Macro

Κατέ Καζάντη: Η υλική δύναμη των ιδεών ή αλλιώς οι ιδέες ως τσεκούρια

«…Η δεξιά ατζέντα είναι πολύ συγκεκριμένη: περιοριστική μεταναστευτική πολιτική, μάχη με το έγκλημα, επομένως εφαρμογή νόμου και τάξης, θωράκιση της άμυνας, μείωση της φορολογίας, εμπιστοσύνη στην ελεύθερη οικονομία (…) Αυτή είναι η μεγάλη ιδεολογική μάχη η οποία θα δοθεί στις ευρωεκλογές»: η αποστροφή του Μαυρουδή Βορίδη (ΣΚΑΪ -Αταίριαστοι 22/2/24), δια στόματος του οποίου η έκφραση «ιδεολογική μάχη» ειπώθηκε, πιθανώς για να εμπεδωθεί, δις, συμπυκνώνει το διακύβευμα κάθε, μα κάθε, εκλογικής αναμέτρησης. Το οποίο, κάθε μα κάθε φορά, αποτελεί μιαν ολωσδιόλου ιδεολογική υπόθεση, όπως ολόσωστα λέει.

Αυτές οι ιδέες, λοιπόν, αποτελούν το συνεκτικό κρίκο της μεγάλης δεξιάς, με όλα της τα άκρα, παράταξης. Που ρίχνονται, στάλα στάλα, στην κοινωνία ώστε, δια του μιθριδατισμού, αυτές να ηγεμονεύουν και μαζί τους η κυρίαρχη τάξη που τις εκφράζει. Όπως μέσες άκρες είπε ο Βορίδης, είναι η δύναμη που μαζεύει τις απώλειες από τυχόν παραστρατήματα σε αλλότρια ιδεολογήματα -π.χ. γάμος ομόφυλων ζευγαριών- ώστε να ανανεώνει κάθε φορά την εξουσία της.

Οι επιβαλλόμενες πολιτικές, έτσι, όπως ο νέος, ειδεχθής εν πολλοίς, ποινικός κώδικας ή η κατάργηση του δημόσιου και δωρεάν στην Υγεία και την Παιδεία (απογευματινά χειρουργεία – άρθρο 16 ) περνούν αμαχητί: η επιβολή των ιδεών έστρωσε το δρόμο, αλλοτρίωσε τις συνειδήσεις, στρέβλωσε τα μυαλά. Διότι, παραφράζοντας ελαφρώς τον Φρειδερίκο Ένγκελς, για να παραχτεί «ένα γραμμάριο δράσης» χρειάζεται «ένας τόνος θεωρίας» που θα βγάλει το οπλοστάσιο των ιδεών με τις οποίες θα ζυμωθεί η κοινωνία. Της οποίας κοινωνίας η δράση από αυτές τις ιδέες θα καθοριστεί.

Σε όλο τον δυτικό κόσμο, η δεξιά και οι παραφυάδες της κυβερνούν, διευρύνοντας τις ανισότητες και βυθίζοντας τον κόσμο της εργασίας σε νέας μορφής δυστυχίες: αν ο Κέινς προέβλεπε (Οικονομικές δυνατότητες για τα εγγόνια μας, 1930) πως το ωράριο εργασίας θα έπεφτε στις 15 ώρες τη βδομάδα, λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης, η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία οπισθοδρομεί, καταργώντας και το οχτάωρο. Τα κομψεπίκομψα περί ελαστικοποίησης της εργασίας, περικοπής του εργασιακού κόστους, ανταγωνισμού και άλλων παρόμοιων ηχηρών, δεν κρύβουν παρά τη σύγχρονη, πολύμορφη, δουλεία. Η ανεργία χρησιμοποιείται ως μέσο συμμόρφωσης. Το φόβητρο του ξεπεσμού, η προλεταριοποίηση, καιροφυλακτεί. Διώξτε, άρα, τους μετανάστες, σας παίρνουν τις δουλειές. Στραφείτε εναντίον του/ης διπλανοί/ης, είναι αντίπαλος/η – ανταγωνιστής/τρια.

Το αφήγημα καλλιεργεί εκ νέου εθνικισμό και ρατσισμό, διαμοιράζοντας συγχωροχάρτια σε κατάμαυρα ιδεολογήματα και αναβαπτίζοντάς τα. Η ριζοσπαστικοποίηση της δεξιάς, χωρίς τα προσχήματα των, πάλαι ποτέ, θιασωτών του «κοινωνικού καπιταλισμού», με τις εφαρμοσμένες πολιτικές της, χειροτερεύει τις ζωές των από κάτω. Οι λαϊκές μάζες, χειραγωγημένες, πανεύκολα στρέφονται στα όμορα ακροδεξιά μορφώματα. Κάπως έτσι, το κόμμα της Λεπέν στη Γαλλία καταγράφεται πρώτο, με 27%, το δε νεοναζιστικό AfD στη Γερμανία, παρά την πτώση του, παραμένει δεύτερο κόμμα διατηρώντας 21,5%, οκτώ (8) μονάδες πάνω από τους σοσιαλδημοκράτες του SPD που κατέπεσαν στο 13,5% (δημοσκοπήσεις Ιανουάριος 2024).

Η υλική δύναμη των ιδεών που περιέγραψε ο Μαυρουδής Βορίδης, (νόμος και τάξη, αντιμετανάστευση, εθνικισμός, αγιοποίηση της ιδιοκτησίας όπως εκφράζεται από τη μείωση της φορολογίας, ελεύθερη αγορά) μοιάζει ασυναγώνιστη. Έχει ήδη παρασύρει τη σοσιαλδημοκρατία, η οποία έπαψε να δίνει ιδεολογικές μάχες διολισθαίνοντας στα δεξιά. Εν Ελλάδι, ας πούμε, το σοσιαλδημοκρατικό ΠΑΣΟΚ διχάζεται για το άρθρο 16, προφανώς λησμονώντας πως τα τσεκούρια της διάχυσης των ιδεών αποδεικνύονται κοφτερότερα από εκείνα που βγαίνουν στα πεζοδρόμια,

Για την αριστερά, οι μεγάλες μάχες είναι μπροστά.

Κατέ Καζάντη

ARTI NEWS