Η πρώην καγκελάριος δεν είχε οράματα για την Ευρώπη, όπως ο Ζακ Ντελόρ ή ο μέντοράς της στην πολιτική, Χέλμουτ Κολ. Ηταν μια ψυχρή τακτικίστρια και καλή διαχειρίστρια κρίσεων (Krisenmanagerin), αφήνοντας συχνά σκόπιμα να «σαπίσει» μια κατάσταση για να παρέμβει την τελευταία στιγμή σαν «σωτήρας».
Ο κύκλος των μνημονίων έκλεισε, συμβολικά τουλάχιστον, με την αρκετά θεαματική επίσκεψη της Ανγκελα Μέρκελ στην Αθήνα για να παρουσιάσει κατόπιν πρόσκλησης της «Καθημερινής» το βιβλίο της «Ελευθερία»… Θεαματική υπό την έννοια ότι η πρώην καγκελάριος πήρε τη ρεβάνς που επιθυμούσε έπειτα από τις κατηγορίες και τις επικρίσεις που δέχτηκε για τον πρωταρχικό ρόλο που έπαιξε στην επιβολή των μνημονίων από τους εταίρους και δανειστές στη χώρα μας. Από τον πολιτικό κόσμο, πολλοί ιθαγενείς που επιδιώκουν μια φωτογραφική προβολή έσπευσαν να συμμετάσχουν στην εκδήλωση με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της Γερμανίδας, άλλοι έκλεισαν διμερή συνάντηση και άλλοι, όπως ο πρωθυπουργός, την υποδέχθηκαν στην κατοικία τους. Τίποτε το μεμπτόν…
Αλλωστε, άλλοι πρωτεργάτες των μνημονίων, έστω δευτεροκλασάτοι, όπως ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ο πρώην Γάλλος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, παρασημοφορήθηκαν ήδη από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας για τη στήριξη των ελληνικών συμφερόντων κατά τη διάρκεια της κρίσης των μνημονίων! Γιατί όχι και η Ανγκελα Μέρκελ; Αλλωστε η πρώην καγκελάριος ήταν η κατ’ εξοχήν νικήτρια της 13ης Ιουλίου 2015, συνεπικουρούμενη από τον Β. Σόιμπλε. Οι υπόλοιποι ηγέτες και αξιωματούχοι από τους εταίρους και δανειστές που συμμετείχαν στην καθοριστική για την Ελλάδα σύνοδο δεν ήταν παρά μέλη μιας ορχήστρας υπό τη διεύθυνση της κόρης του πάστορα.
Στις δηλώσεις της στην Αθήνα, κατά την παρουσίαση του βιβλίου της, η Ανγκελα Μέρκελ δεν είπε κάτι το εντυπωσιακό. Για ακόμη μία φορά έβγαλε την ουρά της απ’ έξω και εμφάνισε τον αποθανόντα υπουργό της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ως ένθερμο υποστηρικτή της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, με τον οποίο συγκρούστηκε συχνά για το θέμα αυτό. Η γνωστή τακτική της Α. Μέρκελ, η οποία άφηνε τον Β. Σόιμπλε να διαχειρίζεται το όλο θέμα σε επίπεδο ευρωζώνης, αλλά στην ουσία αυτή κινούσε τα πιόνια στην σκακιέρα… Μία τακτική που ακολουθήθηκε από την αρχή των διαπραγματεύσεων με την Αθήνα, αλλά έγινε πιο συστηματική μετά τη συμφωνία για το τρίτο μνημόνιο. Η πρώην καγκελάριος καλλιεργούσε την εικόνα της «πονόψυχης» mutti (μητερούλας) τόσο στο θέμα της Ελλάδας όσο και στο προσφυγικό, σε αντίθεση με τον Β. Σόιμπλε που έπαιξε τον ρόλο του κακού, του σκληρού και του άπονου. Στις συνεδριάσεις των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων άφηνε τους άλλους ηγέτες να βγαίνουν μπροστά, τους άκουγε προσεκτικά και της άρεσε να παρεμβαίνει τελευταία, συχνά παίζοντας τον ρόλο του διαιτητή, με γνώμονα φυσικά τα γερμανικά συμφέροντα και όχι τόσο τα ευρωπαϊκά.
