Η κυβέρνηση, ιδίως με το δεύτερο κύμα της πανδημίας, έχει φανερώσει μια εντυπωσιακή πολιτική ανικανότητα, που δεν οφείλεται μόνο στο ότι εξακολουθεί να επιμένει στις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της, στο βόλεμα των «ημετέρων» και στον ολοκληρωτικό έλεγχο του κράτους, παρά την κρισιμότητα των περιστάσεων που απαιτεί κοινωνική μέριμνα και χρηστή διοίκηση.
Είναι και σκέτη ανικανότητα – με οτιδήποτε μπορεί να σημαίνει κάτι τέτοιο. Ωστόσο, θα ήταν επικίνδυνο σφάλμα από την πλευρά της Αριστεράς αν υποτιμούσε την ικανότητά της να χαράσσει ιδεολογική στρατηγική. Κυβέρνηση ενός κόμματος τόσο βαθιά ταξικού, που επελέγη από το καθεστώς και κυριάρχησε εκλογικά για λόγους καθαρά ταξικών προτεραιοτήτων, δεν θα μπορούσε να είναι αμελητέος αντίπαλος στο ιδεολογικό πεδίο, παρά τις όποιες ανεπάρκειές της σε άλλους τομείς.
Φαίνεται πως η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να κρατήσει μια απολύτως αδιάλλακτη στάση στην υπόθεση του απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα. Αν η αδιαλλαξία της θα διαρκέσει μέχρι το άκρο, δηλαδή μέχρι τον θάνατο του εν λόγω κρατουμένου, προφανώς δεν το γνωρίζουμε ακόμη μετά βεβαιότητος – αλλά ήδη η κατάσταση έχει προχωρήσει σε τόσο επικίνδυνο βαθμό, ώστε μπορούμε άνετα να υποθέσουμε ότι πρόκειται για συνειδητή ιδεολογική επιλογή.
Σε πιο βραχυπρόθεσμο επίπεδο –κάτι που ήδη βλέπουμε να συμβαίνει δηλαδή–, η ηγεσία της Δεξιάς με αυτήν της τη σκληρή στάση παρέχει στον εαυτό της τη δυνατότητα να εξαπολύει εναντίον της Αριστεράς ακόμα μία εκδοχή της αγαπημένης της προπαγανδιστικής θεωρίας των δύο άκρων. Οπως ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενο, οι διανοούμενοι/ες της Αριστεράς είναι κυρίως αυτοί/ές που διαμαρτύρονται για την κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων του Κουφοντίνα και που κατά συνέπεια τάσσονται υπέρ της ικανοποίησης του αιτήματός του να μεταφερθεί στις Φυλακές Κορυδαλλού. Οπως ήταν επίσης αναμενόμενο, τούτο η δεξιά προπαγάνδα το διερμηνεύει ως ταύτιση της Αριστεράς, και ιδίως του ΣΥΡΙΖΑ, με την ιδεολογία και την πρακτική της 17Ν.
Πιο σημαντική είναι μάλλον η μεσο-μακροπρόθεσμη στρατηγική επιδίωξη της Δεξιάς που διαφαίνεται σε αυτήν της την επιλογή. Η σκληρή στάση απέναντι στον Κουφοντίνα πιθανότατα αποσκοπεί στην αποκόμιση εκλογικού οφέλους. Είτε έχει κάνει σχετικές δημοσκοπήσεις είτε όχι, η Δεξιά φαίνεται πως «ποντάρει» στο ότι μια μεγάλη μερίδα του κόσμου είναι ικανοποιημένη με αυτήν της τη σκληρή στάση, και πιθανώς δεν θα την πείραζε, αν όχι θα χαιρόταν κιόλας, στην περίπτωση που ο Κουφοντίνας πέθαινε.
Δεν θα μείνω στο αν πραγματολογικά ευσταθεί μια τέτοια εκτίμηση. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω ούτως ή άλλως. Συντηρητικά ή και ακροδεξιά «αντανακλαστικά» στον κόσμο υπάρχουν – αν και είναι λάθος να θεωρούμε ότι τούτα υφίστανται κατά τρόπο «φυσικό» ή αντικειμενικό. Προκύπτουν από το γενικότερο ιδεολογικό και επικοινωνιακό κλίμα, το οποίο καλλιεργείται σε μεγάλο βαθμό από τις στρατηγικές ιδεολογικές επιλογές των κυρίαρχων καθεστωτικών δυνάμεων, είτε συγκυριακά είτε σε βάθος ιστορικού χρόνου.
Ως προς το δεύτερο πάντως, τουλάχιστον στην περίπτωση της ελληνικής κοινωνίας, φαίνεται πως η αυτονόητη αρχή της ισονομίας όλων των πολιτών, των καταδικασμένων και για τα πιο στυγερά εγκλήματα συμπεριλαμβανομένων, δεν είναι κάτι που έχει «περάσει» στον πολύ κόσμο. Και τούτο διότι η ηγέτιδα τάξη στην Ελλάδα είχε παλαιόθεν μεριμνήσει να μην είναι και «υπερβολικά εξοικειωμένοι» οι υπήκοοί της με τις στοιχειώδεις αξίες του Διαφωτισμού.
Πέρα όμως από το ζήτημα της νομιμότητας του αιτήματος του Κουφοντίνα, η Δεξιά στην προκειμένη περίπτωση μάλλον στοχεύει σε μια πιο δυναμική ιδεολογική παρέμβαση. Δεν αποσκοπεί απλώς στην άντληση εκλογικού οφέλους από ανθρώπους που ήδη συμφωνούν μαζί της στην υπόθεση Κουφοντίνα ούτως ή άλλως. Προσπαθεί να καλλιεργήσει ένα ιδεολογικό κλίμα που μακροπρόθεσμα θα αποβεί προς όφελός της και εκλογικά. Εν ολίγοις, προσπαθεί να κατασκευάσει ένα δικό της ακροδεξιό εκλογικό κοινό.
Πιο συγκεκριμένα. Εχουμε ήδη επισημάνει –όχι μόνον εγώ– πως κεντρικός στρατηγικός στόχος της σύγχρονης Δεξιάς είναι η –θεσμική, ιδεολογική, πολιτική– ματαίωση της Μεταπολίτευσης. Τούτος ο στόχος όμως δεν συνίσταται απλώς στο να «ξεχάσει» ο κόσμος πως υπήρξε Μεταπολίτευση. Αλλά σε μια ριζική αλλαγή των συσχετισμών ιδεολογικής ισχύος προς όφελος των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που συντάσσονται με την επιστροφή στην εμφυλιοπολεμική και επιθετικά αντι-αριστερή συνθήκη που επικρατούσε στο αστικό καθεστώς από το 1944 μέχρι το 1974.
Στα αρρωστημένα μυαλά κάποιων «ιθυνόντων» της Δεξιάς φαίνεται πως το πιο προβεβλημένο στέλεχος της 17Ν, ίσως και λόγω της ονομασίας της οργάνωσής του, αποτελεί το ειδεχθέστερο σύμβολο της Μεταπολίτευσης – γι’ αυτό και ο «δημόσιος θάνατός του» θα συμβολίζει την οριστική ήττα της τελευταίας.
Ο Κύρκος Δοξιάδης είναι καθηγητής της Κοινωνικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
