120.000 καμένα στρέμματα, το 22% της έκτασης του νησιού, καμένα σπίτια και επιχειρήσεις, κατεστραμμένες υποδομές, παραγωγική γη που κάηκε, ανυπολόγιστες ζημιές στο φυσικό περιβάλλον και τα τοπικά οικοσυστήματα. Με τη δεύτερη μεγάλη πυρκαγιά σε λιγότερο από δύο μήνες η Χίος μετράει τις πληγές της και αντικρίζει με απόγνωση τον χειμώνα που έρχεται.
Τη μεγάλη πυρκαγιά της 22ας Ιουνίου στο κεντρικό και νότιο τμήμα του νησιού, ακόμα και στις παρυφές του αστικού ιστού, διαδέχτηκε στις 12 Αυγούστου η πυρκαγιά στο βορειοδυτικό τμήμα της Χίου, την περιοχή της Αμανής (προστατευόμενη, υποτίθεται, περιοχή Natura 2000). Με τις υποψίες των κατοίκων να στρέφονται στον «αμαρτωλό» ΔΕΔΔΗΕ (άλλωστε και αντίστοιχη φωτιά το 2015 στην ίδια περιοχή προήλθε από αιολικό πάρκο), το πολυδιαφημισμένο «επιτελικό κράτος» απέτυχε να προστατεύσει τα χωριά και τη φύση.
Ανύπαρκτα μέτρα πρόληψης και προστασίας, απόλυτη ένδεια εναέριων μέσων, αποτυχία στον συντονισμό της κατάσβεσης, έφεραν τη φωτιά κυριολεκτικά μέχρι τη θάλασσα. Στο πέρασμά της η φωτιά κατέστρεψε κύριες και εξοχικές κατοικίες, χιλιάδες στρέμματα παραγωγικής γης, ελαιοκαλλιέργειες, ποιμνιοστάσια, μελίσσια κ.ά. Χαρακτηριστικά, οι δυνάμεις κατάσβεσης απέτυχαν να προστατεύσουν ακόμα και το μοναδικό βενζινάδικο της περιοχής (το επόμενο απέχει 40 χιλιόμετρα!).
Οι κάτοικοι της Αμανής, πέρα από τις εφιαλτικές στιγμές την ώρα της φωτιάς, ένιωσαν εγκατάλειψη και αδιαφορία, με έντονο το αίσθημα της κρατικής ανεπάρκειας. Χωριά με μοναδική ομορφιά όπως η Παρπαριά, η Πισπιλούντα, η Ποταμιά, η Βολισσός υπέστησαν σοβαρές καταστροφές. Ένας τόπος φυσικού κάλλους μέσα σε τρεις ημέρες μετατράπηκε σε στάχτη και αποκαΐδια. Είναι ορατός πλέον ο κίνδυνος ερημοποίησης, ούτως ή άλλως ο παραγωγικός ιστός της περιοχής που διαμορφώθηκε μέσα σε εκατοντάδες χρόνια έχει δεχτεί ισχυρό πλήγμα. Να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια η περιοχή έβρισκε σιγά σιγά τον βηματισμό της βασισμένη στις παραδόσεις της και ανιχνεύοντας ένα μοντέλο ήπιας τουριστικής ανάπτυξης.
Απόν το κράτος, εθελοντές εν δράσει
Απέναντι στα καταστροφικά αποτελέσματα της πυρκαγιάς οι τοπικοί και κεντρικοί υπεύθυνοι ρίχνουν το μπαλάκι των ευθυνών ο ένας στον άλλον, αναζητούν δικαιολογίες, αδυνατούν να δώσουν πειστικές απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα των κατοίκων. Δεν υπήρξε προστασία, δεν υπήρξε πρόληψη, δεν υπήρξε σχεδιασμός και αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση της φωτιάς. Και όλα αυτά με δυο μεγάλες πυρκαγιές μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες για ένα νησί που και στο παρελθόν υπήρξε θύμα αντίστοιχων καταστροφών (2012, 2015, 2021).
