Ποι@ άραγε θυμάται την υπόθεση της «αγυρτείας του Παναμά»; Αυτήν τη «μεγάλη υπόθεση απάτης, στην οποία είχαν αναμιχθεί Γάλλοι πολιτικοί παράγοντες, δημόσιοι υπάλληλοι και ο Τύπος», όπως μας λέει ο Φρειδερίκος Ένγκελς; Όταν, εν έτει 1892, κάμποσοι υπουργοί αλλά και ο Κλεμανσό ο ίδιος κατηγορήθηκαν για δωροδοκία από τον ερίτιμο κ. Λεσέψ, αυτόν τον μεγαλοεργολάβο, του διεθνούς κεφαλαίου βεβαίως βεβαίως, που, αφού κατασκεύασε τη διώρυγα του Σουέζ, ανέλαβε κι εκείνη του Παναμά; Κι όταν, λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων, δέησε να γίνει έλεγχος και εκκαθάριση στην εταιρεία του, βρέθηκε να έχει περιπέσει στο –αρχαιότατο- αμάρτημα της διαπλοκής. Τουτέστιν, λάδωσε αδρά για να πάρει το έργο. Οι εμπλεκόμενοι πολιτικοί καταδικάστηκαν σε φυλάκιση, αλλά, επειδή και στη δικαιοσύνη Γιάννης κερνάει – Γιάννης πίνει, ακυρώθηκαν οι ποινές τους αργότερα.
Κι αν δεν θυμόμαστε το εις Παρισίους σκανδαλάκι του Παναμά, σίγουρα θυμόμαστε αυτό των καιρών μας, τα περιβόητα Panama papers. Όταν αποκαλύφθηκε ένα, εντελώς παραδείσιο με όρους καπιταλισμού, παγκόσμιο σύστημα φοροδιαφυγής, με υπεράκτιες εταιρίες βιτρίνα, κι άλλα τέτοια θαυμαστά, που νομιμοποιούσαν μέχρι και εγκληματικές δραστηριότητες. Από τον πρωθυπουργό της Ισλανδίας Γκούνλοσον και τον Κάμερον της Βρετανίας μέχρι τον Μέσι και τον Αλμοδοβάρ ή τους μη εξαιρετέους δικούς μας, οι άριστοι του κόσμου τούτου, που έκαναν τα φράγκα τους με τους σπαθί τους, εννοείται, ούτε καν τα νόμιμα απέδιδαν στην κοινωνία. Με τις ευλογίες, φυσικά, των τραπεζών. Και με τη βοήθειά τους. Όσο για τις αντιδράσεις του πολιτικού συστήματος, τούτες υπήρξαν, το ολιγότερο, προσχηματικές.
Υπάρχουν κι άλλης μορφής, ανάλογα συμβάντα. Κάθε δημόσιο, κοινό αγαθό, επί παραδείγματι, που περνά στα χέρια των αρίστων του επιχειρείν, δεν είναι παρά μια μορφή κλοπής. Διαπράττεται ερήμην του λαού, πληρώνεται με το αίμα του και, αν και συμβαίνει με πολιτικές αποφάσεις, ας τις πούμε νόμιμες, λειτουργεί προς το συμφέρον του μεγάλου πλούτου όπως και στις προαναφερθείσες, ας τις πούμε έκνομες, περιπτώσεις.
Στην τάλαινα Ελλάδα τώρα, ο ακροφιλελεύθερος κυβερνητικός εσμός καταβαραθρώνει ό,τι δεν καταβαράθρωσε, ελέω κορονοϊού, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Για να λειτουργήσει -φυσικά, τι άλλο;- ως μοχλός ανάπτυξης και παραγωγής πλούτου όχι δημοσίου αλλά ιδιωτικού συμφέροντος. Όπως στην περίπτωση των πυρκαγιών, όταν οι ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους, βλέπε ΜΜΕ, έστελναν τον κοσμάκη, μετατοπίζοντας τις ευθύνες, να κάνει συμβόλαια στις ασφαλιστικές εταιρείες για την περίπτωση που θα ξανακαούν τα σπίτια τους, έτσι και τώρα: άρχισαν ήδη οι διαφημίσεις, από τράπεζες και άλλα ευαγή ιδρύματα, για προγράμματα υγείας. Οι μεσάζοντες είναι εδώ. Όπως και στην περίπτωση της θέρμανσης. Είναι τραγελαφικό: εκείνοι που ξεσπιτώνουν οικογένειες, οι άρπαγες της πρώτης κατοικίας, δίνουν δάνεια για να θερμαίνονται τα σπίτια. Τα οποία, υποθηκεύοντας τα, μπορεί να σου τα πάρουν. Κι ας κόπτονται οι κυβερνώντες, σε μια ολωσδιόλου υποκριτική συνθήκη, να τα βρουν με τους τραπεζίτες, προεκλογική περίοδος γαρ.
Από τα τέλη του 19ου αιώνα ως και τις μέρες μας, θα έλεγε καμιά πως, τηρουμένων των αναλογιών, τίποτε δεν έχει αλλάξει. Με μια μικρή εξαίρεση, όταν η ύπαρξη της πρώην ΕΣΣΔ ανέκοπτε την ορμητική δύναμη του καπιταλισμού, οι επεκτατικές βλέψεις του οποίου, να εκμεταλλευτεί όλο και περισσότερους ανθρώπους, όλο και περισσότερους φυσικούς πόρους, παραμένουν αμετάβλητες. Οι υποχωρήσεις των δικαιωμάτων στην εργασία, την υγεία, την εκπαίδευση, των δικαιωμάτων δηλαδή στη ζωή, είναι συνεχείς. Συνεχή είναι, επίσης, και τα επονομαζόμενα σκάνδαλα, που όμως φαίνεται να μην σκανδαλίζουν πια καμιά/κανέναν.
Τέτοιες ωραίες ιστοριούλες, μικρές και μεγαλύτερες, έχουν καταγραφεί πολλές. Άλλες στέκονται στη μνήμη κι άλλες όχι. Καμία, όμως, δυστυχώς, στη σύγχρονη ιστορία δεν αποτέλεσε εξεγερσιακό μοχλό ώστε, επιτέλους, οι από κάτω να σπάσουν τα δεσμά της κοροϊδίας και να διεκδικήσουν αυτό που τους ανήκει: την κλεμμένη υπεραξία τους, όπως λέγαμε πάλαι ποτέ.
Κατέ Καζάντη
