Τη συνέντευξη πήραν οι Παύλος Κλαυδιανός, Μιχάλης Υδραίος
Πώς κρίνεις τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής; Έγινε συγκεκριμένη αναφορά στο Κυπριακό, μάλιστα δηλώθηκε ότι θα παραστεί εκπρόσωπος της ΕΕ στη Γενεύη.
Η ΕΕ ήταν παρούσα και στις προηγούμενες διασκέψεις με το καθεστώς του παρατηρητή, οπότε θα είναι παρούσα και στην επικείμενη διάσκεψη. Η Ευρώπη θέλει να είναι παρούσα, να είναι ενήμερη και να ελέγχει τη συμβατότητα όσων συζητούνται ή συμφωνούνται, με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Βεβαίως, η διαδικασία παραμένει στο πλαίσιο του ΟΗΕ και των καλών υπηρεσιών του Γενικού του Γραμματέα. Ως προς τα συμπεράσματα, ο πρόεδρος Αναστασιάδης και η εξωτερική μας πολιτική επένδυσε πάρα πολλά, σε βαθμό που έδωσε την εικόνα ότι μετέτρεψε σε αυτοσκοπό, στην προσπάθεια επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία. Και προφανώς, εκ του αποτελέσματος, εδώ και για μια μεγάλη περίοδο έχει αποτύχει στον στόχο. Άφησε πίσω το Κυπριακό ως προτεραιότητα. Εμείς λέμε ότι έπρεπε να έχει ως πρώτη της προτεραιότητα την επίλυση του Κυπριακού και οι κυρώσεις θα ήταν μόνο ένα από τα εργαλεία για να το πετύχουμε. Είμαστε κριτικοί και σ’ αυτό. Σε κάθε περίπτωση πέρασε κάτω από τον πήχη. Αντί επιβολής κυρώσεων, η ΕΕ στράφηκε σε μια θετική ατζέντα με την Τουρκία. Σ’ αυτή την κατεύθυνση, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί, δεν έχουμε σαφή διασύνδεση της στάσης της Τουρκίας στο Κυπριακό με την προοπτική ενεργοποίησης αυτής της θετικής ατζέντας. Πόσο μάλλον με ενεργοποίηση κυρώσεων.
Τα συμπεράσματα μαζί με τις δηλώσεις – θετικού – ενδιαφέροντος του κ. Μπλίκεν και του Προέδρου των ΗΠΑ, δεν συνιστούν θετικό περιβάλλον;
Σίγουρα, εάν το συγκρίνουμε με την προηγούμενη κατάσταση πραγμάτων όπου, ουσιαστικά, βρεθήκαμε σε ένα φαύλο κύκλο έντασης ο οποίος προκλήθηκε από την επιθετικότητα της Τουρκίας και μέσω παράνομων τετελεσμένων, είτε στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε στο θέμα της Αμμοχώστου με τον οδικό χάρτη που ξεκίνησε για εποικισμό. Ένα περιβάλλον διαπραγματεύσεων, είναι λιγότερο προνομιακό για την Τουρκία και περισσότερο ευνοεί εμάς. Το πεδίο της έντασης, στρατιωτικής, ιδιαίτερα την Κύπρο δεν την εξυπηρετεί καθόλου. Εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνο την Τουρκία. Στο τραπέζι, ακριβώς, των διαπραγματεύσεων μπορούμε να έχουμε ισχυρά όπλα στη διάθεσή μας όπως το Διεθνές Δίκαιο, τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, τις αξίες και αρχές της ΕΕ. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μπορούμε να αντλήσουμε μεγαλύτερη στήριξη από τον διεθνή παράγοντα, όπως αυτό καταγράφηκε, εκ του αποτελέσματος, στο Κραν Μοντάνα. Ακόμη και ο κακός δαίμονας, εκτός ή εντός εισαγωγικών, της Κύπρου, το Ηνωμένο Βασίλειο, στο Κραν Μοντάνα, στήριξε τη θέση του κ. Γκουτιέρες για πλήρη κατάργηση των εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων, πλήρη αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και την αντικατάσταση της Συνθήκης Εγγυήσεων από μηχανισμό εφαρμογής της λύσης, με εκείνο το άτυπο έγγραφο που κατέθεσε και το οποίο ποτέ δεν συζητήθηκε αν και βρισκόταν, θα έλεγα κατά 95%, πλησίον των θέσεων που κατέθεσε η ελληνοκυπριακή πλευρά. Οπότε, ναι, είναι δυνατό, αν εμείς χειριστούμε σωστά τα δεδομένα, να βελτιώσουμε τη θέση μας έναντι της σημερινής πραγματικότητας.
