Η απότομη κίνηση με την οποία η ηγεσία της ΝΔ έστρεψε το τιμόνι της αξιωματικής αντιπολίτευσης όλο δεξιά, μας έκανε όλους να στρέψουμε την προσοχή μας στο βραχυπρόθεσμο στόχο αυτής της κίνησης: στην πρόθεση να προστατευτεί το κύριο κόμμα της δεξιάς από πλαγιοκοπήσεις εκ δεξιών και να επιβιβαστεί στο κύμα του εθνικισμού επωφελούμενο εκλογικά.
Εκτός, όμως, από το συγκεκριμένο βραχυπρόθεσμο στόχο φαίνεται πως με τις κινήσεις αυτές επιδιώκεται και ένας άλλος, μεσοπρόθεσμος, που υπερβαίνει τον ορίζοντα των επόμενων εκλογών και αφορά τον περιορισμό των περιθωρίων άσκησης μιας πολιτικής συνεργασιών από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ.
Τακτικές επιτυχίες της ΝΔ
Ήδη η ΝΔ έχει πετύχει να παρεμβάλει δυσχέρειες στη συμμαχική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-Οικολόγων και να εγείρει ερωτηματικά για τη δυνατότητα επανάληψης της συνεργασίας και διατήρησης της καλής σχέσης που στηρίχτηκε σ΄ αυτή.
Υπό το φόβο ότι ο υπερθεματισμός της ΝΔ σε εθνικοφροσύνη θα τη βλάψει σοβαρά, η Ένωση Κεντρώων εσχάτως κάνει ό,τι μπορεί για να διαχωρίσει τη θέση της από την κυβέρνηση και να πλειοδοτήσει σε εθνικιστικές κορόνες.
Η ηγεσία του ΚΙΝΑΛ με την προβληματική, τουλάχιστον, συλλογιστική, σύμφωνα με την οποία η ανάκαμψή του εξαρτάται από τη μετωπικότερη δυνατή σύγκρουση με τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση, επιλέγει και αυτή να πλειοδοτήσει σε εθνικισμό παλαιοκομματικής κοπής, με αποτέλεσμα να προσεγγίζει επικίνδυνα –ακόμα και για το στενό κομματικό συμφέρον της– τη λογική της ΝΔ.
Ακόμα και το ΚΚΕ, στο πλαίσιο της αντισυριζικής στρατηγικής του, κατέληξε να επικαλείται τον κίνδυνο του αλυτρωτισμού, που υποτίθεται ότι δεν αντιμετωπίζει η συμφωνία των Πρεσπών, προκειμένου να διαχωρίσει τη θέση του από την κυβερνητική πολιτική.
Ευτυχώς, αυτή η ίδια η στροφή τής ΝΔ και η παρακολούθησή της από την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ έχει προκαλέσει και αντίρροπες αντιδράσεις, οι οποίες οδήγησαν τόσο στη διάσπασή του (αποχώρηση Ποταμιού) όσο και στην απομάκρυνση από αυτό τμημάτων από το δυναμικό κινήσεων, στελεχών και μερίδων του εκλογικού σώματος, που σχηματικά θα προσδιορίζαμε ως δυνάμεις του σοσιαλδημοκρατικού κέντρου και της μετριοπαθούς αριστεράς.
Αν πρέπει να βγάλουμε από όλα αυτά ένα συμπέρασμα, είναι ότι η ηγεσία της ΝΔ και με αυτή την ευκαιρία –όχι όμως μόνο με αυτή– επιχειρεί να σχηματίσει γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ μια υγειονομική ζώνη, που θα τον δυσκολεύει, αν δεν του καθιστά αδύνατο, να αναζητήσει και να βρει συμμάχους τόσο στην πορεία προς τις εκλογές όσο και μετά από αυτές. Στόχος της δεν είναι μόνο να σχηματιστεί επικοινωνιακά η εικόνα του ανάδελφου κόμματος, που δεν έχει κανένας λόγο να πλησιάσει και να συνεργαστεί μαζί του. Θέλει αυτή η εικόνα να αποκτήσει υπόσταση και στο εκλογικό σώμα, και, ακόμα βαθύτερα, στο κοινωνικό σώμα.
Αντίδοτο στην «υγειονομική ζώνη»
Αυτή η στρατηγική είναι ακόμα πιο επικίνδυνη και απειλητική από τις βραχυπρόθεσμες στοχεύσεις τής ηγεσίας της ΝΔ. Γι΄ αυτό και χρειάζεται πιο άμεση και μελετημένη αντίδραση τόσο από την πλευρά τής κυβέρνησης όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις εκλογικές μάχες που θα διεξαχθούν έτσι κι αλλιώς μέσα στο 2019.
