Η πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα στην Ευρώπη και στην ΕΕ είναι σύνθετη και αντιφατική. Βασικό της χαρακτηριστικό ήταν και παραμένει, ενώ σήμερα πλέον οξύνεται ιδιαίτερα, η σύγκρουση ανάμεσα στο, κοινωνικά και οικονομικά, καταστροφικό νεοφιλελεύθερο δόγμα και στις δυνάμεις της κοινωνίας που διεκδικούν μια Ευρώπη με κοινωνική δικαιοσύνη και κοινωνικό κράτος, που θα εξασφαλίζει τα δικαιώματα των πολιτών, θα προστατεύει τους αδύναμους, μια Ευρώπη με ανοιχτά σύνορα, φιλόξενη για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Κρίσιμο στοιχείο στη σύγκρουση αυτή είναι η ενίσχυση του ακροδεξιού ρεύματος, που δεν αρκείται πια να καθορίζει την ατζέντα στο δημόσιο διάλογο, αλλά διεκδικεί, έχοντας σοβαρές πιθανότητες, να πάρει την εξουσία σε κάποιες χώρες και να εφαρμόσει την ξενοφοβική, ισλαμοφοβική ακροδεξιά πολιτική του. Η Αυστρία, η Πολωνία, η Γαλλία, δεν συνιστούν μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά την επιβεβαίωση μιας επικίνδυνης πανευρωπαϊκής τάσης που παίρνει σάρκα και οστά.
Προσπάθειες για Άλλη Ευρώπη
Η κατάσταση θα ήταν απογοητευτική, αν ταυτόχρονα δεν συνέβαιναν γεγονότα, δράσεις και διαδικασίες, τα οποία δεν στοχεύουν απλώς στην αναστροφή αυτού του κλίματος, αλλά αποτελούν προσπάθεια συντονισμού του αντί-νεοφιλελεύθερου μπλοκ να συγκροτήσει την πρόταση για την “Άλλη Ευρώπη”. Στην αιχμή αυτής της προσπάθειας, όπως και των διαδικασιών, βρίσκονται οι δυνάμεις της Αριστεράς, τα συνδικάτα, η νεολαία, τα κοινωνικά κινήματα. Στο αμιγώς πολιτικό επίπεδο –πέρα από την αλλαγή υποδείγματος διακυβέρνησης σε Ελλάδα και Πορτογαλία- βλέπουμε με μεγάλη αισιοδοξία τη διαρκώς αυξανόμενη επιρροή της συμμαχίας Podemos και Ενωμένης Αριστεράς στην Ισπανία. Ενώ είναι εμφανείς πλέον οι προσπάθειες της Σοσιαλδημοκρατίας στη Γερμανία και την Αυστρία, ώστε να ξαναβρεί το νήμα που τη συνδέει με τα κοινωνικά στρώματα, που την ανέδειξαν και τη στήριξαν ιστορικά. Οι αγώνες αντίστασης του ελληνικού λαού και ο ΣΥΡΙΖΑ συνιστούν και σήμερα τον καταλύτη αυτών των διαδικασιών.
Από τις 2 ως τις 5 Ιουνίου, το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ πραγματοποίησε συνέδριο στρατηγικής στο Βερολίνο με τίτλο «Europe – what’s left? Strategies after the coup» (Ευρώπη –τι είναι Αριστερά; Στρατηγικές μετά το πραξικόπημα). Οι εκατοντάδες ακτιβιστές, συνδικαλιστές, νέοι και προσωπικότητες, προερχόμενοι από πολλές χώρες της Ευρώπης, οι οποίοι εκπροσωπούσαν κοινωνικά κινήματα, κόμματα και πλατφόρμες, έλαβαν μέρος σε έναν πυκνό πολιτικό διάλογο, που, παρά τις δυσκολίες λόγω των διαφορετικών οπτικών, πολιτικών καταγωγών και προσεγγίσεων, κατέληξε στο αυτονόητο ζητούμενο: Να γίνει ό,τι είναι απαραίτητο ώστε να προκύψει ενιαίος συντονισμός, με στόχο την ανατροπή της σημερινής κατάστασης και της μετατόπισης του συσχετισμού δύναμης –σε κάθε χώρα ξεχωριστά, αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο– προς όφελος των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων. Η ιδέα και το σχέδιο των διοργανωτών ήταν να δημιουργήσουν το χώρο όπου θα προκύψει ένας τέτοιος διάλογος. Τόσο η μεγάλη και πολύχρωμη προσέλευση, όσο και ο ιδιαίτερα ουσιαστικός και γόνιμος διάλογος στα πάνελ και τις ομάδες εργασίες, επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια. Να συνεχίσουν, δηλαδή, να χτυπούν όλα τα σφυριά στο ίδιο αμόνι, μέχρι να ανατραπεί το γερμανο-ΕΕ σχέδιο λιτότητας και να χαραχτεί ο δρόμος για μια Άλλη Ευρώπη. (Μοναδική ανορθογραφία της διοργάνωσης η παρουσία της Ζωής Κωνσταντοπούλου, η οποία ενώ κλήθηκε να παρουσιάσει το Plan B για την Ευρώπη συμβάλλοντας στο διάλογο, επέλεξε να χρησιμοποιήσει και αυτό το βήμα για να επιτεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Α. Τσίπρα. Επιλέξαμε να μην της απαντήσουμε, για μην διαταράξουμε τη μοναδικότητα της μοναξιάς της…).
