Η σημερινή κατάσταση στην Κύπρο προέκυψε πρώτα με το αντιαποικιακό ένοπλο κίνημα το 1955, αργότερα τη διακοινοτική ένοπλη σύγκρουση, τις ένοπλες συγκρούσεις εντός των κοινοτήτων και το τελικό στάδιο ήταν το στρατιωτικό πραξικόπημα, με την υποστήριξη ενός κράτους – εγγυήτριας δύναμης, και μια εκ των πραγμάτων στρατιωτική επιχείρηση από άλλο κράτος- εγγυήτρια δύναμη. Στο νησί από τον Αύγουστο του 1974 υπάρχει κατάπαυση πυρός, η οποία ωστόσο δεν βασίζεται σε συμφωνία. Παράλληλα με τα παραπάνω, το νησί είναι μια γεωγραφία με τις πιο πολλές ένοπλες μονάδες ανά τετραγωνικό μέτρο.
Επιπλέον, οι διακοινοτικές διαπραγματεύσεις συνεχίζονται για πολύ καιρό. Με την ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η διαδικασία λύσης μπορεί να χρηματοδοτηθεί με τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν. Το αέριο για την ειρήνη είναι μια απόλυτη ψευδαίσθηση… Η διαδικασία της έρευνας για φυσικό αέριο αυξάνει τις στρατιωτικές εντάσεις, η αυξανόμενη ένταση αυξάνει επίσης τον εθνικισμό και μειώνει τη διακοινοτική εμπιστοσύνη.
Επομένως, και για πολλούς άλλους λόγους, η έρευνα για φυσικό αέριο πρέπει να σταματήσει. Αυτό δεν είναι ένα σύνθημα ή μια κενή αξίωση που βασίζεται σε απλές ανησυχίες.
Ξεκινώντας με τη διαδικασία διαγωνισμού για άδειες έρευνας σε τεμάχια, η στρατιωτική ένταση μεταξύ των μερών άρχισε να αυξάνεται. Η Τουρκία έχει αναβαθμίσει τη στρατιωτική της παρουσία στο βόρειο τμήμα του νησιού, έχει στείλει drones και UAV και έχει μεταφέρει πολεμικά πλοία στην περιοχή. Είναι πάντως δύσκολο να μαντέψει κανείς πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση, καθώς δεν υπάρχει άμεση συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των μερών στο νησί.
Το 2018 η Τουρκία με τα πολεμικά της πλοία παρενέβηκε και ανάγκασε την ιταλική εταιρεία να απομακρυνθεί από την περιοχή, εφόσον τα πολεμικά πλοία και τα ερευνητικά σκάφη συνέχισαν να πλησιάζουν επικίνδυνα μεταξύ τους, σε σημείο που η απειλή δεν είναι μόνο μια πιθανότητα, αλλά φτάνει σε σημείο στενής επαφής.
Η ένταση στο νησί έχει φτάσει σε τόσο σοβαρό επίπεδο, που οι ελληνοκύπριοι αξιωματικοί που κλήθηκαν για εφεδρική υπηρεσία το καλοκαίρι του 2020, ειδοποιήθηκαν επίσης με έγγραφα ότι θα μπορούσε να κληθούν στα όπλα ανά πάσα στιγμή. Η πιθανότητα πολέμου στο νησί έχει επίσης αυξηθεί στο μέγιστο επίπεδο.
Η πολιτική διαδικασία στην οποία η Τουρκία έχει ήδη εισέλθει, και λαμβάνοντας υπόψη τους δεσμούς της ελληνοκυπριακής ηγεσίας με το κεφάλαιο, που βασίζεται στα συμφέροντα και τη διαφθορά, μπορεί να γίνει κατανοητό ότι το πρόβλημα αυτό είναι πολύ βαθύ, για να ξεπεραστεί με μια συμφωνία. Κάθε νέα δραστηριότητα έρευνας για φυσικό αέριο, μας οδηγεί προς μεγαλύτερη στρατιωτική ένταση. Αυτό ακολουθείται από στρατιωτική προπαγάνδα και φυσικά αύξηση του εθνικισμού. Οι δραστηριότητες γύρω από τους υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν φέρει το νησί στο χείλος του πολέμου και συνεχίζουν να απομακρύνουν τις κοινότητες που ζουν στο νησί τη μία από την άλλη, προετοιμάζοντας το έδαφος για την άνοδο του εθνικισμού.
Το ζήτημα δεν αφορά μόνο το νησί που παρασύρεται σε στρατιωτική καταστροφή. Η ελληνοκυπριακή ηγεσία χρησιμοποίησε αυτές τις συνεχιζόμενες εντάσεις ως δικαιολογία και υπέγραψε νέες στρατιωτικές συμφωνίες, ξεκινώντας από τη Γαλλία, επιτρέποντας σε πολλές χώρες να διατηρήσουν νέα όπλα στο νησί. Αυτό σημαίνει αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας στο νησί. Πιο πρόσφατα, η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε στρατιωτικές συμφωνίες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 2021, με τη Γαλλία τον Αύγουστο του 2020, και με το Ισραήλ και την Ελλάδα το Νοέμβριο του 2020. Το Φεβρουάριο του 2015 η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε συμφωνία με τη Ρωσία, επιτρέποντας ρωσικά πολεμικά πλοία να χρησιμοποιούν τα λιμάνια της. Επίσης, πέρυσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν συμφωνίες με την Κυπριακή Δημοκρατία για μη θανατηφόρα στρατιωτικά όπλα και εκπαιδεύσεις. Εκτός από όλες αυτές τις συμφωνίες, και επίσης λαμβάνοντας υπόψη όσα έστειλε η Τουρκία στο νησί, με τα μέχρι τώρα σχεδόν 15 χρόνια ερευνών για φυσικό αέριο, οι ήδη μεγάλες στρατιωτικές μονάδες στο νησί έχουν πολλαπλασιαστεί.
Το ζήτημα δεν αφορά μόνο το νησί. Πριν από λίγο καιρό, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Κύπρος και η Ελλάδα με την υποστήριξη άλλων χωρών της ΕΕ, δημιούργησαν ένα στρατιωτικό μπλοκ, με τη δικαιολογία του Αγωγού Ανατολικής Μεσογείου EastMed. Αργότερα, αυτή η συνεργασία μετατράπηκε σε Φόρουμ για την Ανατολική Μεσόγειο για το Φυσικό Αέριο. Μπορεί εύκολα να ειπωθεί ότι οι στρατιωτικές δραστηριότητες μιας τέτοιας δομής θα διαταράξουν περαιτέρω την ασταθή κατάσταση στην περιοχή.
Η στρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου δεν θα φέρει ειρήνη στην περιοχή. Για αυτόν το λόγο, οι έρευνες για φυσικό αέριο πρέπει να σταματήσουν, προκειμένου να υπάρχει περιφερειακή ειρήνη και αποστρατιωτικοποίηση.
Ο Μουράτ Κανατλί είναι γενικός γραμματέας του κόμματος Νέα Κύπρος (YKP)
Πηγή: Η Εποχή
