Μπάμπης Δρακόπουλος, ένας δημοκρατικός ηγέτης της Αριστεράς

Τον Μπάμπη Δρακόπουλο τον γνώρισα στη Μεταπολίτευση. Με κέρδισαν από την πρώτη μας συνάντηση η απλότητα, η προσήνεια, ο μεστός λόγος του και το χαμόγελό του.

Γνωρίζοντας την πολυκύμαντη ζωή του, τις φυλακές, τις εξορίες, τη ζωή στην παρανομία ή ως πολιτικός εξόριστος, ήταν εντυπωσιακό το πώς κράτησε μια αισιόδοξη στάση για τη ζωή.

Η ηθική στάση του μέσα στο κόμμα και στην κοινωνία, η ανθρωπιά του, η πίστη του στον αγώνα για έναν σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, με δημοκρατία και ελευθερία μας επηρέασαν βαθιά εμάς στη νεολαία. Μας δίδαξαν ήθος, πίστη στις αξίες της Αριστεράς, αγωνιστικό φρόνημα με το παράδειγμα ζωής, με λέξεις και πράξεις.

Για να μιλήσουμε για την προσφορά του, πρέπει να τον εντάξουμε στο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο έζησε και διαμορφώθηκε στα σκληρά χρόνια των συνεχών ανατροπών της δημοκρατίας, των φυλακίσεων και των εξοριών των αγωνιστών του λαϊκού κινήματος, του πολέμου, της Κατοχής, του Εμφυλίου και του μετεμφυλιακού κράτους μιας ακραίας Δεξιάς, που χρησιμοποιούσε τους δωσίλογους και το παρακράτος για να επιβάλλει την εξουσία της σε μια κοινωνία διχασμένη, ρημαγμένη από τη φτώχεια, την τρομοκρατία, τη βία και την ανελευθερία.

Ο Μπάμπης Δρακόπουλος ήταν μόλις 21 ετών όταν εξορίστηκε στη Φολέγανδρο, σε συνθήκες δύσκολες, με πείνα, φυματίωση, κακουχίες. Δραπέτευσε το 1941, αλλά γρήγορα συνελήφθη και βρέθηκε στα ιταλικά στρατόπεδα της Λάρισας και των Τρικάλων. Αφέθηκε ελεύθερος για λόγους υγείας, πήγε στη Θεσσαλονίκη, συμμετείχε στην ιδρυτική συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ Μακεδονίας, όμως γρήγορα κλείστηκε στο σανατόριο του Ασβεστοχωρίου με φυματίωση.

Μετά την Απελευθέρωση μπήκε στο ΚΚΕ και το 1947 πέρασε στην παρανομία. Συνελήφθη το 1949, καταδικάστηκε σε θάνατο και μετά από δύο χρόνια η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια.

Αποφυλακίστηκε το 1960, ήδη 43 χρόνων, έχοντας ζήσει τα καλύτερα χρόνια του σε εξορίες και φυλακές και περιμένοντας για δύο χρόνια το εκτελεστικό απόσπασμα.

Έζησε κάποια χρόνια ελευθερίας. Παντρεύτηκε τη Σόνια Τσιτήλου, κι αυτή αγωνίστρια, με φυλακίσεις. Συμπορεύτηκαν έως το τέλος της ζωής τους. Το 1962 γίνεται μέλος της Κ.Ε. του παράνομου τότε ΚΚΕ και ταυτόχρονα γραμματέας της ΕΔΑ.

Την 21η Απριλίου 1967 πέρασε στην παρανομία και ήταν από τους ιδρυτές του ΠΑΜ. Το Φεβρουάριο του 1968 γίνεται η 12η Ολομέλεια και η διάσπαση του ΚΚΕ. Όλα τα στελέχη που ζούσαν στη χώρα και βίωναν τα πραγματικά προβλήματα, ιδιαίτερα στην περίοδο της δικτατορίας, διαφωνούν με την κεντρική γραμμή της αποκομμένης ηγεσίας του ΚΚΕ.

Διαφεύγει στο εξωτερικό και το 1969 εκλέγεται γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ Εσωτερικού. Επιστρέφει στις αρχές του 1971 στην Ελλάδα και συλλαμβάνεται έπειτα από λίγους μήνες. Η απολογία στη δίκη του, τον Ιανουάριο του 1973, αποτέλεσε κείμενο αναφοράς στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του ΚΚΕ Εσωτερικού.

Μετά το 1974, όταν ήταν πια 57 χρόνων, ζει για πρώτη φορά μια μακρά περίοδο κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Έως το 1982 είναι γραμματέας του ΚΚΕ Εσωτερικού. Είναι πάντα παρών στις δύσκολες περιόδους που το κόμμα αναζητούσε τον δρόμο του, εγκλωβισμένο σε χαμηλά ποσοστά και με συνεχείς διασπάσεις, Β’ Πανελλαδική, αποχώρηση Μπανιά, μετατροπή σε ΕΑΡ.

Αυτό που διέκρινε τον Μπάμπη Δρακόπουλο ήταν η πίστη του στις αξίες της Αριστεράς, η ανθρωπιά του και το όραμα ενός σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο. Όσοι τον γνώρισαν επαναφέρουν συνεχώς τα στοιχεία της ανιδιοτέλειας, της ανθρωπιάς μαζί με τη μεγάλη του μόρφωση.

Στην παρέα της Κυψέλης, στα πρώτα νεανικά του χρόνια, διαβάζουν με πάθος μαρξισμό, Ιστορία, Φιλοσοφία, λογοτεχνία και πολλή ποίηση. Ο Μπάμπης διαβάζει και κείμενα που βλέπουν με καχυποψία οι αριστεροί της εποχής: Φρόιντ, Γιουνγκ, Χέγκελ, Καντ.

