Macro

Κύρκος Δοξιάδης: Περί κονσερβοκουτιών και άλλων τινών

Το προπαγανδιστικό επιτελείο της Ν.Δ., που φέρει την οργουελικής έμπνευσης ονομασία «Ομάδα Αλήθειας», την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησε βίντεο, διάρκειας περίπου πεντέμισι λεπτών, με τίτλο «Τα μεγαλύτερα εγκλήματα της Αριστεράς στην Ελλάδα». Ακόμη και αν δεν είχα αφυπηρετήσει, δεν νομίζω ότι θα έκρινα πως αξίζει τον κόπο να το παρουσιάσω αναλυτικά στα μαθήματα επικοινωνίας και ανάλυσης λόγου που έκανα. Τα ακροδεξιά προπαγανδιστικά του νοήματα είναι κρυστάλλινα, δεν χρειάζονται ανάλυση. Ενα μόνο στοιχείο, που αφορά τη μορφή της προπαγάνδας, ίσως έχει κάποιο ενδιαφέρον. Εκεί που επί χούντας είχες τον Γεωργαλά να μιλάει μόνος του ή σε συνεντεύξεις, τώρα έχεις δύο Γεωργαλάδες που έχουν μοιράσει τα λόγια ισομερώς (με εντυπωσιακή ακρίβεια) και κοιτάζονται μεταξύ τους σαν δύο φίλοι που συζητάνε. Με δεδομένη τη συστηματική υποτίμηση της νοημοσύνης του κόσμου που χαρακτηρίζει γενικά τις πρακτικές του σύγχρονου καθεστώτος, υποθέτω ότι οι δημιουργοί του βίντεο θεώρησαν πως έτσι δεν γίνεται αντιληπτό ότι πρόκειται για προπαγάνδα. Σημασία έχει η πολιτική στόχευση του προπαγανδιστικού βίντεο.

Γιατί τώρα μια εφ’ όλης της ύλης προπαγάνδα εναντίον της Αριστεράς; Εξακολουθώντας να έχουμε κατά νου τη γενικευμένη υποτίμηση της νοημοσύνης του κόσμου, μπορούμε πρώτα απ’ όλα να υποθέσουμε ότι επιχειρείται μια μετατόπιση της προσοχής της κοινής γνώμης από τα εγκλήματα και τα σκάνδαλα της δεξιάς κυβέρνησης στα «εγκλήματα» της Αριστεράς. Υπάρχει άλλωστε και μια συγκεκριμένη αναφορά σε «έγκλημα» που διέπραξε η Αριστερά ως κυβέρνηση. Θεωρείται ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ολοκλήρωσε, με τη Συμφωνία των Πρεσπών, την προδοσία της Μακεδονίας που είχε δρομολογήσει η Αριστερά από την εποχή του Εμφυλίου.

Αυτό όμως που προξενεί εντύπωση είναι η ευρύτητα της εμβέλειας των αρνητικών στόχων του βίντεο. Στόχος είναι η Αριστερά γενικά, όχι ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ, είτε ως κυβέρνηση είτε ως αντιπολίτευση. Και διαχρονικά – από τη Μικρασιατική εκστρατεία μέχρι σήμερα. Θεσμικά, η στοχοποίηση περιλαμβάνει από το προπολεμικό ΚΚΕ, το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, τον Αρη Βελουχιώτη, τον Δημοκρατικό Στρατό και τη «17 Νοέμβρη», μέχρι και το… ΑΚΕΛ κατά την περίοδο 1955-1959 του κυπριακού αγώνα. Στόχος όμως είναι η Αριστερά όχι ως συγκεκριμένοι πολιτικοί φορείς αλλά ως «ιδέα»: η ιδεολογία της Αριστεράς – όπως αυτή «φανερώνεται» από τα «εγκλήματα» που έχει διαπράξει.

Το κοινό νήμα που συνδέει όλα τα «εγκλήματα» της Αριστεράς είναι η «αντεθνική» της στάση – η οποία κρίνεται ως εγγενής στην ιδεολογία της. «Ελληνες ή διεθνιστές;», λέει κάποια στιγμή ένας από τους συνομιλητές. «Ρητορικό το ερώτημα», σπεύδει ο άλλος να διευκρινίσει. Η αντιαριστερή επίθεση εδώ δεν είναι από τη σκοπιά του φιλελευθερισμού – σε οποιαδήποτε από τις παραλλαγές του. Είναι η παλιά καλή συνταγή του αντικομμουνισμού της εθνικοφροσύνης. Αν έλειπαν κάποιες πιο σύγχρονες ιστορικές αναφορές, άνετα θα μπορούσε να νομίσει κανείς ότι όντως πρόκειται για προπαγανδιστική εκπομπή της χούντας ή της μετεμφυλιακής Δεξιάς. (Σε κάποιο σημείο «γλιστράει» μέσα στην κουβέντα και η λέξη «κονσερβοκούτια».)

Εκτός από κάποια στοιχεία που «εκσυγχρονίζουν» κάπως την κατάσταση. Στην αρχή του βίντεο οι συνομιλητές δηλώνουν: «Εμείς δεν τιμούμε τους αγώνες της Αριστεράς» (όπως κάνουν άλλοι, εννοείται). Και όταν αναφέρεται η «Ελένη» του Γκατζογιάννη, κάποιος από τους δύο λέει ότι πρέπει επιτέλους να προβάλει την ταινία η ΕΡΤ – κι ότι αν επρόκειτο για ταινία «από την αντίθετη [αριστερή, εννοείται] πλευρά», θα παιζόταν σε επανάληψη κάθε μήνα. Εν έτει 2025, να αυτοπροβάλλονται ως «ενάντια στο ρεύμα» όσοι «δεν τιμούν τους αγώνες της Αριστεράς» και να καταγγέλλεται η ΕΡΤ ως κομμουνιστοκρατούμενη είναι βέβαια σουρεάλ προπαγάνδα και κατά τούτο ιδεολογικά αποκαλυπτική.

Η φασιστική συνιστώσα της ιδεολογίας της σύγχρονης Δεξιάς, που όπως φαίνεται σε τούτο το βίντεο –και όχι μόνο– όσο πάει και γιγαντώνεται, είναι η ιδεολογία της εκδίκησης. Εκδίκησης για τι πράγμα; Μα για τη Μεταπολίτευση και την κατάργηση των σκληρών αντικομμουνιστικών θεσμών – για τις εξελίξεις που εν τέλει οδήγησαν στο αίσχος να κυβερνήσει κόμμα της Αριστεράς επί τεσσεράμισι χρόνια. Οι σύγχρονοι φασίστες εξακολουθούν να μιλάνε για «ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς» – έστω και μόνο στο πώς διαβάζεται η πρόσφατη Ιστορία. Δεν πρόκειται βέβαια απλώς για ιδεολογικά φορτισμένη φιλολογική συζήτηση περί ιστορικής ερμηνείας. Παρ’ ότι εντυπωσιάζει με την προπαγανδιστική του αμεσότητα, το βίντεο της «Ομάδας Αλήθειας» δεν θα έπρεπε να μας αιφνιδιάζει. Ας αναλογιστούμε τη συμβολική σημασία του ότι η κυβέρνηση εκπροσωπείται θεσμικά από κάποιον που θα ήθελε να γυρίσει τον χρόνο πίσω για να μπορεί να σκοτώσει τον Τσίπρα.

ΕΦΗΜΕΡΊΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