Διαφορετικές ιδέες / εικόνες, επειδή ο αντίκτυπος του γεγονότος ήταν διαφορετικός ανάλογα με τις πολύ διαφορετικές γεωγραφικές, κοινωνικές και πολιτιστικές συνθήκες εκείνων που είχαν επηρεαστεί από αυτό. Έτσι, η ταινία του Κεν Λόουτς μιλούσε μόνο για ένα άλλο γεγονός, την πολύ πιο σοβαρή γι’ αυτόν 11η Σεπτεμβρίου, εκείνη του πραξικοπήματος της Χιλής που προκλήθηκε από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Η πολύ νεαρή Ιρανή σκηνοθέτης Σαμίρα Μακμάλμπαφ ταυτιζόταν ήδη με το νέο παρόν: ένα βρόμικο σχολείο στα σύνορα με το Αφγανιστάν και ένας δάσκαλος που ρωτάει τα παιδιά, στις 12 Σεπτεμβρίου του 2001, εάν ήξεραν να του πουν τι είχε συμβεί την προηγούμενη μέρα. Για να αποδειχθεί ότι αυτό που τους είχε κάνει εντύπωση εκείνη την ημέρα ήταν ο θάνατος του παππού ενός συμμαθητής τους, που έπεσε στο επικίνδυνο πηγάδι του προσφυγικού καταυλισμού που ζούσαν. Και μετά, ανάμεσα στα πολλά βίντεο κλιπ που θυμάμαι καλά, αυτό του Σον Πεν, που αναφερόταν σε έναν μοναχικό και φτωχό ηλικιωμένο χήρο που ζούσε στη Νέα Υόρκη σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και που από το παράθυρό του έβγαινε, απροσδόκητα, μια ακτίνα ηλίου που του έδινε μια στιγμή χαράς, ενώ προηγούμενα το έκρυβε ένας τους τεράστιους Δίδυμους Πύργους.
Είμαστε όλοι και πιο μπερδεμένοι
Ίσως θα ήταν αρκετό να επικαλεστούμε την Covid, που μας έχει αγκαλιάσει όλους, χωρίς διαφυγή. Αλλά και την επιτάχυνση που έχει προκαλέσει η εμφάνιση αυτού του ιού στην κοινή επίγνωση ότι ολόκληρη η Γη έχει αρρωστήσει σοβαρά και ότι ο κόσμος μας -αν και θεωρείται ένα σύνολο διαφορετικών κόσμων- θα μπορούσε να εξαφανιστεί. Η Οικολογία εξακολουθεί να έχει μικρή αντανάκλαση στην πολιτική, αλλά προκαλεί μια σιωπηλή και ανησυχητική ερώτηση στον καθένα μας.
Πού είναι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός;
Να φωνάζουμε εναντίον τους είναι απαραίτητο πέρα από σωστό, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να επικαλεστούμε μια νέα στρατιωτική αποστολή τιμωρίας. Είναι απαραίτητο να ασχοληθούμε και να πολεμήσουμε ταυτόχρονα μαζί με τις εξαιρετικές και φανταστικές Αφγανές φεμινίστριες, που δείχνουν το «Θάρρος του φύλου», όπως ήταν ο τίτλος του «Μανιφέστου». Αλλά από εδώ πώς μπορούμε να το κάνουμε; Θα μεταμορφωθούμε όλοι στον Τζίνο Στράντα, που με την Emergency είχε το νοσοκομείο της στη Καμπούλ; Ή θα βοηθήσουμε όλες τις Αφγανές γυναίκες να εγκαταλείψουν τη χώρα τους; Και τότε τι μοντέλο κοινωνίας θα τους προτείνουμε; Τη θαυμάσια δυτική δημοκρατία, που έχει αδειάσει πλέον από περιεχόμενο, μια προνύμφη που ακυρώνει την αλληλεγγύη προς τους μετανάστες και η οποία δεν έχει τα δύο αποφασιστικά περιεχόμενα στην ατζέντα της, την ισότητα και την ειρήνη; Σίγουρα καλύτερη από το μοντέλο που πρότεινε ο πρόεδρος της ομοσπονδιακής Πολιτείας του Τέξας ή ο Όρμπαν, για να μην μιλήσουμε για τον Τραμπ ή τον Μπολσονάρου! Πρέπει λοιπόν να υπερασπιστούμε την ένδοξη Δύση μας;
Σταματάω να κάνω ερωτήσεις στον εαυτό μου που ξέρω ότι ανήκουν σε όλους, όχι μόνο σε εμάς που συνεχίζουμε -και ευτυχώς- να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως αριστεροί. Επειδή σε αυτά τα είκοσι χρόνια ο κόσμος άλλαξε ριζικά. Έχω μπροστά μου την εικόνα των ταραχών από την επίθεση στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις αρχές του 2021 και του Μπάιντεν που καταγγέλλει την εξέγερση λέγοντας «Αυτή η εσωτερική τρομοκρατία είναι η πιο επικίνδυνη», σε μια κατακερματισμένη Αμερική, σε έναν ανατριχιαστικό, βίαιο και ρατσιστικό εμφύλιο πόλεμο, όπως κατηγορεί το Black Lives Matter.
Τι κάνουμε τότε; Υπάρχει μια βεβαιότητα: αυτή η επέτειος ωθεί όλους μας να ξανασκεφτούν τον κόσμο, και ως εκ τούτου να δώσουμε απόλυτη προτεραιότητα στον προβληματισμό σχετικά με τις διαστάσεις της παγκόσμιας κρίσης που περνάμε.
Κι όμως, νομίζω πως είναι ακόμα δυνατό να προφυλαχθούμε και να απαντήσουμε. Δύσκολο, αλλά πιθανό. Ελπίζοντας ότι αυτό που θα μας αναζωογονήσει θα είναι κάτι που θα μοιάζει μ’ αυτό που πιστεύει ο καθένας μας ότι θα είναι η «Αριστερό» και πώς αυτή θα το αναβιώσει πρώτα. Το να μας ενώνει το γεγονός ότι είμαστε όλοι αποπροσανατολισμένοι δεν δημιουργεί στην πραγματικότητα κοινότητες και κοινωνίες, ενώ μπορεί αντίθετα να προκαλέσει μια άγρια βία.
