Πενήντα χρόνια Μεταπολίτευσης συμπληρώθηκαν φέτος, με πολιτικούς χώρους, ινστιτούτα, εφημερίδες, πανεπιστημιακά ιδρύματα να διοργανώνουν συνέδρια για να αποτιμήσουν τον μισό αυτό αιώνα. Ίδια τα δεδομένα, εντελώς διαφορετικές οι οπτικές και οι αναλύσεις, ανάλογα με το πρίσμα του εκάστοτε διοργανωτή. Τι να περιμένουμε από το συνέδριο του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ;
Το συνέδριο του ΕΝΑ θα επιχειρήσει να προσεγγίσει την εμπειρία της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας μέσα από κεντρικές θεματικές οι οποίες συνιστούν και το κεκτημένο της. Δεν μας απασχολεί ένας απλός απολογισμός, αλλά κυρίως ένας αναστοχασμός γύρω από επιτεύγματα και διαψεύσεις της περιόδου, που αποτελούν ωστόσο μια ζωντανή πραγματικότητα, με την οποία βρισκόμαστε σε διαρκή διάλογο. Δεν πρόκειται για ένα κλασικού τύπου επιστημονικό συνέδριο, αλλά για ένα συνέδριο διαμόρφωσης άποψης, με την έννοια ότι θέλουμε να συζητήσουμε την αριστερή-προοδευτική σκοπιά για τα πεπραγμένα της μεταπολιτευτικής περιόδου. Θα υπάρξουν παρεμβάσεις για το αποτύπωμα των οικονομικών πολιτικών της περιόδου και για τα διαχρονικά ελλείμματα στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας και στις πολιτικές αναδιανομής. Για την εξέλιξη της πολιτικής συμμετοχής και την κοινωνικοπολιτική εκπροσώπηση σε μια φάση κρίσης της δημοκρατίας. Για την πορεία των συνταγματικών θεσμών, τη μεταβαλλόμενη σχέση πολιτισμού και δημοκρατίας και τις παραμέτρους μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής. Θα παρουσιάσουμε, επίσης, μια έρευνα κοινής γνώμης για την Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία και συζητήσεις ανάμεσα σε εμβληματικούς εκπροσώπους της αριστερής διανόησης σήμερα. Και, βέβαια, θα επιχειρήσουμε να εξετάσουμε συγκριτικά τα δύο αριστερά κυβερνητικά εγχειρήματα της περιόδου (1981-1985 και 2015-2019).
Η δημοκρατία είναι σε κρίση, ένα συμπέρασμα που ακούμε να λέγεται πολύ συχνά σήμερα. Ποιο είναι το μέλλον της;
Η Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία είναι, κατά την άποψή μας, ένα από τα σημαντικότερα συλλογικά επιτεύγματα της ελληνικής κοινωνίας καθ’ όλη την περίοδο ύπαρξης του νεοελληνικού κράτους. Σε πολύ μεγάλο βαθμό διαμόρφωσε και τους όρους του πολιτικού και κοινωνικού ανταγωνισμού στη χώρα, με θετικές αλλά και αρνητικές πλευρές. Είναι όμως κάτι που χρειαζόμαστε και που διασφαλίζει όρους κοινωνικής συμβίωσης και το οποίο βεβαίως πρέπει να διατηρήσουμε και να διευρύνουμε. Και αυτό γιατί, σε μια περίοδο κρίσης εκπροσώπησης που τροφοδοτεί την κρίση της δημοκρατίας, είναι αναγκαίο να δούμε τα χρήσιμα διδάγματα της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας και να δούμε έτσι το μέλλον, τα νέα ερείσματα στα οποία θα βασιστεί στις επόμενες δεκαετίες. Θεωρούμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένες οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προϋποθέσεις για να επιτευχθεί ο στόχος της εμβάθυνσης –και εντέλει της μακροημέρευσης– της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας.
Το συνέδριο, όπως ορίζεται και στον τίτλο του, επιλέγει να κοιτάξει το μέλλον βλέποντας το παρελθόν. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα επίδικα του μέλλοντος;
Σημαντικό επίδικο του μέλλοντος είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση και η διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου που θα παράγει πλούτο για τη χώρα. Η θεμελίωση ενός δίκαιου συστήματος αναδιανομής και η ανασυγκρότηση του ελληνικού κοινωνικού κράτους που θα θεμελιώνουν τους όρους της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η πολιτική επανενεργοποίηση των Ελληνίδων και των Ελλήνων πολιτών μέσα από οργανωμένες συλλογικότητες και πρωτοβουλίες για την ενδυνάμωση της δημοκρατικής συμμετοχής. Η αποκατάσταση του κράτους δικαίου και του σεβασμού στα δικαιώματα των πολιτών. Η αποφυγή εμπλοκής της χώρας σε πολεμικές περιπέτειες και η εδραίωση μιας αντίληψης πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής. Η ενεργοποίηση των κοινωνικών δυνάμεων, ειδικά των εργαζομένων, για τη στήριξη του νέου παραγωγικού μοντέλου. Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και η διασφάλιση της βιωσιμότητας για την οικονομία και την κοινωνία. Η διαχείριση της ψηφιακής πρόκλησης σε όλες της τις εκφάνσεις και η πολιτισμική αναγέννηση της ελληνικής κοινωνίας. Όλα αυτά αποτελούν επίδικα των επόμενων δεκαετιών και προϋποθέσεις, όπως προαναφέρθηκε, για τη μακροημέρευση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας.
Ιωάννα Διαλεισμά
Η ΕΠΟΧΗ
