Να τοποθετείσαι ορθά απέναντι στο θάνατο, είναι μια υπόθεση ζωής: η ύψιστη υπόθεση της ζωής, η ακροτελεύτια πολιτική στάση, αυτή που καθορίζει τον τρόπο να υπάρχεις εντός της κοινωνίας. Πώς βλέπεις τον θάνατο τον δικό σου και του Άλλου, πώς δηλαδή κατανοείς την κοινή ανθρώπινη μοίρα, δεν είναι μεταφυσική τελεολογία. Πρόκειται επί της ουσίας για την παραδοχή της απόλυτης ισότητας των όντων, παραδοχή που οδηγεί στην αμφισβήτηση της υλικής βάσης της κυριαρχίας, αυτής που ξεχωρίζει τους ανθρώπους σε άριστους, «άξιους», Άριους και μη. Αυτής που, για να αναπαραχτεί, επιβάλλει, με τον βούρδουλα της προπαγάνδας, ανθρωποφαγικά στερεότυπα, αυτής που εν τέλει κατακρεουργεί την έννοια της αλληλεγγύης.
Στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, να πνίγονται παιδάκια στο Αιγαίο έχει γίνει προ καιρού κανονικότητα. Να διαφημίζει η βαθύπλουτη κληρονόμος την αγάπη της για τις γάτες και τα σκυλιά της, αδιαφορώντας παντελώς για τους παρίες που έχει στη δούλεψή της, να στήνονται περισσότερες φιλοζωικές παρά φιλόπτωχες οργανώσεις και τούτες οι συμπεριφορές να μεταφέρονται στον/ην εργάτρια/η, είναι η επιτομή της παραφθοράς ενός συστήματος που εκφέρεται μεν συγκινησιακά ως πρωτοφανώς αγαπητικό, οπισθοδρομεί όμως σε μια αρχέγονη σκληρότητα. Η βαρβαρότητα της επιστροφής από το κοινωνικό στο αυστηρώς ιδιωτικό, όπου ο πολίτης γίνεται άτομο, κοιτά τη δουλίτσα του κι αδιαφορεί για τα έξω από την πόρτα του, είναι το βούτυρο στο ψωμάκι του καπιταλισμού. «Η άνεση, η ευμάρεια και η επαγγελματική εξασφάλιση σε μια κοινωνία που κινητοποιείται για να προκαλέσει πυρηνική καταστροφή και ταυτόχρονα να αμυνθεί από αυτήν, είναι κλασικό παράδειγμα ικανοποίησης που υποδουλώνει»*.
Έτσι στήνονται οι κάθε λογής ολοκληρωτισμοί. Καλλιεργούν αρχικά την αδιαφορία και κατόπιν το μίσος, για όποι@ δεν συμπεριλαμβάνεται στα χαρακτηριστικά που θέτει η κυριαρχία και μεταστρέφουν τον λαό, ο οποίος πρώτα ήταν η ζύμη της κοινωνικής αλλαγής, σε ζύμη κοινωνικής συνοχής.
Το μονοδιάστατο σύμπαν του Χέρμπερτ Μαρκούζε στέκει προκλητικά μπροστά μας, κραδαίνοντας τη σπάθα της εξουσίας του, παίρνοντας κεφάλια: οι εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής πάνε απ’ το κακό στο χειρότερο, η ειρήνη διατηρείται, όπου διατηρείται, υπό τη συνεχή απειλή του πολέμου, οι πρόσφυγες σκοτώνονται ή θαλασσοπνίγονται και οι φυσικές καταστροφές εξολοθρεύουν τη φτωχολογιά. Ο ολοκληρωτισμός της σύγχρονης βιομηχανικής κοινωνίας, ο ολοκληρωτισμός που έχει ήδη απαγορεύσει στους ανθρώπους να ασκούν κριτική, αυτός ο ολοκληρωτισμός που υποτάσσει εντέχνως ακόμα και τους επίδοξους επαναστάτες αρνητές του, έχει το δικαίωμα να ορίζει τους ζώντες και τους νεκρούς.
Την ώρα που στο Αιγαίο πνίγονται προσφυγόπουλα, ένας σεισμός ξεκληρίζει Τουρκία και Συρία. Η βίωση του θανάτου ως κοινή μοίρα του αλλοτριωμένου ανθρώπου, του καλοζωισμένου δυτικού και του πεινασμένου Άλλου, προκαλεί ανακλαστική θλίψη και οδηγεί σε α λα καρτ αλληλεγγύη.
Αλλά δεν αρκεί. Επιβάλλεται να μετεξελιχτεί σε μια διαδικασία επαναστατική, που θα οδηγεί σε ένα νέο τρόπο ύπαρξης, διεθνιστικό. Που θα υπονομεύει τα θεμέλια της καταπίεσης, που θα υπερασπίζεται την ανθρωπινότητα ως υπέρτατη αξία, μακριά από ενθοφυλετικούς, θρησκευτικούς και άλλους, τεχνητούς, διαχωρισμούς.
Και τούτο, φυσικά, είναι δουλειά της Αριστεράς να το πράξει.
*Χέρμπερτ Μαρκούζε, Ο Μονοδιάστατος Άνθρωπος
Κατέ Καζάντη
