Ολοκληρώθηκε την Τρίτη 18 Μαρτίου η άτυπη πενταμερής διάσκεψη για το Κυπριακό που συγκάλεσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, με τη συμμετοχή του Νίκου Χριστοδουλίδη, προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και εκπροσώπου της ελληνοκυπριακής κοινότητας, του Ερσίν Τατάρ εκπροσώπου της τουρκοκυπριακής κοινότητας, των ΥΠΕΞ Ελλάδος και Τουρκίας, Γεροπετρίτη και Φιντάν και του αρμόδιου υφυπουργού Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Στίβεν Ντόιτι.
Η διάσκεψη έλαβε μία σειρά αποφάσεων με κυριότερες, το άνοιγμα τεσσάρων οδοφραγμάτων, τη σύσταση διακοινοτικής επιτροπής Νεολαίας και Κλιματικής Αλλαγής, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στη νεκρή ζώνη. Αποφασίσθηκε να συνέλθει τον Ιούλιο εκ νέου μία νέα άτυπη διάσκεψη, ώστε να συνεχισθεί η διαδικασία και να ορισθεί εκ νέου ειδικός αποσταλμένος του γ.γ. που θα αναλάβει να τρέξει τη διαδικασία των επαφών ανάμεσα στις δύο κοινότητες, την ΕΕ και τις τρεις εγγυήτριες χώρες.
Οι εκτιμήσεις των περισσότερων αναλυτών στις εμπλεκόμενες χώρες συγκλίνουν στο ότι μετά από 8 χρόνια, και συγκεκριμένα μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά το 2017, υπάρχει μία σχετική κινητικότητα. Σίγουρα, όσοι ενδιαφέρονται για μία έντιμη επίλυση του Κυπριακού στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου και με την καθοριστική συμβολή του ΟΗΕ, μπορούν να αισθάνονται ότι σε σχέση με το Κυπριακό βρισκόμαστε πλέον σε σχετικά ευνοϊκότερη θέση.
Το βασικότερο είναι ότι η επιθυμία του γ.γ. να διατηρήσει ζωντανή τη διαδικασία ευοδώθηκε. Διαφαίνεται μία κινητικότητα. Υπάρχει μία συμφωνία μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, για τα οποία αναμένουμε να δούμε εάν και πόσο γρήγορα θα υλοποιηθούν και θα φέρουν κοντά τις δύο κοινότητες, διαμορφώνοντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ τους.
Πολλά θα εξαρτηθούν από τις περαιτέρω εξελίξεις, κυρίως εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητας, καθώς σε μερικούς μήνες επίκεινται προεδρικές εκλογές στα κατεχόμενα, ενόψει των οποίων ο νυν πρόεδρος Τατάρ φαίνεται να χάνει από τον κεντροαριστερό Τουφάν Ερχουρμάν, πρόεδρο του Τουρκικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, το οποίο τάσσεται με σαφήνεια υπέρ της ομοσπονδιακής λύσης και της ευρωπαϊκής προοπτικής των Τουρκοκυπρίων, διαχωρίζοντας τη στάση του από αυτή του νυν εθνικιστή προέδρου.
Σε αυτό το σημείο έχει ιδιαίτερη σημασία η στάση του καθεστώτος Ερντογάν και ποιον θα υποστηρίξει. Φαίνεται πάντως ότι σταδιακά εγκαταλείπεται η υποστήριξη στον ακραίο οπαδό της λύσης των δύο κρατών Τατάρ, μένει όμως να δούμε τις οριστικές επιλογές της Άγκυρας, αλλά και το πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες των ευρω-τουρκικών σχέσεων μετά την προκλητική σύλληψη του δήμαρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου –βασικού αντίπαλου του Ερντογάν.
Στη συγκεκριμένη συγκυρία η Τουρκία δείχνει να θέλει να συμμετέχει στο ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας και να λάβει μέρος στην αύξηση των αμυντικών εξοπλισμών που θέλει να επιβάλλει η ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ. Πιθανόν σε αυτήν την κατεύθυνση να θυσιάσει τη θέση της για λύση δύο κρατών στην Κύπρο, με δεδομένη τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για λύση δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα και εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Εκτός των άλλων, η Τουρκία, την οποία μέχρι πριν μερικούς μήνες η κυβέρνηση Μητσοτάκη χαρακτήριζε απομονωμένη, στην πραγματικότητα πλέον αποτελεί ισχυρή περιφερειακή δύναμη, μετρώντας κέρδη και ζημιές σε ευρύτερα γεωπολιτικά πεδία.
Οι πληροφορίες πάντως κάνουν λόγο για εποικοδομητική και μετριοπαθή στάση του ΥΠΕΞ της Τουρκίας, με στοιχεία υπαναχώρησης από τη λύση των δύο κρατών και τη διχοτόμηση. Υπάρχουν, μάλιστα, πληροφορίες ότι η ίδια στάση επιβλήθηκε και στον τουρκοκύπριο ηγέτη, ο οποίος καμία αναφορά δεν έκανε ούτε πριν, ούτε μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών για λύση δύο κρατών.
Η απόσταση που πρέπει να διανυθεί μέχρι την τελική λύση είναι αρκετά μεγάλη. Η μέχρι σήμερα στάση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είναι βοηθητική και εξαντλείται σε επικοινωνιακές επινοήσεις, χωρίς να δεσμεύεται σε μία αποφασιστική στάση. Σε αυτήν τη συγκυρία ο γ.γ. του ΑΚΕΛ μετά τη λήξη της πενταμερούς επισήμανε ότι είναι θετικό ότι η διαδικασία κρατήθηκε ζωντανή, σημειώνοντας πως ο στόχος συνεχίζει να είναι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για επίτευξη συνολικής λύσης. Ενόψει των όσων αποφασίστηκαν και ειδικά ενόψει της επόμενης συνάντησης τον Ιούλιο, ο κ. Στεφάνου προσθέτει ότι χρειάζεται πολύ καλή προετοιμασία από μέρους της πλευράς μας.
Η Κύπρος βρίσκεται σε μία περιοχή εξαιρετικά επικίνδυνων εξελίξεων, που καθορίζονται από την εγκληματική δράση του Ισραήλ και τις ιμπεριαλιστικές παρεμβάσεις της διοίκησης Τραμπ. Θα ήταν πολύ σημαντικό αν σε αυτή τη συγκυρία υπήρχε ένα αντιπαράδειγμα που να αποδεικνύει ότι είναι εφικτή η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, η προστασία της δημοκρατίας και της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών, ότι ο εθνικισμός και η επιβολή του δίκαιου του δυνατού δεν γίνονται αποδεκτοί και μπορούν να ηττηθούν. Αξίζει να αγωνιστούμε ώστε η βιώσιμη λύση του Κυπριακού γίνει ακριβώς αυτό το αντιπαράδειγμα.