Αλλωστε δεν είχε οράματα για την Ευρώπη, όπως ο Ζακ Ντελόρ ή ο μέντοράς της στην πολιτική, Χέλμουτ Κολ. Ηταν μια ψυχρή τακτικίστρια και καλή διαχειρίστρια κρίσεων (Krisenmanagerin), αφήνοντας συχνά σκόπιμα να «σαπίσει» μια κατάσταση για να παρέμβει την τελευταία στιγμή σαν «σωτήρας».
Τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου του 2015, η Ανατολικογερμανίδα διαμήνυσε ότι το παιχνίδι είχε τελειώσει κι ότι η Ελλάδα θα εγκατέλειπε την ευρωζώνη. Μάζεψε τα χαρτιά της και κατευθύνθηκε προς την πόρτα εξόδου. Μπλόφα ή όχι, πέτυχε αυτό που ήθελε: να πέσουν όλοι επάνω της. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ προσπάθησε να τη μεταπείσει και να παραμείνει στην αίθουσα για έναν τελευταίο γύρο διαβουλεύσεων με τον Αλέξη Τσίπρα. Ο άβουλος Φρανσουά Ολάντ τής ζήτησε να το ξανασκεφτεί. Ο πανίσχυρος γερμανικός επικοινωνιακός μηχανισμός κινητοποιήθηκε και πέρασε στη συνέχεια προς τα έξω ότι χάρη στην Α. Μέρκελ «διασώθηκε το ευρώ».
Το αληθινό πρόσωπό της και τις προθέσεις της απέναντι στην Αθήνα έδειξε η Α. Μέρκελ στη σύνοδο του G20 στις Κάνες τον Νοέμβριο 2011. Στη σύνοδο όπου, όπως δήλωσε στην Αθήνα, «έβαλε τα κλάματα» υπό την πίεση του ελληνικού προβλήματος. Στη σύνοδο αυτή είχε για βοηθό τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί. Προσκεκλημένος, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου.
Η υποδοχή του Ελληνα πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών Ευάγγ. Βενιζέλου στη συνάντηση των Κανών ήταν επιδεικτικά εχθρική από τον «οικοδεσπότη-μαριονέτα» Νικολά Σαρκοζί και την Α. Μέρκελ που διηύθυνε την παράσταση. Οπως έγραψε σε ενυπόγραφο άρθρο με τίτλο «Αγριότητες» η γαλλική Libération στις 4.11.2011, το γαλλογερμανικό ζευγάρι άφησε τον Γ. Παπανδρέου να περιμένει δύο ολόκληρες ώρες στον προθάλαμο, πριν δεήσει να τον δεχτεί. Κατά τη γαλλική εφημερίδα, το δίδυμο Μέρκελ – Σαρκοζί «μπορεί να είχε εκνευριστεί με την πρωτοβουλία για δημοψήφισμα του Γ. Παπανδρέου, αλλά η συμπεριφορά του ήταν προσβλητική για έναν πρωθυπουργό κράτους-μέλους…».
Η Libération αναφέρει: «Ας έρθουμε για λίγο στη θέση των Ελλήνων. Η χώρα τους είναι υπό χρεοκοπία. Στη συνάντηση G20, στις Κάνες, το γαλλογερμανικό ζευγάρι κάλεσε τον Ελληνα πρωθυπουργό σαν να ήταν λακές και τον υποχρέωσε να περιμένει έξω από την αίθουσα ένα ολόκληρο δίωρο…». Στη συνέχεια, η γαλλική εφημερίδα επισημαίνει ότι το δίδυμο Σαρκοζί – Μέρκελ δεν επέτρεψε στον Γ. Παπανδρέου να συμμετάσχει στη συνέντευξη Τύπου παρά το γεγονός ότι «παιζόταν το μέλλον της χώρας του». Για τον Ελληνα πρωθυπουργό η επιλογή ήταν «το προτεκτοράτο ή η ντροπή», παρατηρεί η Libération.