Αναχώρηση
Τις ίδιες μέρες, στη Βιέννη πραγματοποιήθηκε ένα επίσης μεγάλο συνέδριο, με περισσότερους από 1200 συμμετέχοντες, το οποίο διοργανώθηκε από την πρωτοβουλία «Aufbruch» (Αναχώρηση…). Στο κείμενο-κάλεσμα, που υπογράφουν συνδικαλιστές, ακτιβιστές, πολιτιστικοί παράγοντες, φεμινίστριες, νέοι και πρόσφυγες, τονίζεται μεταξύ άλλων. «Έτσι δεν μπορεί να συνεχιστεί –και δεν θα συνεχιστεί. Εμείς θεωρούμε: Ο χρόνος για μια Αναχώρηση έχει ωριμάσει. Θέλουμε να αθροίσουμε τις δυνάμεις μας για να δώσουμε κοινές αλληλέγγυες απαντήσεις σε πολλά κακώς κείμενα και κρίσεις. Είμαστε άνθρωποι των κοινωνικών κινημάτων, των συνδικάτων, των κομμάτων, του Περιβαλλοντικού Κινήματος, Αριστεροί, από φεμινιστικές οργανώσεις, καθώς και δραστήριοι πολίτες. Αυτό που μας ενώνει είναι ο αγώνας για αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης, για κοινωνική ασφάλεια, για μια διαφορετική οικονομία, για ευημερία και αξιοπρεπή διαβίωση, που να τους αφορά όλους. Αγωνιζόμαστε για περισσότερη Αλληλεγγύη και Ελευθερία, χωρίς το Φόβο, την Καταπίεση και την Εκμετάλλευση». Επί της ουσίας πρόκειται για την πρώτη, έπειτα από δεκαετίες, σοβαρή προσπάθεια στην Αυστρία να συγκροτηθεί Κόμμα Ριζοσπαστικής Αριστεράς, στα αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας. Καταλύτης γι’ αυτήν τη διαδικασία αποτελεί, εκτός των άλλων, η κατάσταση στην Ελλάδα και το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ο βασικός λόγος επιτάχυνσης των διαδικασιών είναι η ουσιαστική κατάρρευση του SPÖ, εξαιτίας της μακροχρόνιας πολιτικής του προσκόλλησης στο δεξιό λαϊκό κόμμα, όπως και της υιοθέτησης της ξενοφοβικής πολιτικής του ακροδεξιού FPÖ.
Το παράδειγμα του γαλλικού λαού
Στο σημείο αυτό, δεν πρέπει να παραλείψουμε μια αναφορά στο κορυφαίο πολιτικό γεγονός της περιόδου, που δεν είναι άλλο από τον αγώνα του γαλλικού λαού, ο οποίος στρέφεται όχι μόνο κατά της αντιδραστικής μεταρρύθμισης των εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά, ουσιαστικά, ενάντια στην πολιτική λιτότητας στη Γαλλία και την ΕΕ. Ένας αγώνας που ξεκίνησε από τη νεολαία, με τη συμμετοχή των αριστερών συνδικάτων να του προσδίδει ποιότητα και περιεχόμενο, αλλά και να ενισχύει εκ νέου την ελπίδα για την ανατροπή αυτών των πολιτικών. Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω την αναγκαιότητα του πανευρωπαϊκού συντονισμού των αγώνων αντίστασης και διεκδίκησης. Πόσο αποτελεσματικότερος θα ήταν ο αγώνας των Γάλλων, αν, εκτός από τις δηλώσεις και τα κείμενα συμπαράστασης από κάθε γωνιά και κίνημα της Ευρώπης, συμμετείχαν στη μάχη και στις διεκδικήσεις η νεολαία, τα συνδικάτα και τα κοινωνικά κινήματα κάθε χώρας; Η συγκεκριμένη προοπτική ενισχύεται από την απεργία των βελγικών συνδικάτων.
Σε όλη αυτή την κινητικότητα παρατηρούμε και τις προσπάθειες του SPD και του επικεφαλής του, υπουργού Οικονομίας της Μέρκελ, S. Gabriel, να αποτρέψει την πλήρη κατάρρευση –την πασοκοποίηση– της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας. Τα τελευταία χρόνια το SPD έχασε εξαιτίας της αντικοινωνικής πολιτικής του πάνω από δέκα εκατομμύρια ψηφοφόρους, ενώ στις δημοσκοπήσεις κινείται γύρω στο 20%, πολύ κάτω από το 25,7% των εκλογών του 2013. Το χειρότερο είναι ότι κινδυνεύει να χάσει τη δεύτερη θέση από το ανερχόμενο ακροδεξιό κόμμα του AFD. Για τους παραπάνω, αλλά και για άλλους λόγους, ο Gabriel προσπαθεί με διάφορες δηλώσεις του τις τελευταίες βδομάδες να «σηματοδοτήσει» μια ριζοσπαστική στροφή στα κοινωνικά ζητήματα, παραδέχεται ότι ήταν λάθος η στάση του στο ελληνικό ζήτημα, αναζητά εναγωνίως προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ, προτείνοντας μάλιστα μεγάλο συνέδριο στο Βερολίνο, όπου καλεί και τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ συγχρόνως ετοιμάζει επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα.
Το ερώτημα αν η καταρρέουσα πανευρωπαϊκά σοσιαλδημοκρατία συμπαρασύρει στην πορεία της και τον ΣΥΡΙΖΑ ή αν τελικά η Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ τη «διασώσουν», θα προσπαθήσουμε να το απαντήσουμε την επόμενη Κυριακή στην «Εποχή».
Ο Γιώργος Χονδρός είναι μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, τμήμα Ευρωπαϊκής Πολιτικής
Πηγή: Η Εποχή
