Tα τελευταία χρόνια δεν ήταν εύκολα για το Die Linke. Μετά τις εκλογές του 2021, στις οποίες μετά βίας κατάφερε να ξαναμπεί στο κοινοβούλιο, το αριστερό κόμμα της Γερμανίας βυθίστηκε στην εσωστρέφεια για μια διετία με έντονες μάχες μεταξύ των συνιστωσών, που κατέληξαν τελικά στη δημόσια αποχώρηση του ηγετικού στελέχους Σάρα Βάγκενκνεχτ τον Οκτώβριο του 2023. Μέχρι τότε, τα δημοσκοπικά ποσοστά του είχαν πέσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και τα κακά αποτελέσματα που κατέγραφε στις εκλογές των διαφόρων κρατιδίων, έμοιαζαν να ενισχύουν την αναπόφευκτη πτωτική τάση.
Ωστόσο, ενάντια στις προβλέψεις, τους τελευταίους μήνες η τύχη του κόμματος πήρε μια ξαφνική ανοδική πορεία και τελικά έγινε η έκπληξη των εκλογών, φτάνοντας το 9%, σχεδόν διπλασιάζοντας το ποσοστό του σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές.
Το Die Linke, εστίασε σε βασικά οικονομικά αιτήματα των εργαζομένων, ήταν το μόνο κόμμα αντίθετο σε περαιτέρω περιορισμούς στο άσυλο και τη μετανάστευση, και απέκτησε μια νέα ευκαιρία για ζωή.
Μαζί με τους κορυφαίους υποψηφίους Γιαν βαν Άκεν και Χάιντι Ράιχινεκ, των οποίων οι πύρινες ομιλίες έχουν γίνει κάτι σαν φαινόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις τελευταίες εβδομάδες, ένα από τα πιο προβεβλημένα πρόσωπα της εκστρατείας είναι ο Γρεγκόρ Γκύζι.
Ο 78χρονος βουλευτής του κόμματος, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση του Κόμματος Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (PDS) μετά την επανένωση της Γερμανίας, είχε σκοπό να αποσυρθεί μετά από περίπου τριάντα πέντε χρόνια στην πολιτική. Όμως, αποφάσισε να συμμετάσχει ξανά στην πολιτική σκηνή για τελευταία φορά στο πλαίσιο του λεγόμενου “Mission Silver Locks” που αφορά την επιστράτευση σημαντικών στελεχών.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλά στο Jacobin και την Loren Balhorn για τη νέα στρατηγική του κόμματος, τις αντιφάσεις που αντιμετωπίζουν όλα τα αριστερά κόμματα στις καπιταλιστικές δημοκρατίες και τις συμβουλές του για τη νέα γενιά που εντάσσεται σήμερα στο Die Linke.
Herr Gysi, πιθανότατα δεν θυμάστε, αλλά στην πραγματικότητα συναντηθήκαμε σε μια συζήτηση σε πάνελ το 2013, όταν ήσασταν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Die Linke και μόλις είχατε τοποθετηθεί αρχηγός της αντιπολίτευσης. Δώδεκα χρόνια αργότερα, είστε ακόμα στο κοινοβούλιο, αλλά το κόμμα σας παλεύει για την επιβίωσή του, και μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες φαινόταν ότι έχανε τη μάχη. Τι συνέβη;
Βρισκόμασταν σε υπαρξιακή κρίση. Όχι μόνο επειδή κάποια μέλη έφυγαν, αλλά επειδή το μόνο που πραγματικά κάναμε ήταν να διαφωνούμε, επειδή ήμασταν απασχολημένοι μόνο με τον εαυτό μας. Οι πολίτες το αισθάνονται αυτό.
Μόνο στο συνέδριο του κόμματος το περασμένο φθινόπωρο υπήρξε μια τομή. Κάποιοι έφυγαν, αλλά η πλειοψηφία έμεινε, και συνειδητοποίησε ότι επρόκειτο για μια υπαρξιακή κρίση. Οπότε άρχισαν επιτέλους να επικεντρώνονται τα στελέχη σε μερικά βασικά ζητήματα. Η ομφαλοσκόπηση σταμάτησε και αφήσαμε τις εσωτερικές διαμάχες στα άλλα κόμματα.
