Αυτοί οι άνθρωποι, αυτοί οι νέοι, που νιώθουν τον κοινωνικό ντετερμινισμό στο πετσί τους από γεννησιμιού τους, που τους αφαιρέθηκε, επίσης από γεννησιμιού τους, η δυνατότητα να αποκτήσουν την αυτοεπίγνωση της ταξικής τους συγκρότησης, που δεν διαθέτουν καν την αμείλικτη λογική του αυτονόητου πως είναι στα χέρια τους να ανατρέψουν τη μοίρα τους, αυτοί, όταν εξεγείρονται αποτελούν τη μαγιά της μελλοντικής κοινωνικής αλλαγής.
Οι γιοι κι οι κόρες των εργατών, που δεν τέλειωσαν παρά μοναχά την υποχρεωτική εκπαίδευση, μέχρι τα 14, που η ταξική ετυμηγορία καθορίζει τις ζωές τους ως αναπόδραστη μοίρα, υπάρχουν και φυτοζωούν ως μη πολίτες σε ένα ολωσδιόλου μεταδημοκρατικό περιβάλλον.
Ό,τι σήμερα ονομάζουμε μεταδημοκρατία, δεν είναι παρά η προηγούμενη αυταρχική κοινωνία, σε μια μάλλον χειρότερη εκδοχή της: διότι αν εκεί η αυστηρή ταξική δομή κατασκεύαζε και ταξικές ταυτότητες, ενισχύοντας έτσι τις δυνατότητες εξέγερσης, σήμερα η Δύση οπισθοδρομεί. Είτε με την αναβίωση του εθνικισμού/ρατσισμού είτε με την υποχώρηση της ιδεολογικής αντιπαράθεσης, με την κατάργηση των ορίων δεξιά-αριστεράς, είτε και με τα δυο ταυτόχρονα, η υποχώρηση των αγώνων των λαϊκών τάξεων δεν είναι παρά η απόδειξη της συρρίκνωσης του δικαιώματος στην πάλη για μια καλύτερη ζωή.
Ο Μακρονισμός, να είσαι δηλαδή επικεφαλής μιας κυβέρνησης –πρόεδρος, επί παραδείγματι, της γαλλικής δημοκρατίας- χωρίς κόμμα, πολιτικό δηλαδή σχηματισμό που θα σε ελέγχει, είναι η αναβίωση της απολυταρχίας. Ο τάχατε υπερκεντρώος, μετριοπαθής ορθολογιστής, που όμως όταν ήρθε η ώρα να διαλέξει μεταξύ Αριστεράς – Λεπέν δεν διάλεξε τίποτα, ευνοώντας καταφανώς την ακροδεξιά, δημιουργεί με τις πολιτικές του τη μεγαλύτερη καταστολή σε ευρωπαϊκό έδαφος: αν ο Όρμπαν θεωρείται εχθρός της ευρωπαϊκής αρετής, κάλλιστα ο Μακρόν μπορεί να αναγορευτεί σε καταστροφέα της.
«…χωρίς μια μαζική κλιμάκωση ανατρεπτικών ενεργειών, όπως αυτές που επιχειρούν οι διαδηλωτές, τι άλλο μπορεί να ανατρέψει τους συμφεροντολογικούς υπολογισμούς του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου…»*, διερωτάται ο Κόλιν Κράους, σημειώνοντας πως το διάλειμμα της σχετικά ισχυρής δημοκρατίας στα μισά του 20ου αιώνα, σφυρηλατήθηκε σε εποχές που κλυδωνίζονταν από μεγάλες αναταραχές και συγκρούσεις.
Αλλά για τον πρώην φοιτητή Φιλοσοφίας, μαθητή και βοηθό του Πολ Ρικέρ, του διανοητή που, σημειωτέον, δείλιασε μπρος στη δημιουργική επέλαση των προταγμάτων του Μάη του ’68, να πυροβολείς διαδηλωτές δεν είναι και τίποτα σπουδαίο. Το ’κανε την εποχή των Κίτρινων Γιλέκων, το κάνει και τώρα και θα το ξανακάνει. Να καταστρατηγείς θεμελιώδη δικαιώματα, δεν είναι ασύμβατο με το καθεστώς της μεταδημοκρατίας που εγκαθίδρυσε. «Κρατήστε τα παιδιά στα σπίτια», λέει στους γονείς, υπονοώντας «κρατήστε τα μακριά από την πολιτική».
Διότι πολιτική πλέον δεν είναι η μαζική συμμετοχή σ’ ένα κόμμα. Ούτε οι θεωρητικές προσεγγίσεις για την κοινωνία ούτε η ιδεολογική ανάλυση του παρόντος κόσμου, ούτε η ταξική επανασύνταξη. Πολιτική είναι η διαδικασία της συναλλαγής μιας δράκας επικοινωνιολόγων, τηλεπερσόνων και λοιπών πατρικίων με τους επίσης κυριλέ εκπροσώπους του κεφαλαίου. Πολιτική είναι η διαχείριση των ζωών των ανθρώπων που υποφέρουν από εκείνους που ποτέ δεν πρόκειται να υποφέρουν. Πολιτική είναι η εντατική χρήση των ΜΜΕ και ο ετεροπροσδιορισμός του κοινωνικού από αυτά, πολιτική είναι υπονόμευση των κινημάτων. Σύγχρονη πολιτική είναι τελικά η καταστολής της πολιτικής.
Ο Εμανουέλ Μακρόν σέρνει όλο και δεξιότερα το πολιτικό σκηνικό στη Γαλλία. Τόσο δεξιά που, σχεδόν, καταργεί το όριο με την ακροδεξιά. Πιθανότατα θα εισπράξει τα επίχειρα των έργων του. Αλλά το ευρωπαϊκό τραύμα, το τραύμα της δημοκρατίας, θα παραμείνει.
Εκτός κι αν αφυπνιστεί η Αριστερά, επινοώντας ξανά τον ριζοσπαστικό εαυτό της.
*Κόλιν Κράους, Μεταδημοκρατία, εκδ. Εκκρεμές
Κατέ Καζάντη
