Ο ήχος της διασποράς του κορονοϊού στη χώρα είναι και πάλι εκκωφαντικός, όπως και πέρυσι τέτοια εποχή. Οι θάνατοι συμπολιτών μας αυξήθηκαν κατά 13% και τα νέα κρούσματα κατά 50%, την τελευταία εβδομάδα. Συζητήσαμε με τον πρώην Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Υγείας και επιστημονικό συνεργάτη του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας, Γιάννη Μπασκόζο για τον τρόπο διαφυγής από τη δύσκολη αυτή κατάσταση, τις κυβερνητικές εμμονές και λάθη αλλά και το μέλλον της πανδημίας, η οποία θα είναι εδώ για τουλάχιστον ένα χρόνο ακόμη.
Σε ποια κατάσταση βρίσκεται το ΕΣΥ και πόσο πιθανό είναι να «κρασάρει» από την πίεση;
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και η κατάσταση οφθαλμοφανής. Το έλλειμμα προετοιμασίας, η γήρανση και η εξάντληση των αντοχών του ΕΣΥ είναι αδιαμφισβήτητη. Το ΕΣΥ αντέχει χάρη στις ενέσεις ενίσχυσης της προηγούμενης κυβέρνησης –που δεν ήταν αρκετές λόγω των μνημονιακών δεσμεύσεων– και τον ηρωισμό του προσωπικού. Ομως το «κρασάρισμα» είναι προ των πυλών. Και η δηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης να μην ενισχύσει το σύστημα κάνει τα πράγματα τραγικά και επικίνδυνα.
Γιατί παρατηρείται τόσο μεγάλη διασπορά στην κοινότητα; Εκτός από το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμών, τι άλλο πήγε στραβά;
Το πρώτο ζήτημα αφορά την πολιτική «ελευθερίας» που ήταν και είναι σε εντελώς λάθος κατεύθυνση. Διότι πρώτον, εκτός από τη χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, υπάρχει η πραγματικότητα, σύμφωνα με την οποία τα εμβόλια δεν έχουν ποτέ 100% αποτελεσματικότητα. Τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι έξι μήνες μετά την τελευταία δόση η ανοσία πέφτει περίπου 40% και στους εννέα μήνες είμαστε πρακτικά ακάλυπτοι. Αρα, η τελείως λαθεμένη πολιτική και οι δηλώσεις ότι η μετάδοση και η νόσηση αφορά πια μόνο τους ανεμβολίαστους οδηγεί σε λάθος πρακτικές και πολιτικές.
Επομένως, χρειάζεται ουσιαστική και ειλικρινής ενημέρωση των πολιτών για τους ακριβείς στόχους του εμβολιασμού και όχι καλλιέργεια ψευδαισθήσεων. Επίσης, χρειάζεται εκστρατεία πειθούς και για την τρίτη δόση του εμβολίου. Η αυστηρή εφαρμογή μέτρων πρόληψης και δημόσιας υγείας (μάσκες, κοινωνική αποστασιοποίηση, τεστ) θα πρέπει να συνεχιστούν, ενώ θα πρέπει να ενταθεί και η ενημέρωση για την αναγκαιότητά τους. Τέλος, έχει γίνει σαφές ότι η μετάλλαξη Δέλτα είναι υπερμεταδοτική και δεν μπορεί να ελεγχθεί εύκολα.
Συμφωνείτε με τυχόν μέτρα επέκτασης της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού και με τη μη ανανέωση του πιστοποιητικού εφόσον δεν ληφθεί η τρίτη δόση;
Φαίνεται ότι η επέκταση της υποχρεωτικότητας πέρα των υγειονομικών και σε άλλες επαγγελματικές κατηγορίες, στις οποίες οι πολίτες βρίσκονται εκτεθειμένοι σε κοινωνικές επαφές, μπορεί να είναι χρήσιμη. Η πιθανή υποχρεωτικότητα όμως πρέπει πάντα να επιτυγχάνεται με πολιτικές πειθούς και διασφάλιση της συναίνεσης της κοινωνίας. Αναφέρω χαρακτηριστικά ως παραδείγματα την αστυνομία, το στρατό, τους ιερείς, τους εν γένει δημοσίους υπαλλήλους που έρχονται σε επαφή με το κοινό και τους υπαλλήλους των σούπερ μάρκετ.
Σε ο,τι αφορά το πιστοποιητικό, αν θεωρήσουμε ότι έχει χρησιμότητα, θα πρέπει να αφορά πραγματική εμβολιαστική κάλυψη. Με βάση τα δεδομένα που παρέθεσα, το πιστοποιητικό δεν έχει καμία αξία αν έχει παρέλθει εννιάμηνο. Αρα οφείλει να ανανεώνεται με βάση την πραγματική εμβολιαστική κάλυψη.