Οι πρώτες αντιδράσεις στα αποτελέσματα της πυρκαγιάς προήλθαν από την κοινωνία των πολιτών. Σε σχεδόν μηδενικό χρόνο οργανώθηκε πρωτοβουλιακά ένα δίκτυο αλληλεγγύης για τη συνδρομή των πληγέντων. Ομάδες εθελοντών πρόσφεραν τα απολύτως αναγκαία στους κατοίκους, «χτένισαν» τις καμένες περιοχές για βοήθεια και τροφή στα άγρια ζώα, εντόπισαν διαρροές στο δίκτυο ύδρευσης, ήταν παρόντες και παρούσες σε καθημερινή βάση στα πυρόπληκτα χωριά.
Στις 20 Αυγούστου, μετά από κάλεσμα του Κοινωνικού Χώρου «Αντίβαρο» της Χίου οργανώθηκε συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας που κατέληξε στο γραφείο του Βουλευτή της ΝΔ Νότη Μηταράκη με σύνθημα «Πάνω στα καμένα καπνίζει αδιαφορία, όχι στης Αμανής τη λεηλασία». Καταγράφηκε η πλειοψηφική αγανάκτηση των πολιτών και άνοιξε η συζήτηση για τις πολιτικές ευθύνες τις οποίες κανείς δεν έχει βρεθεί να τις αναλάβει.
Βάσιμες υποψίες
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η καμένη περιοχή στη βορειοδυτική Χίο σχεδόν ολοκληρωτικά ταυτίζεται με τη δεσμευμένη περιοχή για τις εγκληματικές εξορύξεις αντιμονίου. Η κοινωνία της Χίου στο σύνολό της βρέθηκε αντιμέτωπη τους προηγούμενους μήνες με τα σχέδια αυτής της επικίνδυνης για τη δημόσια υγεία και το φυσικό περιβάλλον δραστηριότητας. Αποτελεί πλέον πάνδημο αίτημα η οριστική και αμετάκλητη ακύρωση του διαγωνισμού και η εγκατάλειψη αυτών των σχεδίων.
Από κυβερνητικής πλευράς δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα καμία πειστική και καθαρή απάντηση στο ζήτημα, παρά μόνο υπεκφυγές. Αντίθετα, εξαγγέλλονται μεγαλόστομα σχέδια ανασυγκρότησης τα οποία αντιμετωπίζουν τη δικαιολογημένη δυσπιστία των κατοίκων, που βρίσκονται απέναντι στις συνέπειες της καταστροφής. Άλλωστε το θέμα δεν είναι μόνο το ύψος των οικονομικών πόρων αλλά και ποιος τους διαχειρίζεται και με ποιους σκοπούς. Η εμπειρία από άλλες πληγείσες περιοχές το αποδεικνύει.
Με λαϊκή συνέλευση συσπειρώνονται οι κάτοικοι
Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι η απαίτηση για αποζημιώσεις στο σύνολο της αξίας των κατεστραμμένων σπιτιών, επιχειρήσεων, παραγωγικής γης κ.ά. Η αποκατάσταση των υποδομών και η αποτελεσματική συνδρομή στην προσπάθεια για αναγέννηση της περιοχής. Αποκλεισμός των σχεδίων για εξορύξεις ή εγκατάσταση νέων ανεμογεννητριών στα καμένα, κάτι που διαφαίνεται σε σχεδιασμούς για τις καμένες περιοχές της κεντρικής Χίου. Ακόμα η ανάγκη για αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα μπροστά στον χειμώνα που έρχεται είναι απολύτως επιτακτική για να μην έρθουν οι πλημμύρες να αποτελειώσουν το έργο της φωτιάς. Ελάχιστοι όμως πιστεύουν ότι η αδιάφορη κεντρική κυβέρνηση και οι ανεπαρκείς τοπικές αρχές είναι ικανές για κάτι τέτοιο.
Αυτή η δυσπιστία αλλά και η οργή, εκφράστηκε και σε πολυπληθή λαϊκή συνέλευση των κατοίκων των χωριών της Αμανής που πραγματοποιήθηκε στο κεφαλοχώρι της Βολισσού στις 27 Αυγούστου. Ακόμα εκφράστηκε η απαίτηση για ανάληψη ευθυνών επιτέλους. Μπροστά στους δύσκολους μήνες που έρχονται μόνο η θέληση των κατοίκων να ξαναφτιάξουν τις ζωές τους και η κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, μπορούν να φέρουν μια αχτίδα ελπίδας, μέσα από το κατεστραμμένο εφιαλτικό τοπίο μιας πανέμορφης περιοχής.-
Η ΕΠΟΧΗ