Στην πραγματικότητα ήθελα να αποσυρθώ, αλλά πείστηκα να μην το κάνω. Έτσι, τρεις από εμάς τους ηλικιωμένους – ο Bodo Ramelow, ο Dietmar Bartsch και εγώ – είπαμε στους εαυτούς μας, ας κάνουμε το καθήκον μας, και ξεκινήσαμε την αποστολή «Silberlocke» (γερμανική λέξη που σημαίνει “ασημένια κλειδαριά” ή “ασημένια μαλλιά”. Χρησιμοποιείται συχνά για να αναφερθεί σε ηλικιωμένα άτομα με ασημένια ή γκρίζα μαλλιά).
Επιλέξαμε το όνομα για πολλούς λόγους. Αλλά ο πιο ενδιαφέρων ήταν ότι σκεφτήκαμε ότι θα προκαλούσε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ. Και αυτό συνέβη, ξαφνικά βρεθήκαμε και πάλι στις ειδήσεις!
Αυτό που δεν ξέραμε ήταν πώς θα αντιδρούσαν οι νέοι. Σκεφτόμασταν πως θα έλεγαν ότι αυτοί οι τρεις γέροι θα έπρεπε να αποσυρθούν. Αλλά συνέβη το εντελώς αντίθετο: οι νέοι άνθρωποι ήταν τόσο ενθουσιώδεις. Όπου κι αν πάμε, είναι γεμάτοι οι χώροι από νέους. Φυσικά, η επόμενη γενιά είναι επίσης στο πλευρό μας, όπως η Heidi Reichinnek, η επικεφαλής υποψήφια μας, και η Ines Schwerdtner, η πρόεδρος του κόμματός μας, μαζί με τους συναδέλφους τους Sören Pellmann και Jan van Aken.
Μάθαμε από τα λάθη του παρελθόντος και τώρα επικεντρωνόμαστε σε έξι βασικά θέματα: ειρήνη, κοινωνική δικαιοσύνη και δίκαιο φορολογικό σύστημα, οικολογική βιωσιμότητα, εκπαίδευση, ισότητα των φύλων και ισότητα μεταξύ ανατολικής και δυτικής Γερμανίας. Ειδικά το τελευταίο το παραμελήσαμε υπερβολικά και παραχωρήσαμε έδαφος στο ακροδεξιό ΑfD, κάτι που προσπαθούμε να διορθώσουμε.
«Αν η μεσαία τάξη χρεοκοπήσει, τότε δεν θα μας μείνει τίποτα για να βοηθήσουμε τους κάτω»
Θα ήθελα να μιλήσω περισσότερο για αυτές τις διαφωνίες του παρελθόντος. Το γεγονός ότι το Die Linke θεωρούνταν ευρέως ότι ασχολείται με τις εσωτερικές του έριδες, σίγουρα δεν ήταν χρήσιμο όσον αφορά τις εκλογές, αλλά από πού πιστεύετε ότι προήλθαν αυτές οι διαφωνίες; Μου φαίνεται σαν να φούντωσαν πραγματικά όταν η αρχική εκλογική επιτυχία του κόμματος άρχισε να υποχωρεί, σαν να ήταν έκφραση άλυτων στρατηγικών αντιφάσεων ή αμφισημιών μέσα στο ίδιο το κόμμα.
Λοιπόν, πρώτα απ’ όλα, είναι άλλο πράγμα η αντιπολίτευση στην Άνγκελα Μέρκελ και άλλο η κυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες [SPD], τους Πράσινους και τους Ελεύθερους Δημοκράτες [FDP] – παρόλο που έκαναν πολλά λάθη. Αυτό είναι το ένα πρόβλημα.
Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι το κόμμα περιείχε πάντα πολλές τάσεις, από την αριστερή σοσιαλδημοκρατία μέχρι την Κομμουνιστική Πλατφόρμα. Κάποιοι θέλουν να ξεπεράσουν τον καπιταλισμό βήμα προς βήμα μέσω μεταρρυθμίσεων, άλλοι θέλουν να το κάνουν μέσω επανάστασης και ούτω καθεξής. Αυτό δεν είναι τόσο προβληματικό, αλλά προέκυψαν νέα ζητήματα, όπως η επικείμενη κλιματική καταστροφή – δεν ήμασταν αρκετά προετοιμασμένοι γι’ αυτό, σε αντίθεση με τους Πράσινους.
Ή η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία – ενάντια στις επιθυμίες της Αριστεράς – και δεν ήταν ξεκάθαρο πως θα σταθούμε απέναντι σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, γιατί υπήρχαν διάφορες θέσεις μέσα στο κόμμα κ.λπ. Υπάρχουν δεκάδες τέτοια παραδείγματα.
