Ήταν ο τελευταίος αυτών που κρατώ ως Αγία Τριάδα κατά του απαρτχάιντ. Πατέρας ο Μαντέλα , Υιός ο Στίβεν Μπίκο που «σταυρώθηκε» από την αστυνομία. Ο Τούτου ίσως ήταν το Άγιο Πνεύμα μιας εποχής που έφυγε.
To 1997 τον είδα στη διεθνή συνέλευση της Διεθνούς Αμνηστίας στο Κέιπ Τάουν. Έναν χρόνο πριν είχε αναλάβει την Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης. Πάντα μου ασκούσαν γοητεία οι όροι αυτοί, Truth and Reconciliation. Δεν υπάρχει ειρήνη και συμφιλίωση χωρίς αλήθεια και δικαιοσύνη. Και τέτοιες επιτροπές είχαν τιτάνιο έργο όταν οι χώρες έβγαιναν από σκοτάδια κόλασης και βίας. Δεν τα πήγαν όλες οι Επιτροπές αυτές το ίδιο καλά. Και στη Ν. Αφρική έγινε πολλή δουλειά αλλά υπήρξαν ενστάσεις, μεταξύ άλλων για υπερβολική επιείκεια σε πρακτικές της Γουίνι Μαντέλα.
Τον θυμάμαι λοιπόν να μιλάει για τη σημασία της αλήθειας. Και σκέφτομαι ακόμα τι σήμαινε στο β’ μισό του 20ου αιώνα να δρα κάποιος διεθνώς έχοντας έρμα και απήχηση. Να ρίχνει το βάρος του στην υπόθεση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων. Ο Τούτου ήταν τέτοια προσωπικότητα παγκόσμιου βεληνεκούς. Έδρασε κατά του AIDS που θέριζε τη χώρα του και έπαιξε ενεργά ρόλο σε μια σειρά από κρίσεις, για την ειρήνευση στη Β. Ιρλανδία, την δημοκρατία στην Κένυα, για συνύπαρξη και επανένωση στην Κύπρο. Κατήγγειλε Ισραηλινές πρακτικές απαρτχάιντ κατά των Παλαιστινίων. Καταφέρθηκε κατά ΗΠΑ και Βρετανίας για τον πόλεμο στο Ιράκ. Η απουσία τέτοιων προσώπων είναι χαρακτηριστική σήμερα, ενώ δεν προλαβαίνουμε να μετράμε φλατ μιντιακές περσόνες ως «πρέσβεις καλής θελήσεως».
Θυμάμαι λοιπόν τον Τούτου με τα (μοβ νομίζω) αγγλικανικά άμφια στο θέατρο του Πανεπιστημίου του Κέιπ Τάουν. Μετά την ομιλία αντάλλαξε μερικές κουβέντες μαζί μας. Δε θυμάμαι τι μας έλεγε, μόνο το χαρακτηριστικό του γέλιο και τη μοναδική σκανταλιά που ένας τετραπέρατος πονηρός παπάς έχει στο βλέμμα.
Ένας παπάς που πέρασε διά πυρός και σιδήρου.
Κωστής Παπαϊωάννου
Ανάρτησή του στο Facebook
