Πριν από δύο εβδομάδες, περίπου, ο Στέφανος Κασσελάκης προέβη στην όντως εντυπωσιακή ενέργεια να διαγράψει τον Παύλο Πολάκη από μέλος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Το εγχείρημα είναι διττά εντυπωσιακό. Πρώτον, η αφορμή για τη διαγραφή του, συγκρινόμενη με παρελθούσες συμπεριφορές στις οποίες μας έχει συνηθίσει ο «αψύς Σφακιανός», ήταν εντυπωσιακά ασήμαντη. Οπερ μεθερμηνευόμενον, υπήρχε σαφέστατη σκοπιμότητα πίσω από τη διαγραφή – τούτη δεν έγινε «επειδή δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά». Και δεύτερον, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ερμηνεία του πρώτου: ο Κασσελάκης είναι γνωστό πως σε τεράστιο βαθμό οφείλει στον Πολάκη την εκλογή του και τη μέχρι τώρα παραμονή του στην προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ. Προς τι λοιπόν τούτη η απροσδόκητη ένδειξη «αχαριστίας»;
Το ότι ο Κασσελάκης έσπευσε κατόπιν να «μαζέψει» κάπως τα πράγματα, εκφράζοντας με μια «αγαπησιάρικη» δήλωση την επιθυμία του να παραμείνει ο Πολάκης μέλος του κόμματος, καθιστά την ενέργεια της διαγραφής από την Κ.Ο. ακόμη πιο ανεξήγητη. Πέρα από το ζήτημα της «αχαριστίας», ο Κασσελάκης προφανώς φοβάται πως αν ο Πολάκης φύγει και από το κόμμα, θα πάρει μαζί του τον «στρατό του» και ο ίδιος θα μείνει χωρίς τη «βάση» των οπαδών που μέχρι τώρα κατά μέγα μέρος τον στήριζε. Τι ήταν λοιπόν εκείνο που τον έκανε να ριψοκινδυνεύσει το διόλου απίθανο ενδεχόμενο να αποχωρήσει ο Πολάκης με δική του βούληση από το κόμμα μετά τη διαγραφή του από την Κ.Ο.;
Η επιπρόσθετη οργανωτική υπολειτουργία των πολιτικών κομμάτων που επιφέρουν οι συνθήκες της καλοκαιρινής «ραστώνης» αποτελεί επί πλέον εμπόδιο ως προς την τεκμηριωμένη γνώση και άποψη για τα πραγματικά κίνητρα των ενεργειών των ηγετικών ομάδων τους. Υπάρχουν όμως κάποια γεγονότα που μπορεί να μην τεκμηριώνουν αλλά πάντως παρέχουν κίνητρο για κάποιες εικασίες.
Περίπου τις ίδιες μέρες με τη δήλωση του Κασσελάκη, ότι επιθυμεί να παραμείνει ο Πολάκης στο κόμμα, κάποια κορυφαία στελέχη εξέφρασαν έντονα την άποψη ότι, αντιθέτως, ο Πολάκης πρέπει να διαγραφεί και από μέλος του κόμματος. Μια επιπόλαιη ερμηνεία θα έλεγε ότι τούτα τα στελέχη θέλησαν να φανούν «βασιλικότερα του βασιλέως» και να ολοκληρώσουν μια ενέργεια την οποία ο πρόεδρος ξεκίνησε, αλλά δεν τόλμησε να αποτελειώσει. Τα συγκεκριμένα στελέχη, όμως, χαρακτηρίζονται από δύο ιδιαιτερότητες. Πρώτον, είχαν ήδη σχετικά πρόσφατα διαφοροποιηθεί από την ηγεσία του Κασσελάκη ασκώντας έντονη κριτική. Και δεύτερον, ίσως σημαντικότερο, θεωρούνται «τσιπρικοί» και ότι βρίσκονται σε στενή επικοινωνία με τον πρώην πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, την ίδια μέρα που ο Κασσελάκης ανακοίνωσε τη διαγραφή του Πολάκη από την Κ.Ο., βγάζει ανακοίνωση η ηγεσία της Νέας Αριστεράς, στην οποία καταδικάζει έντονα τη συμπεριφορά του Πολάκη που αποτέλεσε την αφορμή για τη διαγραφή του, συμφωνώντας κατά συνέπεια εμμέσως πλην σαφέστατα με την απόφαση της διαγραφής. Το γεγονός ότι, όπως ήδη επισημάναμε, τούτη η αφορμή, ιδίως για τα «πολάκεια» δεδομένα, ήταν εντυπωσιακά ασήμαντη, καθιστά αυτή την ξαφνική και αυθαίρετη δημόσια παρέμβαση της ηγεσίας της Νέας Αριστεράς εξωφρενικά ακατανόητη έως απαράδεκτη.
Πώς συνδυάζονται μεταξύ τους τούτες οι ετερόκλιτες αλλόκοτες συμπεριφορές που έχουν ως κοινή αφετηρία μια εντυπωσιακά –επαναλαμβάνω– ασήμαντη αφορμή; Κατ’ αρχάς, τα κίνητρα του Κασσελάκη για την αρχική απόφαση της διαγραφής μάλλον είναι τα πιο εύκολα ερμηνεύσιμα. Το πιθανότερο είναι πως παρασύρθηκε (όπως συνηθίζει) από τον υπέρμετρο ναρκισσισμό του και βρήκε μια αφορμή να «τραβήξει το αυτί» του «άτακτου» Πολάκη επειδή άρχισε να αισθάνεται πως δεν τον ελέγχει όσο θα ήθελε. Κατόπιν όμως το μετάνιωσε και πήγε να τα μπαλώσει.
Η συμπεριφορά των «τσιπρικών» του ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο ανεξήγητη. Εδώ θα πρέπει να λάβουμε υπόψη πιο σοβαρά πιθανά κίνητρα, και συγκεκριμένα την ιδεολογική διάσταση των ενεργειών τους. «Αντι-πολακισμός» στη συνείδηση πολλού κόσμου σημαίνει «εκσυγχρονισμός» – υπό την έννοια της απομάκρυνσης από τα «χυδαία λαϊκιστικά» πρότυπα πολιτικής συμπεριφοράς που θεωρείται ότι ενσαρκώνει ο εν λόγω πολιτικός. Μήπως λοιπόν τούτη η ξαφνική –αλλά πιθανότατα προσχεδιασμένη– αντι-πολακική επίθεση αποτελεί ένδειξη ότι κυοφορείται νέος «εκσυγχρονιστικός» φορέας από τα δυσαρεστημένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και με αρχηγό τον Τσίπρα; Και μήπως εμπλέκονται στις συνεννοήσεις προς μια τέτοια κατεύθυνση και κάποια από τα απογοητευμένα (μετά τις ευρωεκλογές) μέλη της ηγεσίας της Νέας Αριστεράς;
Είπαμε, για ατεκμηρίωτες εικασίες πρόκειται. Παρ’ ότι η επαγγελματική μου διαστροφή με ωθεί στο να ικανοποιούμαι όταν επαληθεύονται οι εικασίες μου, εξυπακούεται πως θα χαρώ ιδιαίτερα αν η τελευταία ειδικά εικασία διαψευστεί παταγωδώς.
Ο Κύρκος Δοξιάδης είναι ομότιμος καθηγητής της Κοινωνικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