Υπήρχε όμως και ένα άλλο λάθος που πάντα καυτηρίαζα, ότι δηλαδή εστιάσαμε κυρίως στους ανέργους, τους πρόσφυγες και τους άστεγους και δώσαμε πολύ λίγη σημασία στα συμφέροντα των εργαζομένων, αλλά και των αυτοαπασχολούμενων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στη Γερμανία, η μεσαία τάξη πληρώνει για τα πάντα, η κυβέρνηση δεν τολμά να αγγίξει αυτούς που βρίσκονται στην κορυφή. Αλλά αν η μεσαία τάξη χρεοκοπήσει, τότε δεν θα μας μείνει τίποτα για να βοηθήσουμε τους κάτω. Ούτε αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή θα μπορούσαν πλέον να υπάρχουν – απλώς δεν το γνωρίζουν. Αυτό ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα και είχε ως αποτέλεσμα πολλές διαφωνίες και δυσαρέσκεια.
Αυτό είναι που έχει πραγματικά αλλάξει από το περασμένο φθινόπωρο, είμαστε τώρα σαφώς επικεντρωμένοι σε αυτά τα έξι ζητήματα. Επίσης, υπήρξε μια εστίαση στην Ανατολή εκ νέου. Η Δύση είναι επίσης σημαντική, αλλά η ισότητα μεταξύ Ανατολής και Δύσης έχει καθυστερήσει πολύ. Γι’ αυτό είμαι ικανοποιημένος με τις εξελίξεις αυτή τη στιγμή. Φυσικά, πρέπει επίσης να ανανεωθούμε λίγο προγραμματικά, αλλά δεν έχουμε χρόνο γι’ αυτό κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας.
Αναφερθήκατε στο εύρος των ιδεών και των στρατηγικών προτεραιοτήτων εντός του κόμματος. Πρόσφατα έριξα μια ματιά στο βιβλίο σας, Marx und Wir, όπου γράφετε ότι ορισμένες από τις προβλέψεις του Μαρξ, όπως η εγγενής κατάρρευση του καπιταλισμού, έχουν αποδειχθεί λανθασμένες, και υποστηρίζετε ότι αντί να μιλάμε για «κοινωνική επανάσταση», η Αριστερά θα πρέπει να υποστηρίζει την «κοινωνική καινοτομία» ως μέρος ενός σταδιακού, διαδοχικού μετασχηματισμού της κοινωνίας. Πιστεύετε ότι το Die Linke έκανε λάθος που δεν προσδιόρισε πιο συγκεκριμένα πώς θα έμοιαζε αυτός ο μετασχηματισμός;
Ναι, φυσικά, αυτό εννοούσα με τον όρο προγραμματική ανανέωση. Οι αριστεροί έχουν μερικές φορές δυσκολίες με τις πραγματικότητες όταν αυτές έρχονται σε αντίθεση με την ιδεολογία τους, επειδή δεν θέλουν να αλλάξουν την ιδεολογία τους.
Πρέπει να αναλύσουμε ακριβώς τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει ο καπιταλισμός. Μπορεί να παράξει μια αποτελεσματική οικονομία. Μπορεί να παράξει εξαιρετική επιστήμη και έρευνα – δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα βραβεία Νόμπελ σε αυτόν τον τομέα πηγαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορεί να παράξει εξαιρετική τέχνη και πολιτισμό – ο Μπέρτολτ Μπρεχτ είναι προϊόν του καπιταλισμού, όχι του κρατικού σοσιαλισμού. Αυτό σημαίνει ότι ο καπιταλισμός παράγει επίσης ανθρώπους που αναγνωρίζουν και αρθρώνουν τις αντιφάσεις, και αν είναι ιδιαίτερα ευφυείς, γίνονται φανταστικοί καλλιτέχνες ή συγγραφείς. Μπορεί να είναι λογικά φιλελεύθερος και δημοκρατικά δομημένος, αλλά δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα αυτό – μπορεί να είναι και κάτι εντελώς διαφορετικό.
Τώρα βλέπουμε αυτό που δεν μπορεί να κάνει. Δεν μπορεί να διασφαλίσει την ειρήνη όσο κερδίζονται τόσα πολλά χρήματα από τους πολέμους και την πρόσβαση στις πρώτες ύλες – αυτό που βλέπουμε τώρα στο Κονγκό πχ αφορά μόνο τις πρώτες ύλες. Το δεύτερο πράγμα που δεν μπορεί να κάνει είναι να δημιουργήσει κοινωνική δικαιοσύνη. Πάντα θα συγκεντρώνει τον πλούτο σε λίγα χέρια και θα δημιουργεί φτώχεια.