Πριν από δύο μήνες, παρακολουθώντας την επιχειρηματολογία, αλλά και την τακτική της κυβέρνησης κατά την τροποποίηση του εκλογικού νόμου με την εισαγωγή της απλής αναλογικής για τις βουλευτικές εκλογές, είχαμε σημειώσει από αυτές εδώ τις στήλες ότι καθιέρωση της απλής αναλογικής χωρίς επεξεργασία και εφαρμογή μιας στρατηγικής συνεργασιών εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ είναι σκορδαλιά χωρίς σκόρδο και μπορεί να καταλήξει στη συκοφάντηση της ίδιας της απλής αναλογικής.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουμε εντοπίσει στοιχεία τέτοιας στρατηγικής. Αντίθετα, μπορούμε να επισημάνουμε μικρότερης ή μεγαλύτερης σημασίας κινήσεις ή επιλογές, που υπογραμμίζουν την έλλειψή της, ή την υποτίμηση της σημασίας της. Μπορεί να δικαιολογηθεί κάποιος ότι για το ταγκό χρειάζονται δύο. Ωστόσο, εκτός από το ταγκό υπάρχουν κι άλλοι, πιο πρόσφοροι και κατάλληλοι χοροί.
Παρακολουθώντας αυτές τις μέρες τη συζήτηση για το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών και αναζητώντας μια εξήγηση για το μανιασμένο πόλεμο κατά της απλής αναλογικής στην τοπική αυτοδιοίκηση, ανακαλύπτει κανείς όχι μόνο τη διαχρονική αξία της ως εκλογικό σύστημα, αλλά και τις δυνατότητες που ανοίγει στην παρούσα συγκυρία για τη διαμόρφωση νέων συνεργασιών τόσο για την εκλογή δημάρχων/περιφερειαρχών, όσο και για τη συγκρότηση πλειοψηφιών στα συμβούλια.
Σίγουρα, ένας από τους λόγους που αντιμετωπίζεται με τόση πολεμική μανία αυτή η αλλαγή, είναι ότι διαταράσσει υπάρχουσες ισορροπίες και απειλεί τους εξυπηρετούμενους από αυτές με τη διαμόρφωση νέων, πιθανότατα ανατρεπτικών των διαχρονικών συμφωνιών των μόνιμων διεκδικητών της τεχνητής πλειοψηφίας. Η κυβερνησιμότητα που λένε ότι απειλείται, είναι μάλλον ψευδώνυμο αυτής ακριβώς της τελματικής ισορροπίας.
Από το τοπικό στο κεντρικό
Μπορεί να γίνει πραγματικότητα αυτή η απειλή που νιώθουν όσοι πολεμούν την απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση; Να ένα ερώτημα που η θετική απάντησή του μπορεί να αποδειχθεί αποφασιστικό βήμα στην υλοποίηση μιας στρατηγικής συμμαχιών, που θα παίξει ρόλο όχι μόνο στη διαμόρφωση μιας νέας κατάστασης στην τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά θα προδιαθέτει για μια αντίστοιχη εξέλιξη και στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορέσει με σοβαρότητα, με πειστική πολιτική αιτιολόγηση και με τη συναίνεση των τοπικών δυνάμεων να διαμορφώσει μια ατμόσφαιρα προγραμματικής σύγκλισης και συνεργασίας συγγενών δυνάμεων, η επιχείρηση κατασκευής μιας υγειονομικής ζώνης που έχει αναλάβει η ηγεσία της ΝΔ, θα υποστεί σίγουρα σοβαρό ρήγμα. Μια αξιοπρεπής και όχι ευκαιριακή συνεργασία —προεκλογική ή μετεκλογική— σε τοπικό επίπεδο μπορεί να μην έχει άμεσο αντίκτυπο στις διαθέσεις των κομμάτων στην κεντρική πολιτική σκηνή, προδιαθέτει, όμως, για θετικές μετατοπίσεις στο εκλογικό σώμα, οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα πιέσουν κόμματα και ηγεσίες. Αν δεν ανταποκριθούν, θα υποστούν τις συνέπειες.
Μέχρι τις αυτοδιοικητικές εκλογές μεσολαβούν δέκα μήνες. Μπορεί σ΄ αυτό το διάστημα να γίνουν πολλά, τα περισσότερα απ΄ όσα δεν έγιναν όταν έπρεπε. Είτε διεξαχθούν αυτές μαζί με τις βουλευτικές είχε όχι, η απήχηση των θετικών αυτοδιοικητικών συνεργασιών δεν θα περιοριστεί σε τοπικό επίπεδο. Θα αποτελέσει μείζον πολιτικό γεγονός, αντίβαρο στην προσπάθεια της ηγεσίας της ΝΔ να στρέψει το σύνολο του πολιτικού συστήματος προς τα δεξιά και σε αντι-ΣΥΡΙΖΑ κατεύθυνση.
Χαράλαμπος Γεωργούλας
Πηγή: Η Εποχή
