Για ακόμη μία φορά η ανθρωπότητα επιστρέφει στον ολοκληρωτισμό – ίσως και να έχει επιστρέψει εάν δει κανείς με ψυχραιμία και νηφαλιότητα τις καθημερινές σχέσεις των ανθρώπων οι οποίες διαπνέονται από διστακτικότητα, φόβο, επιθετικότητα, μίσος του ενός προς τον άλλο. Πού οφείλονται όλα αυτά τα απεχθή συναισθήματα και η ανάλογη συμπεριφορά; Ο Χίτλερ, σημειώνει ο Θανάσης Γιαλκέτσης στο έξοχο επίμετρο το βιβλίου της Σιμόν Βέιλ «Στοχασμοί για τις απαρχές του χιτλερισμού», εκδ. διαλέγεσθαι, «…δεν είναι μια ριζική ανωμαλία, ένα τέρας ή ένα διαβολικό πλάσμα. Είναι αντίθετα μια “λογική” και σχεδόν αναπότρεπτη προέκταση και κατάληξη της ιστορίας της Δύσης. Αυτό που είναι ριζικά εσφαλμένο είναι η αντίληψη που έχουμε για το παρελθόν και την ιστορία της Δύσης. Νιώθουμε θαυμασμό για τους ισχυρούς και περιφρόνηση για τους αδύναμους. Υποκλινόμαστε μπροστά στην ισχύ, τη λατρεύουμε σαν είδωλο και αδιαφορούμε για τη δικαιοσύνη. Θαυμάζουμε τον Αλέξανδρο, την ισχύ της Ρώμης, τον Ναπολέοντα, τους νικητές και όχι τους ηττημένους. “Ποιος μπορεί να θαυμάζει τον Αλέξανδρο με όλη του την ψυχή, αν δεν έχει ποταπή ψυχή;”, αναρωτιέται η Βέιλ».
Είναι, έτσι δείχνουν όλα, λίγοι σήμερα οι εχέφρονες, αυτοί που δεν ουρλιάζουν, δεν κομπάζουν, δεν περιαυτολογούν, δεν ανοηταίνουν, δεν εκμαυλίζονται, δεν χειραγωγούνται. Μην αναρωτιόμαστε για την έξαρση της ανήλικης ή και ενδοοικογενειακής βίας και μην προσπαθούμε να την ερμηνεύσουμε με στερεότυπες ξεπερασμένες ψυχαναλυτικές ή ανθρωπολογικές προσεγγίσεις [φταίνε τάχα μου οι γονείς, η παιδεία, η πολιτική των ελίτ… και άλλες πομφόλυγες]. Ούτε βέβαια μας αρμόζει να εκπλησσόμαστε από την αμηχανία και ανεπάρκεια της Αριστεράς ή ακόμη και την αδυναμία των κοινωνικών κινημάτων να εμπνεύσουν λαϊκά στρώματα ώστε να σχηματιστεί μια δυναμική αντιστασιακή δύναμη απέναντι στη νοοτροπία του ισχυρού, απέναντι στην παντοδυναμία του δυτικού εκφυλιστικού, εν τούτοις πολιτικού και κοινωνικού συστήματος. Οι περισσότεροι είμαστε είτε το θέλουμε είτε όχι τα υποπόδια στις πολυθρόνες του συστήματος στις οποίες επαναπαύονται συνήθως ηλίθιοι και καιροσκόποι, έτοιμοι και προθυμότατοι να προσκυνήσουν τον καθένα και το καθετί προκειμένου να ενθρονιστούν σε αυτές τις πολυθρόνες, να κατοικήσουν σε αυτά τα δώματα εξουσίας.
Για την παρακμή της Δύσης πολλά έχουν γραφεί, ουδενός όμως έχει ιδρώσει το αυτί. Ποιον πραγματικά ενδιαφέρει ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος στα δύο κόμματα που θέλουν -λένε- να εκπροσωπήσουν την Κεντροαριστερά; Ποιος νέος έχει ακούσει για τους δωσίλογους, για τους συνεργάτες των Γερμανών, για τις φυλακίσεις και εξορίες χιλιάδων αθώων που πίστεψαν στην αλλαγή προς το καλύτερο του κόσμου τούτου και βεβαίως απογοητεύθηκαν; Δεν έφταιγαν σε τίποτα όλοι αυτοί οι απλοί αγωνιστές [της ουτοπίας αγωνιστές, όπως δραματικά αποδείχτηκε].
Ουδείς προβληματίζεται για τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού, για το πόσο σαθρά αποδείχτηκαν στην πορεία του ανθρώπινου είδους· αντί κάποιου προβληματισμού όλοι χαίρονται για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα έξυπνα κινητά, για το πόσο τυχεροί νιώθουν για το δικαίωμά τους να εκφράζονται, άτσαλα και επιπόλαια, για το καθετί, χωρίς βέβαια αιδώ, χωρίς τρόπους, χωρίς να έχουν αναπτυγμένο το αίσθημα της αλληλεγγύης και του σεβασμού [περί αυτοσεβασμού δεν γίνεται πλέον λόγος…]. Ψευδαίσθηση ελευθερίας η Δύση λοιπόν;
Γιώργος Σταματόπουλος
