Την Τρίτη 11 Οκτωβρίου στην εξεταστική επιτροπή που ελέγχει τη νομιμότητα χρηματοδότησης κομμάτων και ΜΜΕ καλεσμένος μάρτυρας ήταν ο κ. Ιωάννης Στουρνάρας, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Κατά τη διάρκεια ερωτήσεων από πλευράς μου, ανακινήθηκε –και μάλιστα πήρε μεγάλη δημοσιότητα μέχρι σήμερα– το θέμα της σκληρής επτάμηνης διαπραγμάτευσης του 2015. Αφορμή στάθηκε η υπενθύμιση ότι ο κ. Στουρνάρας έκανε ελλιπή χρήση των δυνατοτήτων που του έδινε η θέση του έτσι ώστε να ανακοπεί η φυγή κεφαλαίων η οποία εντάθηκε από τον Σεπτέμβρη του 2014 και εκτάθηκε έως τον Ιούλιο του 2015.
Το επιχείρημα λέει περίπου ότι η Τράπεζα της Ελλάδος δεν προσπάθησε να καθησυχάσει τους καταθέτες και δεν χρησιμοποίησε τα πολιτικά και νομισματικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της ενάντια σε μια έξαλλη αντιπολίτευση μέρους της Νέας Δημοκρατίας (δηλώσεις Γεωργιάδη, Μπακογιάννη κλπ.) η οποία καλούσε τους πολίτες να σηκώσουν τα χρήματά τους.
Ο κ. Στουρνάρας κάνει πως δεν έχει καταλάβει τον οικονομικό στραγγαλισμό στον οποίο υπεβλήθη η ελληνική οικονομία και κοινωνία, έτσι ώστε να συνθηκολογήσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα η ελληνική κυβέρνηση. Με αυτό το δεδομένο, μας είπε ότι ο τότε Υπουργός Οικονομικών προκάλεσε την άρση του waiver για τις ελληνικές τράπεζες. Βασίστηκε, μας είπε ο κ. Στουρνάρας, γι’ αυτήν του την απόφαση το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ στις δηλώσεις του κ. Βαρουφάκη, χωρίς να υπάρχει κάποια συμφωνία, κάποιο γραπτό κείμενο, και εντέλει χωρίς σεβασμό στην πρόσφατη λαϊκή ετυμηγορία υπέρ της άρσης της λιτότητας.
Ενώ, λοιπόν, η πρόθεση ήταν χωρίς εκβιασμούς να φτάσουμε στην ενδιάμεση συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, ο οικονομικός εκβιασμός είχε ήδη συμβεί από τις αρχές του μήνα.
Στην πραγματικότητα ο κ. Στουρνάρας μας είπε αυτό που γνωρίζαμε. Στην ΕΕ δεν λειτούργησαν οι θεσμοί και δεν έγινε σεβαστή η λαϊκή κυριαρχία.
Από τις απαντήσεις του κ. Στουρνάρα βγήκε και είδηση. Ο Διοικητής της ΤτΕ φαίνεται πως ερχόταν σε αναντιστοιχία με τον υπουργό Οικονομικών κ. Γ. Βαρουφάκη, υπογραμμίζοντας στους ξένους εταίρους πως δεν πρέπει να τον λαμβάνουν υπ’ όψιν τους. Ξεχνάει ο Διοικητής της ΤτΕ ότι είναι υποχρέωση του κεντρικού τραπεζίτη –και προκύπτει (και) από το καταστατικό της ΤτΕ– να συνεργάζεται με τον Υπουργό Οικονομικών και όχι να τον υπονομεύει.
Για τον κ. Στουρνάρα οι ενέργειες των δανειστών ήταν οι ενδεδειγμένες από τραπεζική σκοπιά. Ξεχνά βεβαίως να αναφέρει την πραγματική σκοπιά, που ήταν πολιτική, μιας και έπρεπε να σταματήσει η «ελληνική άνοιξη», όπως εύστοχα ανέφερε τον Ιούλιο ο Σλοβάκος υπουργός Οικονομικών σε μια πρωτοφανή κρίση ειλικρίνειας που δεν φάνηκε να μπορεί να μιμηθεί και ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας.
Τα γεγονότα όμως πλέον είναι καταγεγραμμένα: Και πολιτικές αλλά και τραπεζικές πιέσεις ασκήθηκαν έτσι ώστε να μεγαλώσει η ροή της φυγής κεφαλαίων και η Τράπεζα της Ελλάδος εναντιωνόταν με αποσπασματικό, για να το πούμε κομψά, τρόπο στη διαφαινόμενη αυτή οικονομική προοπτική. Άλλωστε, και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έκαναν περίπου τα ίδια, στον μεγαλύτερο βαθμό που τους αναλογούσε, όπως παραδέχτηκε και ο κ. Στουρνάρας σε μια αποστροφή του λόγου του: «στις 4 Φεβρουαρίου δεν κόπηκε η χρηματοδότηση. Κόπηκε το waiver, η εξαίρεση, δηλαδή το να γίνονται δεκτά. Παίρναμε έκτακτη ρευστότητα. Η έκτακτη ρευστότητα κόπηκε το βράδυ του δημοψηφίσματος».
* Ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Β’ Αθήνας. Συμμετέχει στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τη διερεύνηση της νομιμότητας της δανειοδότησης των πολιτικών κομμάτων, καθώς και των ιδιοκτητριών εταιριών μέσων μαζικής ενημέρωσης από τα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας
