Συνεντεύξεις

Γιάννης Αγγελής: Το Eurogroup στο Βουκουρέστι παρέκαμψε τις ενστάσεις της ΕΚΤ

Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

Στο Βουκουρέστι το Eurogroup αποφάσισε να δοθεί, τελικά, το 1 δισ. Όμως να δούμε γιατί πέρασε από δύσκολες στιγμές αυτή η διαβούλευση;
Πρέπει να λάβει υπ’ όψη του κανείς ότι οι αποφάσεις αυτή τη στιγμή των οργάνων της ΕΕ λειτουργούν σε προεκλογικό κλίμα. Οι γραφειοκράτες, θα λέγαμε, προσπαθούν να λειτουργήσουν με τα δικά τους κριτήρια απέναντι σ΄ αυτό το ζήτημα. Βέβαια, το ποιος αποφασίζει στο τέλος φάνηκε και αυτή τη φορά. Στο τέλος αποφάσισαν οι υπουργοί Οικονομικών αυτό που εξ αρχής επρόκειτο να γίνει, απόδοση των κερδών των ομολόγων που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες. Αυτό που γνωρίζαμε, και εδώ είναι το ενδιαφέρον, είναι ότι η ΕΚΤ είχε κρατήσει πολύ σκληρή γραμμή. Παρ΄ όλα αυτά, στο τέλος αυτό που κυριάρχησε, ήταν η πολιτική απόφαση ότι η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να εμφανίζεται σαν μια περίπτωση επιτυχίας των πολιτικών που έχουν εφαρμοστεί.

Η ΕΚΤ γιατί κινήθηκε έτσι; Ήταν η πρώτη κατοικία ή γενικότερα υπάρχουν προβλήματα στην ΕΕ;
Η ΕΚΤ είναι σε μια πολύ δύσκολη θέση. Οι πολιτικές που είχε εφαρμόσει, ναι μεν σώσανε την Ευρωζώνη από την κατάρρευση, με την νομισματική πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά όταν αποφάσισε να αρχίσει να τις αποσύρει, σε μια λογική επιστροφής στην κανονικότητα, αυτομάτως η οικονομία άρχισε να επιβραδύνει, σε τέτοιο σημείο που οι αποφάσεις αυτές παρακάμφθηκαν. Επιστροφή στην κανονικότητα εννοούμε αύξηση επιτοκίων, περιορισμό της αγοράς ομολόγων και άλλων τίτλων από τα κράτη-μέλη κ.τ.λ. Μέσα, λοιπόν, σ΄ αυτό το κλίμα της εσωτερικής έντασης και αμηχανίας της ΕΚΤ, παραχωρήσεις και χαλαρή στάση απέναντι σε παρεμβάσεις, όπως αυτές για τις τράπεζες που είχε προτείνει η ελληνική πλευρά, ήταν κάτι που δεν ταίριαζε. Όμως αν κρίνουμε και τα όσα είπε μετά το Eurogroup ο κ. Κερέ, όλοι συμφώνησαν ότι η χώρα έχει βγει από το πρόγραμμα και τείνει σε μια ομαλοποίηση της οικονομικής της κατάστασης. Αυτό το χρειάζονται εν όψει των εκλογών και δεν είναι διατεθειμένοι να το θυσιάσουν για οποιαδήποτε δυσκολία, είτε της Κομισιόν, είτε της ΕΚΤ.

Ο κ. Ρέγκλιγκ ήταν στις δηλώσεις του πολύ χαλαρότερος. Δεν είναι έτσι;
Ο κ. Ρέγκλιγκ, μάλιστα, προεξόφλησε όχι μόνο μέρος των δανείων του ΔΝΤ, αλλά είπε ότι θα το στηρίξει! Αναφέρθηκε και στο ποσό, κάπου 3,5 δισ. ευρώ από το σύνολο των 9,5 δισ. Τα οποία είναι πάρα πολύ, σημείωσε, ακριβότερα όσον αφορά την εξυπηρέτησή τους, από το επίπεδο το οποίο η Ελλάδα δανείζεται από τις αγορές. Το ελληνικό χρέος έχει μέσο επιτόκιο εξυπηρέτησης 1,62% και τα δάνεια που αναφέρθηκε ο Ρέγκλιγκ, έχουν πάνω από 5%. Κατά συνέπεια είναι επιτόκιο ληστρικό. Ο Ρέγκλιγκ ήθελε, επιπλέον, να δείξει ότι τα μέτρα για την κατάσταση στην Ελλάδα κινούνται με τέτοιο τρόπο, που μπορεί από μόνη της να αρχίσει να διαρθρώνει ένα μέρος του χρέους της με χαμηλότερα επιτόκια αποπληρωμής. Αυτή τη στιγμή με ένα πενταετές ομόλογο, η Ελλάδα θα μπορούσε να αποπληρώσει στο 1/3 της τιμής του χρέους του ΔΝΤ. Βεβαίως δεν θα κινηθούμε με γρήγορους ρυθμούς. Απ΄ ό,τι γνωρίζουμε μέχρι τέλη Μαΐου το αργότερο –μεσολαβεί το Πάσχα– θα αποπληρωθεί το πρώτο αυτό κομμάτι των 3,5 δισ.

Υπάρχει κι άλλος ακριβός δανεισμός;
Ναι, είναι τα ομόλογα που κυκλοφορούν ελεύθερα στην αγορά και τα οποία κανονικά το ελληνικό δημόσιο σιγά-σιγά, και χωρίς θόρυβο, μπορεί να τα προεξοφλεί, να τα επαναγοράζει με χρήματα που θα δανείζεται από τις αγορές στο μισό κόστος. Θα πρέπει να ζητά την άδεια των θεσμών, για τον απλούστατο λόγο ότι ESM και ΔΝΤ έχουν το δικαίωμα να αποπληρώνονται πριν από κάθε άλλο δανειστή. Άρα, πριν από μια προεξόφληση, το ελληνικό δημόσιο πρέπει να συνεννοείται.

