Macro

Μόρια: Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για τον καπιταλισμό

Ας μην γελιόμαστε: ο καπιταλιστικός ρεαλισμός του σύγχρονου κόσμου, με όλες του τις κρίσεις ή τις ρωγμές ως συστημικές κανονικότητες, έχει τον πόλεμο ως βασικό ιδιοσυστατικό του. Που δεν είναι μοναχά η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα, αλλά μια από τις επιλογές του, που, με τη διανομή της ιμπεριαλιστικής λείας, εξασφαλίζουν τη μεγέθυνση του κεφαλαίου.

Ας μην κοροϊδευόμαστε: η Μόρια ως διανοητική κατασκευή, κατασκευή απολύτως αποδεκτή από τις δυτικές αστικές δημοκρατίες, δείχνει πως η «δημοκρατικότητα» των διαφωτισμένων κρατών είναι φενάκη. Φενάκη και η ειρήνη, μιας και η αποδοχή των, απολύτως μιλιταριστικού χαρακτήρα, επεμβάσεων, «προληπτικού» ή άλλου χαρακτήρα, από τις δυνάμεις της Δύσης σε τρίτες χώρες και η ανοχή κατευθυνόμενων, ή και όχι, «σπαραγμών», θεωρείται δεδομένη.

Ας μην αυταπατώμεθα: καμία φρίκη για τους σφαγιασμούς ούτε αποτροπιασμός  για τους ανέστιους διωκόμενους πρόσφυγες, κανένας οίκτος για τους ρακένδυτους παρίες μετανάστες, θύματα και τούτοι των, οικονομικών, πολέμων. Ο δυτικός άνθρωπος, πλήρως αποανθρωποποιημένος, το όντως χαϊντεγκεριανό «δεινόν», όταν δεν μισεί, αδιαφορεί. Το επίτευγμα εκείνων που επωφελούνται από τον αστικό πολεμικό πολιτισμό είναι ακριβώς αυτό: η διαμόρφωση μιας τέτοιας συνείδησης ώστε να χωνεύονται τα χειρότερα μέσω του φόβου της ετερότητας του συνΑνθρώπου, του διπλανού Άλλου. Οι δυτικοί προλετάριοι, ευεπίφοροι σε κάθε λογής ρατσιστικές εκφάνσεις, θύματα και τούτοι, εκείνο που επιθυμούν, σχεδόν στο σύνολό τους, είναι να εξαφανιστούν από το οπτικό πεδίο τους οι κατατρεγμένοι. Να μην βλέπουν τις πληγές, να μην ακούν τις οιμωγές, να μην οσφραίνονται την αποφορά της δυστυχίας.

«Μόνοι τους τη ‘βάλαν τη φωτιά»: όταν ο Έλλην χριστιανός ορθόδοξος  θυμάται τον φασίζοντα εαυτό του, ναι, τούτο δεν είναι μοναχά «ατομική ευθύνη».

Έτσι κι αλλιώς, «οι μάζες δεν κινητοποιήθηκαν για τη βελτίωση των βιοτικών τους συνθηκών, ούτε για το ψωμί, αλλά για να υπακούνε –τέτοιο είναι το έργο του φασιστικού μηχανισμού»*. Εδώ έγκειται το καύχημα του νεοφιλελευθερισμού: η ολοκληρωτική κοινωνία που δημιουργεί, με τη φυσικοποίηση των ανισοτήτων και την ιδεολογική ηγεμονία της «αξιοσύνης» και του ανταγωνισμού, έστρεψε τον εργάτη εναντίον του εαυτού του. Η καπιταλιστική αλλοτρίωση, τουτέστιν η γενικευμένη απανθρωπιά, καθιστά τον μέσο Ευρωπαίο ανίκανο να νιώσει. Αναισθητοποιημένος, εγκλωβισμένος στη μίζερη χαμοζωή της –επισφαλούς- μισθωτής εργασίας, κοιτά τις φλόγες στη Μόρια ωσάν να βρίσκεται σε κινηματογραφική προβολή.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για τα αυτονόητα: για τον καπιταλισμό, την πολεμική μηχανή, την κρεατομηχανή που στοιβάζει κατατρεγμένους σε κοντέινερ, που αδυνατεί να μοιράσει τον πλούτο και στερεοποιεί τις ακραίες ταξικές διακρίσεις, ας μιλήσουμε, πάλι και πάλι, για το μόνο υπαρκτό, δολοφονικό  πολιτικό σύστημα.

Όσο οι απανταχού εργάτες αδυνατούν να ζήσουν απ’ τη δύναμη των χεριών τους στον τόπο που διάλεξε γι’ αυτούς η τυχαιότητα της καταγωγής κι όσο η Δύση παραμένει κυρίαρχη εκμεταλλευτική δύναμη, ο μέσος άνθρωπος, δυστυχισμένος, θα εκφασίζεται.

Ας μιλήσουν, λοιπόν, για τον καπιταλισμό και όσοι δεν τολμούν ακόμα. Επείγει.

*,**Μαξ Χόρκχάιμερ, 1939

Κατέ Καζάντη

Πηγή: Left