Ποιο το πλαίσιο θέσεων που προτείνει το ΑΚΕΛ;
Αυτό που προτείνουμε είναι απλό, ξεκάθαρο, σαφές. Να επιδιώξουμε η διαδικασία να συνεχιστεί από εκεί όπου έμεινε στο Κραν Μοντάνα όπως ζητούσε, για μεγάλη περίοδο, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. Δηλαδή, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, του πλαισίου Γκουτιέρες, στη βάση των συγκλίσεων που έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα και στη βάση της διαδικασίας που είναι συμφωνημένη για κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία η οποία θα συνεχιστεί με δυο παράλληλα τραπέζια, στη διάσκεψη για την Κύπρο, ένα για την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού και το άλλο για τη διεθνή πτυχή του, με ένα διασταυρωμένο τρόπο. Αυτές είναι οι παράμετροι στις οποίες προτείνουμε να συνεχιστεί η διαδικασία.
Το θέμα της πολιτικής ισότητας πώς τίθεται; Εκκρεμεί;
Το θέμα της πολιτικής ισότηταs και της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων, το οποίο βρίσκεται σε ψήφισμα του ΟΗΕ από το 1991, για μας είναι λυμένο και συμφωνημένο όπως, ανάλογα, το παρουσιάζει ο γραμματέας του ΟΗΕ στην έκθεσή του, Σεπτέμβρη 2017. Δηλαδή, είναι καθορισμένο αυτό το ζήτημα και συμφωνημένο στο πλαίσιο των συγκλίσεων των προηγούμενων χρόνων ανάμεσα στους διαπραγματευτές των δυο κοινοτήτων κυρίως από Ταλάτ – Χριστόφια αλλά και στη συνέχεια από Ακιντζί – Αναστασιάδη.
Μια και μιλάμε για τη μορφή της λύσης, η θέση Τουρκίας και ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων για δυο ξεχωριστά κράτη τίθεται διαπραγματευτικά ή για να εμποδίσουν τις διαπραγματεύσεις;
Δεν μπορώ να μιλήσω, φυσιολογικά, εξ ονόματος της Τουρκίας, ούτε μπορώ να γνωρίζω, με βεβαιότητα, αν η θέση της είναι μέρος τακτικής ή θα επιδιωχθεί μέχρι τέλους. Εκτιμήσεις θα αποφύγω να κάνω. Να πω μόνο ότι με τις ίδιες θέσεις εμφανιζόταν η Τουρκία και πριν το Κραν Μοντάνα, μέχρι και το αρχικό στάδιο της διαδικασίας και τελικώς μπήκε στις διαπραγματεύσεις και κατάφερε, με τις θέσεις που εξέφρασε, όχι μόνο να μην μείνει εκτεθειμένη, αλλά να πάρει και τα εύσημα και να εγκωμιαστεί και από τον κ. Γκουτιέρες στην έκθεσή του για τη στάση που τήρησε στη διάρκεια του Κραν Μοντάνα αλλά και να εισπράξει τα εύσημα για τη στάση της και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ήταν παρούσα δια της Κας Μογκερίνι. Η Τουρκία, τότε, όχι μόνο ελίχθηκε και δεν επέμεινε στις ακραίες θέσεις που πρόβαλλε δημόσια αλλά ενήργησε με τρόπο τέτοιο που πέτυχε και την αποενοχοποίηση και τον εγκωμιασμό της, ενώ αντιθέτως η ελληνοκυπριακή πλευρά και ο κ. Αναστασιάδης, να θεωρηθεί ότι είναι συνυπεύθυνοι για το αδιέξοδο.
Κινητοποιήσεις για πεπραγμένα κυβέρνησης και Κυπριακό
Τελευταία είχαμε μεγάλες διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες κτλ. μάλιστα και στα κατεχόμενα. Τι προοπτική βλέπεις;
Στα κατεχόμενα οι διαδηλώσεις έγιναν από τις προοδευτικές δυνάμεις της Αριστεράς και Κεντροαριστεράς. Ουσιαστικά, ήταν διαδηλώσεις αντίδρασης σ’ ότι αφορά τη θέση της Τουρκίας και του εκλεκτού της κ. Τατάρ για το Κυπριακό, τον εποικισμό της Αμμοχώστου. Έστειλαν έτσι ισχυρά μηνύματα για επίλυση του Κυπριακού στη βάση των συμφωνηθέντων. Μηνύματα για τις απροκάλυπτες επεμβάσεις της Τουρκίας προεκλογικά αλλά και στις πολιτικές παρεμβάσεις της Άγκυρας σ’ όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής των Τουρκοκυπρίων. Στις ελεύθερες περιοχές, οι κινητοποιήσεις συνδέονται με τα πεπραγμένα της κυβέρνησης Αναστασιάδη τόσο στο Κυπριακό και τις διχοτομικές θέσεις με τις οποίες ο ίδιος έχει ερωτοτροπήσει το προηγούμενο διάστημα. Είναι γνωστό ότι όχι απλά δέχτηκε να συζητήσει, αλλά ο ίδιος πρότεινε σε διάφορες κατευθύνσεις λύση δυο κρατών, Συνομοσπονδίας. Κόσμος πολύς, λοιπόν, κατέβηκε και στους δρόμους προτάσσοντας και άλλα σοβαρά ζητήματα τη διαμαρτυρία του. Και για τις καθεστωτικές νοοτροπίες και πρακτικές της κυβέρνησης, για τη διαφθορά που καλλιέργησε και φτάνει, πλέον, το ανώτατο επίπεδο του Προέδρου, του οικογενειακού περιβάλλοντος, με επίκεντρο την πώληση των χρυσών διαβατηρίων. Απ’ όταν κυβερνά ο Συναγερμός και ο Νίκος Αναστασιάδης, η Κύπρος έπεσε πολλές βαθμίδες ως προς τη διαφθορά. Αλλά ο κόσμος βγήκε στο δρόμο και για την προστασία του περιβάλλοντος διότι αυτή η κυβέρνηση έχει επιτρέψει να γίνουν περιβαλλοντικά εγκλήματα καθώς και τον θεσμικό ρατσισμό που προωθεί με διάφορους τρόπους η Κυβέρνηση Συναγερμού. Για την προστασία που προσφέρει στο τραπεζικό σύστημα, αλλά και για προβλήματα που δημιουργεί η πολιτική του σε πολλές κοινωνικές κατηγορίες.