Το τρίτο πράγμα με το οποίο έχει μεγάλες δυσκολίες ο καπιταλισμός, είναι η οικολογική βιωσιμότητα, και θα σας πω γιατί: αν κλείσετε μια μονάδα για οικολογικούς λόγους που είναι κερδοφόρα, αυτό είναι αντικαπιταλιστικό.
Αν προσεγγίζετε τον καπιταλισμό όπως εγώ, τότε πρέπει να σκεφτείτε δύο πράγματα. Πρώτον, πώς διατηρούμε αυτό που μπορεί να κάνει ο καπιταλισμός; Δεύτερον, πώς ξεπερνάμε αυτό που δεν μπορεί. Πρέπει ακόμα να το επεξεργαστούμε αυτό προγραμματικά.
Υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ ημών, των Πρασίνων και του FDP, αλλά υπάρχει μία από αυτές που θα ήθελα να τονίσω εδώ: Έχω δει τους Πράσινους να μένουν εκτός κοινοβουλίου και στη συνέχεια να υπερπροβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης και να εισέρχονται ξανά. Το ίδιο συνέβη και με το FDP. Αν μείνουμε εμείς εκτός κοινοβουλίου, κανείς δεν θα πίεζε για να μας ξαναβάλουν μέσα, και αυτό θα ήταν τρομερό για την κοινωνία μας, επειδή εμείς προβάλλουμε αριστερά επιχειρήματα που κανείς άλλος δεν προβάλλει. Χωρίς εμάς, η συζήτηση γίνεται μόνο μεταξύ του Κέντρου και της Ακροδεξιάς.
Αν υποθέσουμε ότι το Die Linke τα πάει καλά στις εκλογές, το κόμμα θα επιστρέψει στο κοινοβούλιο, αλλά θα εξακολουθεί να είναι επίσης κατώτερος εταίρος σε μερικές κυβερνήσεις κρατιδίων. Κοιτάζοντας πίσω σε προηγούμενους συνασπισμούς, όπως στο Βρανδεμβούργο ή στο Βερολίνο, δεν υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ διακυβέρνησης και μειωμένων εκλογικών αποδόσεων; Πώς πιστεύετε ότι το κόμμα μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα αυτή την αντίφαση στο μέλλον;
Λοιπόν, όταν ο δικός μας Bodo Ramelow έγινε πρωθυπουργός στο κρατίδιο της Θουριγγίας, σημειώσαμε κέρδη στις επόμενες εκλογές. Στις εκλογές που ακολούθησαν, ωστόσο, χάσαμε δραματικά. Αυτό δεν οφειλόταν σε αυτόν, αλλά στη στάση του κόμματός μας. Υπήρχε πάντα η δυσκολία ότι είχε τους Πράσινους και το SPD ως εταίρους, και έπρεπε πάντα να τους πείσει, αλλιώς δεν θα έφτανε πουθενά. Μετά από αυτό, ήταν μια κυβέρνηση μειοψηφίας. Αυτό ήταν επίσης δύσκολο.
Αλλά τι πέτυχε ο Bodo; Αυτό που μου αρέσει είναι ότι η Θουριγγία είναι το πρώτο ομόσπονδο κρατίδιο όπου οι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αμείβονται το ίδιο με τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό δεν υπάρχει πουθενά αλλού στη Γερμανία. Φαίνεται σαν κάτι μικρό, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για ζήτημα ισότητας των φύλων, επειδή η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι γυναίκες. Αυτό είναι μόνο ένα μικρό βήμα, αλλά μπορώ να αναφέρω πολλά άλλα βήματα που έχουν γίνει, τα οποία ο νέος πρόεδρος δεν μπορεί να καταργήσει. Αυτό σημαίνει ότι αν είμαστε μέρος της κυβέρνησης, μπορούμε να θέσουμε ορισμένους όρους που δεν θα παραβιάζονται.
Είχαμε επίσης έναν καλό βουλευτή στο Βερολίνο τον Κλάους Λέντερερ, που προήγαγε πολύ τον πολιτισμό. Όσα κι αν του προσάψει κανείς, αυτό που συμβαίνει τώρα, για παράδειγμα, είναι μια μεγάλη διαφορά από την εποχή του. Στην πόλη γίνονται σήμερα περικοπές στην τέχνη και τον πολιτισμό, περικόπτουν σχολεία, περικόπτουν υγειονομική περίθαλψη. Μπορείς να κάνεις οικονομία σε πολλούς τομείς, αλλά ποτέ στην εκπαίδευση, όχι στην τέχνη και τον πολιτισμό, όχι στην υγεία, ούτε στην παροχή νερού, ενέργειας, βασικών τροφίμων κ.λπ.
