Σε έναν κόσμο όπου η διεθνής νομιμότητας τείνει να μην έχει καμία σημασία, το μόνο που μετράει είναι η ισχύς.
Μπαίνουμε στην τέταρτη (σσ πέμπτη) μέρα του πολέμου που εξαπέλυσε το Ισραήλ εναντίον του Ιράν. Διατηρώντας πάντοτε τις μεγάλες επιφυλάξεις που προκύπτουν από την έλλειψη ανεξάρτητων πηγών ενημέρωσης και το χείμαρρο πολεμικής παραπληροφόρησης που κατακλύζει social media και ΜΜΕ, μπορούμε να κάνουμε πέντε παρατηρήσεις για τη μέχρι τώρα εξέλιξη του πολέμου:
1. Το 2025 δεν είναι 1967. Τις πρώτες ώρες του πολέμου τα χτυπήματα του Ισραήλ γέννησαν το ερώτημα αν εκτυλισσόταν μια επανάληψη του Πολέμου των 6 Ημερών του 1967, όταν η ισραηλινή αεροπορία μέσα σε λίγες ώρες διέλυσε τις αεροπορίες της Αιγύπτου, της Συρίας και της Ιορδανίας. Τα χτυπήματα στις πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν, οι στοχευμένες δολοφονίες της στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας (με κυριότερους τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Μοχάμαντ Μπαγκέρι και τον αρχηγό των Φρουρών της Επανάστασης Χοσεΐιν Σαλάμι) καθώς και επιστημόνων του πυρηνικού προγράμματος, η αδυναμία της ιρανικής αεράμυνας να καταρρίψει έστω κι ένα ισραηλινό αεροσκάφος, οι φημολογούμενες επιχειρήσεις της Μοσάντ εντός του ιρανικού εδάφους και η μη εκτόξευση για πολλές ώρες ιρανικών πυραύλων έδωσαν την αίσθηση μιας συντριπτικής ισραηλινής νίκης.
Ωστόσο, η είδηση ότι δεν έχουν καταστραφεί οι βασικές εγκαταστάσεις του ιρανικού προγράμματος και, κυρίως, η εκτόξευση εκατοντάδων βαλλιστικών πυραύλων αρκετοί εκ των οποίων χτύπησαν στόχους εντός του Ισραήλ, έδειξαν ότι οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις αποκατέστησαν την αλυσίδα διοίκησής τους και διατηρούν το αξιόμαχό τους. Εννοείται ότι ο Ισραήλ έχει καταφέρει πολύ πιο σημαντικά χτυπήματα στο Ιράν από αυτά που έχει δεχτεί -άλλωστε διαθέτει υπεροπλία και έχει τη στήριξη των ΗΠΑ. Ωστόσο, τώρα είναι πολύ λιγότερο πιθανό πια το σενάριο μιας συντριπτικής ιρανικής ήττας που θα οδηγούσε σε ανατροπή του καθεστώτος.
2. Το Ισραήλ έχει εγκαταστήσει αεροπορική υπεροχή στην ιρανική επικράτεια αλλά είναι η πρώτη φορά που βομβαρδίζονται τόσο εντατικά οι πόλεις του. Από όσα βλέπουμε και καταλαβαίνουμε, η ισραηλινή αεροπορία χτυπάει στόχους κατά το δοκούν στο Ιράν, παρόλο που η ιρανική αεράμυνα κάνει πιο αισθητή την παρουσία της από όσο τις πρώτες ώρες του πολέμου. Η αεροπορική υπεροχή συνιστά μείζον στρατηγικό πλεονέκτημα σε έναν πόλεμο και μπορεί να εξασφαλίσει τη νίκη.
Ωστόσο, το γεγονός ότι οι ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι καταφέρνουν να διαπεράσουν τον αντιαεροπορικό «θόλο» του Ισραήλ προκαλώντας θύματα και σημαντικές ζημιές, δεν συνιστά μόνο στρατιωτική επιτυχία. Αποτελεί επίσης πλήγμα στο γόητρο του ισραηλινού κράτους κι ενδεχομένως να απειλήσει την ευρεία κοινωνική συναίνεση στη συνέχιση του πολέμου. Είναι η πρώτη φορά που η καθημερινότητα των Ισραηλινών πολιτών διαταράσσεται σε τόσο μεγάλο βαθμό, δεδομένου ότι σε κανέναν άλλο πόλεμο στο παρελθόν οι ισραηλινές πόλεις δεν είχαν δεχτεί τόσα πολλά πλήγματα.
3. Είναι άδηλο ακόμα πώς μπορεί να τελειώσει ο πόλεμος. Το Ισραήλ έχει εγκαταστήσει αεροπορική υπεροχή, αλλά δεν έχει καταστρέψει ούτε το πυρηνικό πρόγραμμα ούτε τη ραχοκοκαλιά των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων. Επιπλέον, είναι αδύνατο να καταληφθεί μια χώρα που έχει έκταση 12,5 φορές την Ελλάδα και ο πληθυσμός τη φτάνει τα 90 εκατομμύρια. Από την άλλη, πόσο μπορεί να αντέξει το Ιράν να δέχεται καθημερινά βαριά χτυπήματα στο στρατό και τις υποδομές του;
Προς το παρόν, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια πραγματική προοπτική εκεχειρίας, πέρα από την αισιοδοξία που εκφράζει ο Τραμπ. Εντούτοις, το γεγονός ότι οι και δύο αντιμαχόμενες πλευρές μπορούν να ισχυριστούν με πειστικότητα ότι έχουν σημειώσει στρατιωτικές επιτυχίες, ενδεχομένως να διευκολύνει έναν συμβιβασμό.
4. Ο πόλεμος αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει επαρκής προστασία απέναντι στις πυραυλικές επιθέσεις. Από το Iron Done έως το Arrow και τους Patriot, το Ισραήλ διαθέτει αυτή τη στιγμή την πιο προηγμένη και πιο πυκνή αντιαεροπορική ομπρέλα στον κόσμο. Δεν καταφέρνει όμως να αποτρέψει τα ιρανικά πλήγματα, παρόλο που έχει καταρρίψει εκατοντάδες πυραύλους. Το προφανές συμπέρασμα είναι ότι στο σύγχρονο κόσμος κανείς δεν μένει στο απυρόβλητο σε μια πολεμική σύγκρουση, ακόμα και όταν έχει πολύ περισσότερα και πολύ πιο προηγμένα όπλα από τον αντίπαλό του.
5. Η επίθεση του Ισραήλ προωθεί ακόμα περισσότερα τη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Η ισραηλινή κυβέρνηση προβάλλει ως βασικό στόχο του πολέμου την αποτροπή ανάπτυξης πυρηνικού από το Ιράν. Ωστόσο, το μήνυμα που στέλνει σε όλο τον κόσμο είναι ότι τα πυρηνικά αποτελούν το μόνο μέσο για να είναι ασφαλής μια χώρα. Σε έναν κόσμο όπου η διεθνής νομιμότητας τείνει να μην έχει καμία σημασία, το μόνο που μετράει είναι η ισχύς.
Ο κόσμος μας βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην αποσταθεροποίηση και τη βία.