Αποκαλυπτική, όμως, είναι η μαρτυρία του Γάλλου υπουργού Οικονομικών, Φρανσουά Βαρουάν, για το τι συνέβη στις Κάνες. Στο βιβλίο του, «Ημερολόγιο μιας κρίσης», αναφέρει: «3 Νοεμβρίου 2011. Είμαστε στις Κάνες, όπου διεξάγεται η σύνοδος G20. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, που ανήγγειλε την πρόθεσή του να υποβάλει το σχέδιο ενίσχυσης της Ελλάδας σε εθνικό δημοψήφισμα, προσκλήθηκε για να δώσει εξηγήσεις […]. Οι πόρτες [της αίθουσας συνεδρίασης] κλείνουν. Η συζήτηση διαρκεί κάπου δύο ώρες, χωρίς διακοπή: Η Μέρκελ βρίσκεται απέναντι στον Παπανδρέου. Αριστερά τής Μέρκελ ο Σαρκοζί απέναντι από τον Ομπάμα. Δεξιά της καγκελαρίου ο Σόιμπλε. Αριστερά του Σαρκοζί ο Ζιπέ [σ.σ. Γάλλος υπουργός Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων]. Και, αριστερά του Ζιπέ, εγώ. Το κλίμα είναι βαρύ και η ένταση μεγάλη. Αρχίζει, λοιπόν, μία αναμέτρηση με τον Παπανδρέου, τον οποίο συνοδεύει ο υπουργός Οικονομικών του [σ.σ. ο Ευάγγελος Βενιζέλος]. Ο Σαρκοζί λέει στον Ελληνα πρωθυπουργό: “Σου λέμε ευθέως, αν κάνεις αυτό το δημοψήφισμα δεν θα υπάρξει σχέδιο διάσωσης”.
»Ο Παπανδρέου προσποιήθηκε ότι δεν καταλαβαίνει. Με ένα παγωμένο βλέμμα η Μέρκελ του λέει το ίδιο πράγμα με τρόπο πολύ πιο αυστηρό. Πρόκειται για έναν ψυχολογικό πόλεμο. Η ένταση ανεβαίνει ακόμη περισσότερο. Ο Σαρκοζί του επαναλαμβάνει τους όρους με τη μορφή τελεσιγράφου. Ο Παπανδρέου έχει ιδρώσει, ανθίσταται, προσπαθεί να επιχειρηματολογήσει […]. Ο Ομπάμα παρατηρεί τη σκηνή, ακούει προσεκτικά. Πού και πού συνοψίζει την κατάσταση, ηρεμεί τα πνεύματα όταν ανεβαίνουν οι τόνοι. Ο Παπανδρέου παίζει την πολιτική του καριέρα. Ιδρώνει όλο και περισσότερο, μπερδεύει τα λόγια του και ξαφνικά καταρρέει ψυχολογικά. Στριμωγμένος, δεν έχει άλλη επιλογή από το να ενδώσει ότι το δημοψήφισμα θα αφορά την ένταξη στο ευρώ και όχι τους όρους διάσωσης… Παρακολουθώ ζωντανά τον πολιτικό του θάνατο. Μετά από δύο ώρες αντιπαράθεσης παραδίδεται».
Σε άλλο σημείο, ο Φρ. Βαρουάν επισημαίνει ότι ο Ν. Σαρκοζί είπε στον Γ. Παπανδρέου ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήταν αποφασισμένοι να επιβάλουν μη δημοφιλή μέτρα λιτότητας, ακόμη και αν αυτό σήμαινε την απομάκρυνση της ελληνικής κυβέρνησης. Επίσης, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών αναφέρει ότι ο Ομπάμα απαίτησε με αυστηρό τρόπο από τον Γ. Παπανδρέου να εξηγήσει για ποιο λόγο προτείνει δημοψήφισμα. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά, όπως και η στάση του Ευάγγελου Βενιζέλου απέναντι στον τότε πρωθυπουργό. Τα «δάκρυα» λοιπόν της Α. Μέρκελ ήταν απλώς θέατρο…