Στη συνέχεια αναμένεται, στις 26 Απριλίου, η S&P να αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία. Θ΄ αλλάξει κάτι στη στάση της ΕΚΤ, που τώρα αποκλείει την Ελλάδα από διάφορα ευνοϊκά μέτρα;
Υπάρχουν δύο σκέλη σ΄ αυτό το θέμα. Το ένα είναι το προβλεπόμενο από τους κανονισμούς, που λέει ότι η ΕΚΤ δεν αγοράζει ομόλογα τα οποία δεν είναι επενδυτικά. Τα ελληνικά ομόλογα, προς το παρόν, αποκλείονται από το συνεχιζόμενο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης, της διαρκούς επαναγοράς των ομολόγων που λήγουν. Εκείνο, όμως, που υπάρχει ως ερωτηματικό, και δεν έχει ως τώρα εξηγηθεί, είναι το εξής: το 2015 λίγο μετά τις εκλογές, στην ταραγμένη εκείνη περίοδο που υποτίθεται αμφισβητούνταν όλα όσα είχαν συμφωνηθεί μέχρι τότε κ.τ.λ., η ΕΚΤ απαγόρευσε στις ελληνικές τράπεζες να έχουν στην κατοχή τους κρατικά ομόλογα παραπάνω από ένα ελάχιστο όριο. Αυτόν τον όρο τον διατηρεί ακόμη χωρίς εξηγήσεις. Το πρόγραμμα τελείωσε, η χώρα βγαίνει στις αγορές, δεν υπάρχουν οι τότε περιοριστικοί όροι. Όλες οι άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης κατέχουν τεράστιες ποσότητες ομολόγων. Έχει σημασία, διότι το γεγονός της απαγόρευσης κάνει δύο κακά. Πρώτον, οι τράπεζες δεν απολαμβάνουν τα υψηλότερα επιτόκια των τραπεζικών ομολόγων, καθώς δεν τους επιτρέπεται να τα αγοράσουν. Αυτό, την ίδια στιγμή που πασχίζουν να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Δεύτερον, το ελληνικό δημόσιο στερείται ενός ακόμη παίχτη στην αγορά, που θα επηρέαζε θετικά τις αγορές του, τις αποδόσεις κ.τ.λ. Απάντηση δεν έχει υπάρξει ποτέ.

Σχεδιάζεται και νέα έξοδος στις αγορές;
Αυτή συνδέεται με την εξόφληση του δανείου του ΔΝΤ, διότι αυτή θα γίνει με νέα ομόλογα, όχι από το απόθεμα.

Η έκθεση της επιτροπής έχει και αρκετά σημεία κριτικής. Πώς την κρίνεις;
Επικεντρώνονται κυρίως στο νέο νόμο για την πρώτη κατοικία. Διατυπώνονται διάφορες επιφυλάξεις. Δημιουργούν, όπως διατυπώνονται, έναν φαύλο κύκλο. Διότι ο νέος νόμος, στην πραγματικότητα, επιτρέπει σε ένα μεγάλο, σημαντικό κομμάτι των κόκκινων δανείων να αρχίσουν να εξυπηρετούνται, κατ΄ αρχάς, και μετατρέπονται από κόκκινα σε πράσινα. Άρα βελτιώνει την εικόνα των κόκκινων δανείων σημαντικά. Είναι, θα λέγαμε, πιο δραστικός ως προς αυτό, παρ΄ όλα τα άλλα που έχουν προταθεί, π.χ., για την πώληση δανείων. Με το νέο νόμο διαμορφώνεται ένα κανάλι αυτοΐασης.

Όντως η στάση των σκληρών έχει μια αντίφαση, εφόσον στόχος είναι να μειωθούν τα κόκκινα δάνεια. Όταν η οικονομία βρίσκεται σε χαμηλή ανάπτυξη, υπάρχει άλλη λύση;
Υπάρχει τρομακτική πίεση από τα διάφορα λόμπι, που θέλουν να αγοράσουν κόκκινα δάνεια σε εξευτελιστικές τιμές. Μετά είτε θα τα πακετάρουν και θα εκδώσουν άλλα ομόλογα με τη δική τους εγγύηση, είτε θα αρχίσουν να αυξάνουν τους πλειστηριασμούς κ.τ.λ.

Αυτός τού οποίου το δάνειο έχει πωληθεί σε ένα Fund, μπορεί να προσφύγει στο νέο νόμο, να μπει στην πλατφόρμα;
Υποτίθεται ότι αυτά είναι τα ζητήματα τα οποία θα διευκρινισθούν με τις υπουργικές αποφάσεις. Γι΄ αυτό δεν μπήκαν και στην πρώτη γραμμή των διευκρινίσεων, διότι θα περιέπλεκαν περισσότερο τη διαπραγμάτευση.

Να μιλήσουμε για την οικονομία λίγο. Τίθεται ως κριτική προς την κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη με βάση και το 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα.
Όταν τέθηκαν αυτά, η ευρωπαϊκή ανάπτυξη ήταν με υπερδιπλάσιο ρυθμό από τη σημερινή. Από τη στιγμή που επιβραδύνει, τώρα, η οικονομία της Ευρωζώνης και της ΕΕ, εκείνες οι προβλέψεις ανατρέπονται. Το δεύτερο είναι ότι το ΑΕΠ υποφέρει κάτω από την ασφυκτική πίεση των πλεονασμάτων. Καθώς τώρα οι συνθήκες στην ΕΕ ανατράπηκαν, είναι εξωφρενικά.

Πηγή: Η Εποχή