συμπιεστούν οι τιμές των προϊόντων προς τα κάτω καθώς και τα εισοδήματα των αγροτών».
Στο πλευρό των αγροτών βρίσκονται και οι μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων. Η CFDF, του αγροτοδιατροφικού τομέα, τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να ξεφύγει από τη σημερινή κατάσταση και να υιοθετήσει μια αγροτική πολιτική που στο κέντρο των δράσεων και των αποφάσεών της θα βρίσκονται οι εργαζόμενοι. Η απόρριψη της συμφωνίας ΕΕ – Mercosur θα πρέπει να εκφραστεί με σαφήνεια, δηλαδή με μια άλλη αγροτική πολιτική δίκαιη και κοινωνική.
Επικίνδυνη απόφαση
Παρά την αντίθεση της Γαλλίας και της Πολωνίας, η πρόεδρος της Κομισιόν φαίνεται πως είναι αποφασισμένη να ολοκληρώσει τη διαπραγμάτευση της συμφωνίας με την υπογραφή της από όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ. Όμως η επιμονή της μπορεί να οδηγήσει την ΕΕ σε μια μεγάλη πολιτική κρίση καθώς ήδη η συμφωνία αυτή έχει απορριφθεί από τη γαλλική Βουλή. Ο Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος δεν εμφανίζεται, δεν έχει πάρει σαφή θέση. Ωστόσο, κύκλοι του προέδρου διέρρευσαν ότι «η συμφωνία δεν είναι αποδεκτή». Στις επόμενες ημέρες αναμένεται με ενδιαφέρον να διευκρινιστεί η τελική στάση του προέδρου. Από την άλλη, όλες οι οργανώσεις διαβεβαιώνουν ότι ο αγώνας κατά της συμφωνίας θα συνεχιστεί σε όλα τα επίπεδα ώστε αυτή να μην επικυρωθεί ούτε από το ευρωκοινοβούλιο ούτε από τα εθνικά κοινοβούλια.
Ενόψει των παραπάνω εξελίξεων μπορεί να αναρωτηθεί κανείς για τη θέση και τη στάση της Ελλάδας, καθώς δεν υπάρχει καμία επίσημη ανακοίνωση ή ενημέρωση για την παραπάνω συμφωνία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα συνταχτεί με την φον ντερ Λάιεν και τη Γερμανία ή με τους γάλλους αγρότες; Το ίδιο ερώτημα ασφαλώς αφορά και την αντιπολίτευση, ιδιαίτερα μάλιστα την Αριστερά.
Μπάμπης Κοβάνης
