Το τελευταίο διάστημα είμαστε μάρτυρες εκβιαστικών κινήσεων εταιριών εναντίον πολιτών που υπερασπίζονται το περιβάλλον σε όλη την Ελλάδα επειδή οι τελευταίοι φέρνουν στο φως και καταγγέλλουν τις πρακτικές τους. Στο πλαίσιο των εκβιαστικών αυτών κινήσεων εντάσσονται και οι αγωγές για συκοφαντική δυσφήμιση με αποκλειστικό σκοπό να κάμψουν το φρόνημα τους και να τους εκφοβίσουν (είναι η λεγόμενη τακτική SLAPP). Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις γενικές εισαγγελείς του δικαστηρίου της ΕΕ (Kokott και Sharpston) η φύση δεν έχει φωνή και ανήκει στους πολίτες να μιλήσουν εκ μέρους της.
Τελευταίο επεισόδιο είναι η αγωγή της εταιρίας WRE για συκοφαντική δυσφήμιση, με αίτημα την καταβολή 225.000 ευρώ, εναντίον του δημοσιογράφου Τάσου Σαραντή, ενός ανθρώπου που με ευαισθησία και γνώση μάχεται για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και εναντίον της εφημερίδας ΕφΣυν στην οποία αρθρογραφεί. Η επίδικη διαφορά αφορά σε εγκατάσταση αιολικού πάρκου στην περιοχή της Μονεμβάσιας.
Θα πρέπει να σημειώσω ότι από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, τέτοιες εκβιαστικές κινήσεις παρατηρούνται παντού και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Αν και πουθενά -σχεδόν- δεν ευωδόθηκαν, ωστόσο επιβάλλεται να υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση με την οποία να αναγνωρίζεται το δικαίωμα των πολιτών να καταγγέλουν τις πρακτικές των εταιριών όταν πλήττουν το περιβάλλον και, παράλληλα, να ορίζονται υψηλά ποσά δικαστικής δαπάνης εναντίον τους όταν ηττώνται στα δικαστήρια.
Το υπάρχον νομοθετικό καθεστώς, πέραν των γενικών διατάξεων πρέπει να ενισχυθεί. Αναφέρομαι στην οδηγία 2019/1937 σχετικά με την προστασία προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ ( περιλαμβάνονται και αυτές που αφορούν το περιβάλλον), η οποία, κατά πρώτο λόγο θα πρέπει να μεταφερθεί στο εσωτερικό δίκαιο (έληξε η προθεσμία μεταφοράς στις 17.12.2021). Η εν λόγω οδηγία προσφέρει προστασία σε όσους ενάγονται για συκοφαντική δυσφήμιση (άρθρο 21 (7)) και καλεί τα κράτη μέλη να προβούν σε συγκεκριμένες εθνικές ρυθμίσεις.
Μια σημαντική εξέλιξη, σε αυτό το πλαίσιο είναι η πρόταση του νόμου που ψηφίστηκε από τη γαλλική εθνοσυνέλευση στις 2.2.2022 με τίτλο PROPOSITION DE LOI VISANT A AMELIORER LA PROTECTION DES LANCEURS D’ALERTE. Εκεί προβλέπονται λεπτομερείς ρυθμίσεις για την προστασία όσων προβαίνουν σε αποκαλύψεις ή πληροφορούν το κοινό ή/και τις αρχές για παράνομες ενέργειες (μεταξύ των οποίων είναι και αυτές που αφορούν το περιβάλλον.) Νομίζω ότι, εν όψει της μεταφοράς της οδηγίας 2019/1937 στο εσωτερικό μας δίκαιο, θα πρέπει να αξιοποιηθεί και η ως άνω γαλλική νομοθεσία.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να εκφράσω την απορία μου -χωρίς καμία αιχμή- γιατί όλες οι εταιρίες που θεωρούν ότι είναι θύματα συκοφαντικής δυσφήμισης καταφέρονται πάντοτε εναντίον των τοπικών κινημάτων προστασίας του περιβάλλοντος (αυτό που ονομάζουμε grassroots movements) και ΠΟΤΕ εναντίον των μεγάλων ΜΚΟ οσάκις προβαίνουν σε ανάλογες αναφορές ή καταγγελίες?
ΥΓ. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στον Τάσο Σαραντή διότι η άσκηση της αγωγής εναντίον του έγινε με αφορμή μιας συνέντευξης μου σε εκείνον για το συγκεκριμένο αιολικό πάρκο το οποίο, για άλλη μια φορά να τονίζω ότι είναι παράνομο δεδομένου ότι το ΣτΕ δεν απάντησε σε κανένα από τους λόγους ακύρωσης που προέβαλα. Γιάυτό σχετικά εξέφρασα το παράπονό μου και διατύπωσα ευγενώς μεν αλλά δριμεία παρατήρηση στον εισηγητή δικαστή (αυτά ανέφερα στη συνέντευξη).
Αυτά δίκην αλληλεγγύης αλλά και σαν μικρή συμβολή στην αποκατάσταση της αλήθειας.
Γιώργος Μπάλιας
Ανάρτησή του στο Facebook