Μήπως θα πρέπει τα σχολεία να κλείσουν έστω και για μικρό χρονικό διάστημα; Είναι ένα γενικό λοκντάουν απάντηση εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα;
Τα σχολεία είναι τα τελευταία που θα πρέπει να κλείνουν. Ομως, απαιτείται η άμεση λήψη μέτρων προστασίας μαθητών και εκπαιδευτικών. Τέτοια μέτρα (μικρότερος αριθμός μαθητών ανά τάξη, αραίωση θρανίων, επαρκής εξαερισμός αιθουσών, έλεγχος μετακινήσεων με τα σχολικά λεωφορεία), η κυβέρνηση όχι μόνο δεν παίρνει αλλά, αντιθέτως, επιδεινώνει την κατάσταση με συγχωνεύσεις τμημάτων εν μέσω πανδημίας. Ένα νέο γενικευμένο λοκντάουν είναι φανερό ότι δεν το αντέχει η κοινωνία και ότι δεν θα έχει τη συναίνεση των πολιτών, οι οποίοι έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στους χειρισμούς της κυβέρνησης. Ομως, αν οι αρμόδιοι επιστήμονες κρίνουν και προτείνουν την εφαρμογή του, αυτό θα σημαίνει μια τεράστια ήττα των μέχρι τώρα εφαρμοζόμενων πολιτικών με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνία.
Η κυβέρνηση έχει απαξιώσει την επιστημονική επιτροπή. Αυτό πώς μπορεί να αλλάξει;
Χρειάζεται ένα συνολικό ριστάρτ για την ανάκτηση εμπιστοσύνης προς τις πολιτικές δυνάμεις και τους επιστημονικούς φορείς και βεβαίως προς τις επιστημονικές επιτροπές που συμβουλεύουν την κυβέρνηση. Η πλήρης απαξίωση του ρόλου τους με σχετικές δηλώσεις κεντρικών κυβερνητικών στελεχών ακυρώνει την όποια αξιοπιστία τους. Χρειάζεται, λοιπόν, αλλαγή πλεύσης από την κυβέρνηση και ανάκτηση της εμπιστοσύνης. Χρειάζεται, επίσης μικρότερη, κοινής αποδοχής, επιστημονική επιτροπή και συνεννόηση για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Σε τελική ανάλυση, αν η κυβέρνηση δεν επιθυμεί τη συνεννόηση και δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα, ας αποχωρήσει.
Για πόσο καιρό θα μας «συντροφεύει» η πανδημία ακόμα και γιατί κρατά ήδη τόσο πολύ;
Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022 δεν θα απαλλαγούμε από την πανδημία. Και αυτή πιθανώς να είναι αισιόδοξη εκτίμηση. Αυτό κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη ενίσχυσης του ΕΣΥ, τη συμμετοχή όλων των φορέων υγείας, δημοσίου και ιδιωτικού, στην αντιμετώπιση της πανδημίας και βεβαίως εκθέτει την τελείως λαθεμένη εκτίμηση της κυβέρνησης περί προσωρινότητας της κατάστασης.
Πόσο θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του ιού η χρήση των μονοκλωνικών φαρμάκων;
Είναι ευχάριστη είδηση ότι ήρθαν στη χώρα μας οι 2000 πρώτες δόσεις των μονοκλωνικών αντισωμάτων. Ομως προσοχή, η αξία της θεραπείας αυτής έχει να κάνει και με συγκεκριμένους περιορισμούς. Η χορήγησή τους πρέπει να γίνεται άμεσα μετά τη διάγνωση σε επιλεγμένες κατηγορίες ασθενών υψηλού κινδύνου και δυστυχώς στα νοσοκομεία διότι χορηγούνται ενέσιμα. Η αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχή χορήγησή τους είναι η ύπαρξη πρωτοβάθμιου συστήματος υγείας στο οποίο θα γίνεται άμεσα η διάγνωση και η διαλογή των περιστατικών. Το ίδιο ισχύει και για τα ελπιδοφόρα φάρμακα από του στόματος που βρίσκονται στην τελική διαδικασία έγκρισης. Και αυτά πρέπει να χορηγούνται έγκαιρα μετά τη διάγνωση. Και δεν προορίζονται για όλους τους ασθενείς. Με βρίσκει αντίθετο η λογική του «δώστε φάρμακα στο λαό», γιατί αποπροσανατολίζει από την ανάγκη του καθολικού εμβολιασμού και την ενίσχυση του ΕΣΥ, ειδικά της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Νίκος Γιαννόπουλος
Πηγή: Η Εποχή