Το δεύτερο πράγμα είναι ότι ο λαός μας, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνητικών, καταλαβαίνει ότι όταν τα φορολογικά έσοδα μειώνονται, πρέπει να επενδύεις περισσότερο και όχι λιγότερο, όπως κάνουν σχεδόν όλοι οι άλλοι. Αν επενδύσεις περισσότερο, θα εισρεύσουν περισσότερα χρήματα. Αυτή είναι η απλή λογική που προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση από το 1990, αλλά ήταν άσκοπο.
Συνεχίζουν να κάνουν το ίδιο λάθος επειδή δεν καταλαβαίνουν ότι μια κυβέρνηση δεν είναι νοικοκυριό. Αν εγώ προσωπικά έχω λιγότερα χρήματα, πρέπει να σκεφτώ ποιες δαπάνες μπορώ να περικόψω προκειμένου να τα βγάλω πέρα. Αλλά όχι με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και όχι με τα ομόσπονδα κράτη. Αν έχω λιγότερα έσοδα, πρέπει να επενδύσω, ακόμα και να χρεωθώ αν χρειαστεί, για να ενισχύσω την οικονομία και τα εισοδήματα των ανθρώπων.
Επομένως, τι πρέπει να κάνουμε; Πάντα πρέπει να κάνουμε ορισμένα βήματα. Αυτό που δεν μπορούμε να κάνουμε είναι να κάνουμε ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και στη συνέχεια να κάνουμε ένα βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση σε έναν άλλο τομέα. Αυτό δεν είναι δυνατόν – όλα τα βήματα πρέπει να πηγαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Μπορεί να είναι μικρότερα από αυτά που είχαμε στο μυαλό μας, αλλά πρέπει να είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Εντάξει, αλλά δεν θα μπορούσαν όλα τα παραδείγματα που μόλις δώσατε να επιτευχθούν και με το SPD;
Είναι αδύνατο να επιτευχθούν αυτά τα πράγματα με το SPD. Το SPD είναι στην κυβέρνηση εδώ και πολλά χρόνια και κυβερνά στα περισσότερα κρατίδια. Εκεί, οι μαθητές του δημοτικού σχολείου διαχωρίζονται μετά την τετάρτη τάξη (στμ. κάνει λόγο για το γερμανικό σύστημα εκπαίδευσης που διαχωρίζει τα παιδιά ανάλογα με την πρόοδο τους σε σχολεία Α και Β κατηγορίας). Στο Βερολίνο και το Βρανδεμβούργο, διαχωρίζονται μετά την έκτη τάξη. Αυτή η μικρή διαφορά σημαίνει ήδη, ότι το ποσοστό των παιδιών της εργατικής τάξης που αποφοιτούν από το λύκειο είναι υψηλότερο στο Βερολίνο και το Βρανδεμβούργο από ό,τι στα άλλα ομόσπονδα κρατίδια.
Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για εμάς. Εμείς μιλάμε τουλάχιστον για την όγδοη τάξη, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ισότητα ευκαιριών. Αυτό δεν πρέπει να το παραβλέψουμε ή να το υποτιμήσουμε: αν έχουμε περισσότερες ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση, αν περισσότερα παιδιά της εργατικής τάξης κατακτήσουν ορισμένες κοινωνικές θέσεις, οι ιδέες μας για το πώς θα ξεπεράσουμε τον καπιταλισμό θα έχουν περισσότερη τύχη στην κοινωνία.
Γι’ αυτό λέω πάντα ότι είναι δύσκολο. Γνωρίζω επίσης τοπικούς πολιτικούς που «ψηφίζουν επανάσταση» στο συνέδριο του κόμματος και μετά πάνε σπίτι τους να ασχοληθούν με τα παγκάκια του πάρκου, αλλά κάποιος από το SPD μου είπε κάποτε ότι και εκείνοι έχουν αυτή την τάση. Είναι επειδή αυτό που κάνουν στο σπίτι τους δεν τους αρκεί. Πρέπει να βιώσουν κάτι διαφορετικό στο συνέδριο του κόμματος, και μετά μπορούν να επιστρέψουν στο να ανησυχούν για τα πράγματα που συμβαίνουν στην κοινότητα.
