Βρισκόμαστε στη μέση μιας νέας συζήτησης για το Κυπριακό. Η πιο συχνή ερώτηση είναι αν θα πάμε πραγματικά οπουδήποτε αυτή τη φορά. Είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί. Η Τουρκική Δημοκρατία από το 2010 προχωρά ταχύτατα προς ένα πιο αυταρχικό καθεστώς. Τα δημοψηφίσματα του 2010 και του 2017, τα γεγονότα και το περιεχόμενό τους, που αμφιλεγόμενα παρουσιάζονται από την κυβέρνηση ως πραξικόπημα, οδήγησαν ώστε όλοι οι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων να έχουν μαζευτεί στα χέρια του Ερντογάν. Με αυτή τη διαδικασία τα πράγματα κινούνται γρήγορα προς το 2023.
Πολλές απόψεις δηλώνουν ότι θα είναι ένα σημαντικό σημείο καμπής. Με τις αλλαγές στο Σύνταγμα της Τουρκικής Δημοκρατίας, η στροφή προς έναν πιο ισλαμικό χαρακτήρα είναι ανησυχητικό γεγονός. Η διαδικασία που επέβαλε το AKP, για την 100η επέτειο της Τουρκικής Δημοκρατίας, θα επηρεάσει φυσικά και την Κύπρο και τη Β. Συρία. Αυτό μπορεί να το δούμε στην πρόσφατη προσέγγιση του Ερντογάν προς το βόρειο τμήμα της Κύπρου. Από το 1974 η Τουρκία παρενέβη σε όλες τις εκλογές στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.
Οι κυβερνήσεις της Τουρκίας ήταν αποτελεσματικές στον σχηματισμό της κυβέρνησης και χάραξη πολιτικής στο τμήμα αυτό με πολλές μεθόδους, αλλά κυρίως μέσω της οικονομικής βοήθειας. Οι εκλογές είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο παρέμβασης, το οποίο έγινε μέσω της αλλαγής της δημογραφικής δομής που ακολούθησε τη μεταφορά πληθυσμού στο νησί από την Τουρκία από το 1975. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις της Τουρκίας προσπαθούσαν να τα κρύψουν όλα αυτά. Ήταν σημαντικό για αυτούς να δώσουν την εντύπωση ότι υπάρχει δημοκρατία στο βόρειο τμήμα και ότι οι Τουρκοκύπριοι κάνουν τις δικές τους επιλογές. Αυτό άλλαξε στις εκλογές του 1990. Κινητοποίηση των εποίκων και οικονομικοί πόροι χρησιμοποιήθηκαν για την εκλογή του Ντενκτάς. Αργότερα, συγκροτήθηκε κοινοβουλευτική επιτροπή για διερεύνηση και συνέταξαν έκθεση.
Άλλη ανοιχτή και όχι στιγμιαία παρέμβαση ήταν η εκλογή του Τατάρ τον Οκτώβριο του 2020. Το 2019, η τετραμερής κυβέρνηση συνασπισμού που σχηματίστηκε από κόμματα της αντιπολίτευσης κατέρρευσε λόγω αναποτελεσματικής μεταφοράς οικονομικής βοήθειας. Στη συνέχεια, ο διμερής συνασπισμός με επικεφαλής τον Τατάρ κατέρρευσε. Τον Δεκέμβριο του 2020, δημιουργήθηκε μια νέα τριμερής κυβέρνηση, η οποία περιλάμβανε το κόμμα των εποίκων. Σε αυτή τη διαδικασία, το μεγαλύτερο δεξιό κόμμα θα έπρεπε να είχε πραγματοποιήσει συνέδριο για εκλογή προέδρου και πρωθυπουργού. Μετά, όμως, από σύσταση από την Τουρκία (!) όλοι οι υποψήφιοι αποσύρθηκαν. Αποκάλυψε έτσι το βάθος της πολιτικής της παρέμβασης σε ένα κομματικό συνέδριο.
