Macro

Κύρκος Δοξιάδης: Η δομή της ακροδεξιάς προπαγάνδας

Οι καιροί είναι πονηροί και, σε ορισμένες περιπτώσεις τουλάχιστον, οι αριστεροί/ές δεν πρέπει να μασάμε τα λόγια μας.

Τηρουμένων των αναλογιών (τονίζω εξαρχής τούτη τη φράση όσο γίνεται για να αποφύγω πιθανές παρεξηγήσεις), η τραμπουκική ενέργεια της επίθεσης εναντίον του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου και της διαπόμπευσής του είναι ένα σύγχρονο ελληνικό ανάλογο με τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ στη Γερμανία τον Φεβρουάριο του 1933.

Ως προς τις γενικότερες συνθήκες: Παρόμοια οικονομική εξαθλίωση των λαϊκών μαζών, που στη σύγχρονη Ελλάδα επιτείνεται από τη θλιβερή κατάσταση της καθημερινότητας των ανθρώπων που έχει επιφέρει η υγειονομική κρίση μαζί με την αποτυχία αντιμετώπισής της και τα σπασμωδικά κατασταλτικά μέτρα που επιβάλλονται εκ νέου για να την ελέγξουν – για τα οποία αρκετός πλέον κόσμος έχει αρχίσει να αισθάνεται πως είναι κινήσεις απελπισίας.

Συνεπώς, ιδανικές συνθήκες για να διοχετευθεί η οργή του κόσμου προς «αποδιοπομπαίους τράγους» – συνεπικουρούντων των πάντα πρόθυμων φίλιων προς το καθεστώς ΜΜΕ βεβαίως βεβαίως. Ως προς την πράξη αυτή καθ’ εαυτή: Ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ είχε τον κραυγαλέο συμβολισμό ότι οι δράστες επιτίθενται εναντίον του νόμου και της δημοκρατίας.

Όταν άρχισε αμέσως μετά η καταδίωξη των κομμουνιστών ταυτόχρονα με την κατάργηση όλων των δημοκρατικών θεσμών, η δικαιολογία ήταν «οι κομμουνιστές κατήργησαν τη δημοκρατία, όχι εμείς». Στην περίπτωση του συμβάντος στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, ο συμβολισμός εμπεριέχεται στη φωτογραφία του συμβάντος την οποία διακίνησαν οι ίδιοι οι δράστες.

Η λογική της φωτογράφισης θυμίζει βιντεοσκοπημένους αποκεφαλισμούς ομήρων από ισλαμιστές τρομοκράτες. Σχεδιασμένος συνειρμός προφανώς. Το ίδιο το περιεχόμενο της φωτογραφίας παραπέμπει στη διαπόμπευση των «τεντιμπόηδων» από το αυταρχικό κράτος της προδικτατορικής περιόδου. Εδώ ο (πάντοτε σχεδιασμένος) συμβολισμός είναι λίγο πιο σύνθετος: Αυτοί που «κανονικά» θα έπρεπε να διαπομπεύονται, οι αντίστοιχοι «τεντιμπόηδες» της σύγχρονης εποχής, έχουν το θράσος να αντιστρέφουν τους όρους και να διαπομπεύουν τον πρύτανη.

Η προβοκάτσια σπανίως αποδεικνύεται ως τέτοια με αδιάσειστα στοιχεία. Σημασία έχει η δομή της ως ακροδεξιάς προπαγανδιστικής πρακτικής. Και τούτη είναι κρυστάλλινη και συνοψίζεται στο ακόλουθο σχήμα: Σκηνοθεσία κάποιου συμβάντος τόσο κραυγαλέα αντιδημοκρατικού, που δικαιώνει και τον πιο ακραίο αυταρχισμό για την αντιμετώπισή του.

Ο Κύρκος Δοξιάδης είναι καθηγητής της Κοινωνικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πηγή: Η Αυγή