Αν στον «Φαίδωνα» ο Πλάτωνας προσδιορίζει τη φιλοσοφία ως τη «μελέτη του θανάτου», η πολιτική, στον αντίποδα, μπορεί να προσδιοριστεί ως η “μελέτη της ζωής”. Άρα, αν φιλόσοφοι θεωρούνται αυτοί που ασχολούνται με το υπερβατό, ερμηνεύοντας τον κόσμο, αυτοί που δεν ερμηνεύουν τον κόσμο ή την ανθρώπινη ψυχή αλλά μοχθούν να τον αλλάξουν εδώ και τώρα, είναι οι πολιτικοί.
Αν, βεβαίως, στην καπιταλιστική συνθήκη της παρούσας συγκυρίας, ίσχυε μια τέτοια χοντροκομμένη διάζευξη, θα ήμασταν όλοι ευτυχείς. Διότι οι μεν φιλόσοφοι θα ασχολούνταν με τις υπαρξιακές διαστάσεις της πανδημίας, θα ξαναμελετούσαν Χάιντεγκερ και θα αναστοχάζονταν τα ανθρώπινα ως Είναι προς θάνατο(Sein zum Tode). Αλλά οι πολιτικοί θα φρόντιζαν όχι μοναχά να επιζήσουν οι πάντες αλλά και να κάνουν τη ζωή, κι ας είναι αυτήμια συνεχόμενη πορεία προς τον θάνατο, κατά το δυνατόν μακρύτερη.
Εφόσον, όμως, η κρατούσα αντίληψη, κοινώς η κυρίαρχη ιδεολογία, δεν είναι παρά η καπιταλιστική, τότε το πράγμα διαφέρει. Διότι η ουσία του καπιταλισμού βασίζεται στο θάνατο του Άλλου. Μεταφορικά, αφού το βασικό χαρακτηριστικό του, ο ανταγωνισμός, είναι μια μορφή εξόντωσης του διπλανού από τον καλύτερό του ή και κυριολεκτικά, αφού πάμπολλα από τα έργα της μεγαλουργίας της εποχής είναι φτιαγμένα από το αίμα των λαών και των υποτελών τάξεων.
Είναι τόσο απλό όσο ακούγεται: ένα πολιτικοοικονομικό σύστημα που βασίζεται στον διαχωρισμό των ανθρώπων σε τάξεις, ως φυσικό φαινόμενο, αποδέχεται, συνακόλουθα, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και θεωρεί πως ο θάνατος ορισμένων δεν είναι δα και τίποτε σπουδαίο -βλέπε πνιγμένοι πρόσφυγεςκ.ο.κ.-, δεν πρόκειται να νοιαστεί για τη γενική ευζωία. Ούτε καν για τις ζωές όλων εκείνων που δεν προκρίνει ως “άξιους”. Αφήνει την κοινωνία να πορεύεται με έναν κυριολεκτικό δαρβινισμό, σύμφωνα με τον οποίο οι λίγοι και καλοί θα επιβιώνουν εν τρυφή, οι δε πολλοί, οι μη άριστοι, θα το παλεύουν μεταξύ ζωής και θανάτου. Κι όσοι αδειάζουν τη γωνιά, λογίζονταν, έτσι κι αλλιώς, φύρα του συστήματος.
Κι επειδή οι ελίτ του κεφαλαίου, όπως κι οι προλετάριοι, δεν έχουνε πατρίδα, αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, να πεθαίνουν σωρηδόν οι ανώνυμοι και να ‘ναι μόνο νούμερα σε στατιστικές, δεν είναι και τίποτα πρωτότυπο. Tο ότι, ας πούμε, προ πανδημίας, στην κραταιά Γερμανία, την Αυστρία ή τη Βρετανία, το προσδόκιμο ζωής βρισκόταν κάτω από αυτό της δήθεν “Ψωροκώσταινας” (81,2 -82,1), δείχνει πως ο πλούτος και η οικονομική μεγέθυνση ουδόλως ωφελούν τον γενικό πληθυσμό. Είναι δε πασίγνωστο ότι το ξεχαρβάλωμα των κρατικών συστημάτων υγείας από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών πλήττει ευθέως τις ζωές των υποτελών, όχι των απανταχού Βορήδιδων ή Αδώνιδων -κι ας γατροπορεύτηκε προσφάτως ο εγχώριος σε δημόσιο νοσοκομείο. Ο δε εκρηκτικός συνδυασμός με τις ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, δωράκι στους εργοδότες, φέρνουν τη δυστοπία εγγύτερα.
Στην πραγματική, και όχι στην πλατωνική, ζωή, η πολιτική φιλοσοφία των καπιταλιστών είναι η “μελέτη του θανάτου”. Η συνθήκη του θανάτου. Η ιδεολογία του θανάτου. Όχι φυσικά υπό την έννοια της ενασχόλησης με τη ματαιότητα της ύπαρξης, άρα της αυθεντικότερης ζωής. Τουναντίον, υπό την έννοια του κέρδους ως υπέρτατης αξίας, που εύκολα και χαλαρά ξεπετά το θάνατο των άλλων. Το δήθεν κλισέ της αριστεράς “οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη” αντεστραμμένο, τα κέρδη δηλαδή πάνω από τον άνθρωπο, γίνεται το σύμβολο της καταστροφικής μωροφιλοδοξίας εκείνων που νομίζουν πως με τα φράγκα εξαπατούν τον Χάροντα. Το μείζον πρόβλημα, βέβαια, είναι πως εξολοθρεύουνολάκερους λαούς πολύ πριν οι ίδιοι τον συναντήσουν.
Κατέ Καζάντη
Πηγή: Independent News