Παρατηρούν μερικοί ότι τη φθορά της κυβέρνησης και την κοινωνική κινητικότητα δεν την εισπράττει, ακόμη, το ΑΚΕΛ. Πώς σκεφτόσαστε να το αντιμετωπίσετε αυτό;
Οι δημοσκοπήσεις μάς δίνουν να ενισχυόμαστε σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο και να φτάνουμε στα αντίστοιχα ποσοστά του 2016, έναντι σημαντικής μείωσης του Συναγερμού. Οι έρευνες δείχνουν μικρά κόμματα, θα έλεγα και σε λαϊκίστικες ή/και ακροδεξιές φωνές, να ενισχύονται. Προφανώς μας προβληματίζει αυτό το στοιχείο. Την ίδια ώρα, εκτιμούμε ότι υπάρχουν σοβαρές προοπτικές στους δυο μήνες που απομένουν έως τις 30 Μαΐου, να αξιοποιήσουμε όλα τα πλεονεκτήματα και να πετύχουμε αύξηση των ποσοστών σε σχέση με τις βουλευτικές το 2016. Αισιοδοξούμε ότι θα βελτιώσουμε περαιτέρω το κλίμα έως τον Μάιο καθώς αυτές οι εκλογές θα είναι πρόκριμα των επόμενων Προεδρικών και άρα όσο πιο ισχυρό βγει το ΑΚΕΛ τόσο μεγαλύτερη θα είναι η προοπτική απαλλαγής από τη διακυβέρνηση του Συναγερμού. Θα εργαστούμε, επίσης, να φτάσει το μήνυμά μας μας ότι όσο πιο ενισχυμένο θα βγει το ΑΚΕΛ, ως η πλέον συνεπής και σταθερή δύναμη διεκδίκησης στο κυπριακό, τόσο ισχυρότερη θα είναι η προοπτική λύσης του, η ενδυνάμωση της ελπίδας. Αντίστοιχα, όσο πιο ισχυρό βγει τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ικανότητα και η δυνατότητα να διεκδικεί, να είναι η φωνή των εργαζομένων, των συνταξιούχων, της νεολαίας, των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, των ανθρώπων του πολιτισμού και γενικότερα των πολλών μη προνομιούχων που για οκτώ χρόνια δεινοπαθούν από τις αντιλαϊκές-αυταρχικές πολιτικές της Κυβέρνησης Συναγερμού.
Πώς διαμορφώνονται οι όροι επικοινωνίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στην περίοδο της πανδημίας;
Καταρχάς, τα εμβόλια που παραλαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία από ΕΕ διαμοιράζονται και στις δυο περιοχές. Η επικοινωνία, βέβαια, έχει δυσχερανθεί και έχει περιοριστεί κυρίως σε διαδικτυακού χαρακτήρα δραστηριότητες. Σε διάφορες ευκαιρίες έχουμε επαφή με τις τουρκοκυπριακές προοδευτικές δυνάμεις. Μας δόθηκε, κατ’ εξαίρεση, η δυνατότητα ζωντανής επαφής με την επίσκεψη του Άντρου Κυπριανού, Γενικού Γραμματέα του Κόμματος. Συνάντησε και τον κ. Ακιντζί, και τον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Εκδόθηκε, μάλιστα, κοινή ανακοίνωση ενόψει της διάσκεψης της Γενεύης. Επίκεινται πρέπει να πω και σειρά άλλων δραστηριοτήτων, δικοινοτικού χαρακτήρα, στο βαθμό πάντα που θα το επιτρέψουν τα περιοριστικά μέτρα.
Πηγή: Η Εποχή