Η ύφανση της εξάρτησης
Κάθε μέρα η Τουρκία επίσης αυξάνει την εξάρτηση σε όλα τα επίπεδα. Με τον αγωγό νερού που συνδέει την Τουρκία με το νησί για παροχή πόσιμου νερού, όλοι οι υδάτινοι πόροι συνδέονται με την υδατοπρομήθεια της Τουρκίας. Με τον ίδιο τρόπο, τα τελευταία 5 χρόνια το σχέδιο σύνδεσης του ηλεκτρικού δικτύου με την Τουρκία βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη. Ο σημερινός υπουργός Ενέργειας Αρικλί, είναι επικεφαλής του κόμματος των εποίκων YDP και προσκείμενος στον Ερντογάν. Ο Αρικλί εξακολουθεί να καταζητείται από την Ιντερπόλ λόγω των γεγονότων στη νεκρή ζώνη το 1996. Επιπλέον, η νέα κυβέρνηση συνεχίζει να χορηγεί ταχύτατα νέες υπηκοότητες.
Ενώ όλα αυτά έχουν ήδη ασκήσει σοβαρές πιέσεις στους Τουρκοκύπριους, μια νέα πολιτική κρίση προέκυψε την περασμένη Παρασκευή (16/4). Το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε τροποποίηση νόμου. Πρώτα ο Ερντογάν και μετά οι άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι χειραγώγησαν την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου λέγοντας ότι οι Τ/κ παρανόησαν την κοσμικότητα και ότι το βόρειο τμήμα δεν είναι Γαλλία. Ο Ερντογάν επιθυμεί η θρησκευτική εκπαίδευση στο βόρειο τμήμα της Κύπρου να είναι ευρέως διαδεδομένη όπως στην Τουρκία. Το κάνει αυτό λέγοντας ότι υπερασπίζεται τη θρησκευτική ελευθερία όσων ζουν εκεί, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για τον πληθυσμό που μεταφέρθηκε στην Κύπρο από την Τουρκία.
Με άλλα λόγια, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο Ερντογάν, που κινείται προς το 2023, ασκεί επίσης μεγαλύτερη πίεση σε ορισμένες θεμελιώδεις αλλαγές στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Με τη σύνδεση του ηλεκτρικού δικτύου, όπως και με το νερό, η εξάρτηση από την Τουρκία θα αυξηθεί. Πολλές υπηρεσίες του δημόσιου τομέα έχουν ήδη ιδιωτικοποιηθεί και μεταφερθεί σε επιχειρήσεις προσκείμενες στο AKP. Ένας μεγάλος φοιτητικός πληθυσμός μεταφέρεται στο νησί για εκπαίδευση στα 21 πανεπιστήμιά του. Δεν είναι πολίτες, ωστόσο με έναν πληθυσμό περίπου 500.000 που ζουν εδώ, στο έτος πριν την πανδημία, οι είσοδοι και έξοδοι από το βόρειο τμήμα της Κύπρου προς την Τουρκία ήταν περίπου 3.000.000. Είναι, επίσης, ένας παράγοντας που επιταχύνει τη μετατροπή, σε κάθε πτυχή, του βόρειου τμήματος σε περιοχή της Τουρκίας. Επομένως, όλο και περισσότεροι άνθρωποι εδώ μιλούν για προσάρτηση του βόρειου τμήματος της Κύπρου στην Τουρκία. Έτσι, σε μια περίοδο που η πολιτική της Τουρκίας είναι αύξηση της πολιτικής πίεσης και αφομοίωσης, αναζητείται δρόμος για την επίλυση του Κυπριακού.
Υπάρχει ελπίδα;
Σε αυτό το περιβάλλον, πολιτικά κόμματα και συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν αναζωογονήσει την πλατφόρμα «Αυτή η χώρα είναι δική μας» και ξεκίνησαν διαδικασία δράσης, αλλά οι συνθήκες πανδημίας το καθιστούν δύσκολο.