Είναι όλα αρκετά περίπλοκα, αλλά νομίζω ότι αν κάνουμε ορισμένα βήματα σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, μπορούμε να επιτύχουμε σταδιακές αλλαγές στη σκέψη, τα συναισθήματα και την κουλτούρα των ανθρώπων. Το μόνο που γίνεται πραγματικά δύσκολο είναι τι θα κάνουμε αν μας ζητηθεί να ενταχθούμε σε μια ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αλλά δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για κάτι τέτοιο σε αυτές τις εκλογές.
«Παλαιστινιακό κράτος και το Ισραήλ να παραμείνει στα σύνορα του 1967»
Αναφερθήκατε στους πολέμους στο Κονγκό και στην Ουκρανία, αλλά υπάρχει ένας πόλεμος συγκεκριμένα – ο πόλεμος στη Γάζα – που έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση τόσο στη Γερμανία όσο και στο Die Linke. Στα χαρτιά, το κόμμα αντιτίθεται στις παραδόσεις όπλων στο Ισραήλ και υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών, αλλά δεν είναι κάτι για το οποίο οι βουλευτές μιλούν πολύ συχνά, για παράδειγμα. Είναι λάθος αυτό;
Πρώτα απ’ όλα, είμαστε αντίθετοι σε όλες τις πωλήσεις όπλων. Η Γερμανία είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων στον κόσμο. Τα όπλα μας εμπλέκονται πάντα σε κάθε πόλεμο, και συνήθως και στις δύο πλευρές, πράγμα που είναι εντελώς απαράδεκτο.
Ο στόχος της Χαμάς και της Χεζμπολάχ είναι η καταστροφή του Ισραήλ – αυτό αποκλείεται για εμάς. Αλλά αυτό που κάνει ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και το ότι η πλειοψηφία της Κνέσετ αποφάσισε να αντιταχθεί στη λύση των δύο κρατών είναι εξίσου εκτός θέματος. Διότι αν εγώ λέω ότι οι Εβραίοι έχουν δικαίωμα σε ένα σπίτι, τότε και οι Παλαιστίνιοι έχουν επίσης δικαίωμα σε ένα σπίτι. Για να γίνει αυτό, πρέπει να δημιουργηθεί ένα παλαιστινιακό κράτος και το Ισραήλ να παραμείνει στα σύνορα του 1967 ή να συμφωνήσουν σε μια κοινή ανταλλαγή εδαφών.
Ξεκινήσαμε τη συζήτησή μας μιλώντας για την Αποστολή «Silberlocke». Από τότε που ξεκίνησε, δεκάδες χιλιάδες νέα μέλη, στη συντριπτική τους πλειοψηφία νέοι, έχουν ενταχθεί στο κόμμα. Ως κάποιος που ασχολείται με την πολιτική εδώ και δεκαετίες, τι συμβουλές θα δίνατε στη νέα γενιά;
Λοιπόν, θα συμβούλευα την ηγεσία του κόμματός μου να σκεφτεί πώς θα οργανώσει τα νέα μέλη, ώστε να μην μας εγκαταλείψουν από πλήξη ή απογοήτευση. Το δεύτερο πράγμα που θα έλεγα στους νέους είναι ότι όταν γίνεσαι μέλος ενός κόμματος, δεν είναι μόνο για διασκέδαση και παιχνίδια. Με άλλα λόγια, πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσετε ότι μερικές φορές είστε στη μειοψηφία, μερικές φορές δεν κερδίζετε – αν και μερικές φορές κερδίζετε κιόλας.
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάτε ποτέ τον πολιτισμό και δεν πρέπει να ξεχνάτε ποτέ την οικογένειά σας. Και τα δύο είναι πολύ σημαντικά. Και δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάτε να απολαμβάνετε τη ζωή όπου μπορείτε. Μπορείτε να διαφωνείτε στις κομματικές συναντήσεις, αλλά αν βγείτε για μια μπύρα μαζί μετά, μπορείτε να δημιουργήσετε μια διαφορετική ατμόσφαιρα. Πρέπει πάντα να σκέφτεστε την κουλτούρα και τη ζωή του κόμματος.
Τέλος, θα έλεγα στους νέους ότι χαίρομαι που έρχεστε, γιατί για να βλέπω τόσους νέους στο κόμμα μας σημαίνει ότι έχουμε μέλλον.