Αριστερό πολιτικό, και όχι πολιτικό της Αριστεράς, τον ονομάζει ο Παύλος Κλαυδιανός. Με τη βαθιά του καλλιέργεια, βοήθησε να δημιουργηθούν οι θέσεις του δημοκρατικού δρόμου στον σοσιαλισμό, ο ρόλος του κόμματος ως συλλογικός διανοούμενος και η αυτονομία των κινημάτων.

Ο λόγος του ήταν ριζοσπαστικός και αριστερός. Συνδύαζε θεωρητική επάρκεια, οργανωτική εμπειρία και προσήλωση στην ηθική της Αριστεράς. Η προσωπική ηθική στάση του είχε συγχωνευτεί με την πολιτική στάση του. Υπήρξε ο πιο αγαπητός γραμματέας. Στη δική του θητεία υπογραμμίστηκε ο παράγοντας άνθρωπος, όπως λέει ο Τάκης Μπενάς. Για την ηθική του στάση και τον βαθύ ανθρωπισμό του μιλάει και ο Κώστας Φιλίνης.

Υπήρχαν αγωνιστές κρατούμενοι που το κόμμα είχε διαγράψει και υπήρχε εντολή απομόνωσης. Ο Μπάμπης πήγαινε και τους έβλεπε και τους έκανε παρέα. Είχε πολύ ανθρωπιά ο Μπάμπης. Ήταν άνθρωπος, λέει ο Άγγελος Διαμαντόπουλος.

Τον απασχολούσε ο ρόλος της ψυχολογίας στη συμπεριφορά των ανθρώπων και θεωρούσε πως δεν έπρεπε να τον υποτιμά η Αριστερά. Ο ίδιος είπε κάποτε: «Θεωρώ πως η αριστερή ιδεολογία υποτιμά τις ανθρώπινες ανάγκες και αξίες». Το σύνθημα του ΚΚΕ Εσωτερικού «για έναν σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο» ταίριαζε με την προσωπικότητά του.

Η παρακαταθήκη που θα ήθελε να αφήσει αυτός ο ξεχωριστός άνθρωπος στους νεότερους, λέει η Σόνια Τσιτήλου, είναι συνεχής αναζήτηση της γνώσης, ανιδιοτέλεια, σεμνότητα, προσπάθεια κατανόησης των ανθρωπίνων σχέσεων. Όχι εύκολη καταδίκη συμπεριφορών, αλλά νηφάλια αντιμετώπιση της αντίθετης άποψης μέσα στο κόμμα ή με άλλες πολιτικές δυνάμεις.

1. Το 1973 η χούντα συγκρότησε την κυβέρνηση Μαρκεζίνη και ανήγγειλε εκλογές την άνοιξη του 1974. Ο πολιτικός κόσμος καταδίκασε αυτή την προσπάθεια δήθεν φιλελευθεροποίησης και δήλωσε αποχή για τις εκλογές. Ο Μπάμπης, ενώ αρχικώς δήλωσε ότι «η κυβέρνηση Μαρκεζίνη αποτελεί μια προσπάθεια της δικτατορίας να ενδυθεί κοινοβουλευτικό μανδύα», αργότερα, μαζί με τον Ηλία Ηλιού, άλλον μεγάλο ηγέτη της Αριστεράς, τάχθηκαν κατά της αποχής. Θεώρησαν πως η Αριστερά πρέπει να εκμεταλλευτεί κάθε ρωγμή για να ανατρέψει τη χούντα. Ήταν όμως πολιτικό λάθος.

2. Η πολιτική της ΕΑΔΕ ήταν μια πολιτική συμβατή με τον αντιδικτατορικό αγώνα, όπου ΠΑΜ, ΠΑΚ, δεξιοί και κεντρώοι πολιτικοί και βασιλικοί αξιωματικοί μπορούσαν να συνεργαστούν για την ανατροπή του κοινού εχθρού. Στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, ένας καινούργιος αντίπαλος ήταν ορατός, η Ν.Δ., που, με όλη την προσπάθεια προσαρμογής της στο πνεύμα της εποχής, αποτελούσε πόλο αντίστασης στις μεγάλες δημοκρατικές αλλαγές που απαιτούσε ο τόπος και ζητούσε ο λαός. Αυτό το αίτημα των καιρών, με λαϊκισμό και πολλές ασυνέπειες, εξέφρασε ο Ανδρέας Παπανδρέου και πέτυχε τη μεγάλη δημοκρατική νίκη του 1981.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως σε τέτοιου ύφους και ήθους ηγέτες οφείλει να στηριχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναπτύχθηκε στις παραδόσεις του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα, οι ψηφοφόροι του ελκύονται από τις ιδέες της ανανεωτικής ριζοσπαστικής Αριστεράς, ιδέες που είχε υιοθετήσει και το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα, όπως η προσήλωση στη δημοκρατία μέσα στο κόμμα και στην κοινωνία, ο σεβασμός στον άνθρωπο, η ηθική διάσταση της Αριστεράς και η συνεχής αναζήτηση της γνώσης, με διαρκή προσπάθεια για μόρφωση και καλλιέργεια των μελών και στελεχών, αλλά και των ψηφοφόρων.

(Το παρόν κείμενο βασίζεται στην παρουσίασή της για το βιβλίο «Μπάµπης ∆ρακόπουλος. Ένας δηµοκρατικός ηγέτης της Αριστεράς. Ανέκδοτες αναμνήσεις και πολιτικά κείμενα», εκδόσεις Θεμέλιο, που έγινε στη 18η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη στις 26.11.2021)