Υπάρχει ελπίδα; Παρά την παρέμβαση της Τουρκίας στις εκλογές 10/2020 και την υποστήριξη στον Τατάρ, ηττήθηκε σε πολλές περιοχές. Ο Ερσίν Τατάρ είχε μερική επιτυχία στην περιοχή της Αμμοχώστου όπου ο πληθυσμός των εποίκων είναι πυκνός. Κερδίζοντας με πολύ μεγάλη διαφορά στην Καρπασία, όπου ο τουρκικός πληθυσμός ζει σαν σε γκέτο άλλαξε το αποτέλεσμα των εκλογών.
Ο Ερντογάν έκανε δήλωση με στόχο το Συνταγματικό Δικαστήριο την Παρασκευή και τη Δευτέρα η συμμετοχή στη διαδήλωση που διοργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος, με την υποστήριξη πολλών πολιτικών κομμάτων, συνδικαλιστικών και άλλων οργανώσεων, ήταν πολύ μεγάλη.
Τα τελευταία χρόνια, ο Ερντογάν στόχευε την εφημερίδα «Afrika», η οποία έγραψε ότι υπήρχε κατοχή στη Β. Συρία. Σύλλογοι που συνδέονται με τους Τούρκους εποίκους, πετροβόλησαν το κτίριο της εφημερίδας, προσπάθησαν να μπουν μέσα και να λυντσάρουν δημοσιογράφους. Σε διαμαρτυρία, χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους διαδηλώνοντας την αλληλεγγύη τους.
Συνοπτικά, υπάρχει σημαντική αντίσταση από τους Τ/κ, αλλά δεν είναι εύκολο τα πράγματα από μόνα τους να αλλάξουν.
Το Κυπριακό και το πρόβλημα Αναστασιάδης
Από τα μεγαλύτερα προβλήματα της περιόδου είναι ο Αναστασιάδης. Προσπαθεί να παίξει με τις βασικές παραμέτρους του Κυπριακού, ενώ εμπλέκεται στη διαφθορά και, για να προστατεύσει τις ψήφους του, βρίσκεται σε συμμαχία με το ΕΛΑΜ. Τονίζουμε ότι η ελληνοκυπριακή ηγεσία δεν είναι πολύ ευαίσθητη στις εξελίξεις στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Παρόλα αυτά, ο διάλογος μεταξύ των πιο ζωντανών και πρόθυμων Ε/κ οργανώσεων και των Τ/κ συνεχίζεται από το 2004, παρά το κλείσιμο των σημείων διέλευσης λόγω πανδημίας. Γίνονται πολλές κοινές δραστηριότητες.
Η κατάσταση της Ελλάδας είναι προφανής. Προετοιμάζεται για πόλεμο με ευρύτερες στρατιωτικές συμμαχίες. Αυτό που λείπει είναι οι αριστεροί και οι σοσιαλιστές Ελλάδας και Τουρκίας να οργανώσουν ισχυρή αλληλεγγύη στο Κυπριακό.
Οι ηγέτες της ΕΕ παρακολουθούν την κατάσταση εξ αποστάσεως, λόγω της βρώμικης συμφωνίας με την Τουρκία… Δυστυχώς, η Κύπρος περνά μια πολύ κρίσιμη εποχή και οι Κύπριοι αισθάνονται πιο βαθιά τη μοναξιά τους.
Αν η Τουρκία καταφέρει να κερδίσει περισσότερο χρόνο για το Κυπριακό, όλα θα είναι πολύ χειρότερα για το βόρειο τμήμα και αυτό είναι σημαντικό να το γνωρίζουμε.
Ο Μουράτ Κανατλί είναι γενικός γραμματέας του κόμματος Νέα Κύπρος (YKP).
Πηγή: Η Εποχή
