Συνεντεύξεις

Φαίη Τζανετουλάκου: «Η αποτέφρωση έχει να κάνει με απορρίμματα αλλά και με συνειδήσεις»

Πώς είναι η κατάσταση στον Βόλο;

Η καταστροφή ξεκίνησε από τις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Βόλος δυστυχώς πλημμύρισε διότι δεν υπήρχαν τα κατάλληλα αντιπλημμυρικά μέτρα και μετά τις πλημμύρες η κατάσταση έγινε ανεξέλεγκτη με τις γειτονιές να γεμίζουν λάσπη και σκόνη. Στη δεύτερη πλημμύρα, κάποιες περιοχές πλημμύρισαν περισσότερο και κάποιες εκ νέου. Ας σημειωθεί ότι η πόλη είχε πληγεί και από τις πρόσφατες πυρκαγιές. Έχουμε, λοιπόν, μια πληγωμένη πόλη τριπλά, αφημένη τελείως στη μοίρα της, χωρίς καμία υποδομή, ούτε για πλημμύρες ούτε για πυρκαγιές. Στις πυρκαγιές δεν υπήρχε νερό στους πυροσβεστικούς κρουνούς και δεν είχαν καθαριστεί τα ξερά χόρτα. Στις πλημμύρες, δεν είχαν καθαριστεί τα ρέματα, κάποια έργα υποδομής έγιναν για «ρεκλάμα», οι γέφυρες έπεσαν και δεν απορροφήθηκε ο τεράστιος όγκος νερού από τα ρέματα.

Φαίνεται δηλαδή πως τα αντιπλημμυρικά μέτρα δεν ελήφθησαν όπως έπρεπε.

Πάρα πολλά χρήματα είναι άγνωστο πού έχουν πάει και για αυτό ευθύνεται, βέβαια, και η Περιφέρεια, καθώς από τα 25 εκατομμύρια αντιπλημμυρικών, φαίνεται ότι έχουν χρησιμοποιηθεί μόνο τα 6. Οι πολίτες νιώθουμε μόνοι και προσπαθούμε μέσω της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας να υποκαταστήσουμε το κράτος. Αλλά το κράτος δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τα χέρια που δίνουν οι πολίτες. Τότε, γιατί να υπάρχει το κράτος; Ζούμε μια κατάσταση τελείως σουρεαλιστική με τον Δήμο Βόλου ανάμεσα στις δύο πλημμύρες να βάζει χριστουγεννιάτικα φώτα.

Της τάξεως των 88.000 ευρώ.

Αυτά είναι τα τελευταία έξτρα που έδωσε, αλλά κάθε χρόνο -μπορείτε να το δείτε και στη Διαύγεια- δίνονται για φώτα 300.000 ευρώ, το ίδιο ποσό που δίνει για τα λουλουδάκια και τα φυτεύει στα παρτεράκια και στις λεωφόρους καθώς και έξω από το Δημαρχείο. Αυτά ξεκίνησε ήδη να τα φυτεύει.

Για τα λουλουδάκια είναι άλλα 300.000 ευρώ;

Μάλιστα. Καταλαβαίνουμε ότι όλα αυτά είναι σουρεάλ.

Ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, φαντάζομαι πως θα είχατε πολλές ιδέες αν ο Δήμος Βόλου έκανε ένα κάλεσμα προς επιστήμονες και καλλιτέχνες για το πώς η πόλη μπορεί να αποκτήσει μια σύγχρονη εικόνα.

Τι ωραίο όνειρο θα ήταν αυτό, το έχουμε όλοι οι πανεπιστημιακοί. Όχι μόνο δεν έχουμε ζήσει μια πολιτιστική ανθοφορία στην πόλη αλλά ο κ. Μπέος καταφέρεται εναντίον των καλλιτεχνών ως «νούμερα», είδαμε πρόσφατα την επίθεσή του στον Αλκίνοο Ιωαννίδη, μιλάει για τον Giorgio de Chirico ως «κεκίρικο», οι πανεπιστημιακοί είμαστε «ρόμπες», μάλλον έτσι θεωρεί τις τηβέννους… Πώς να μιλήσουμε μαζί του; Είναι εναντίον σε ό,τι πρεσβεύει το Πανεπιστήμιο και δεν εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα. Ξέρουμε πώς γίνονται τα πράγματα. Για παράδειγμα, έφτιαξε κόμβους που δεν είχαν εκροές ομβρίων υδάτων. Πού στον κόσμο υπάρχει κάτι τέτοιο;

Πώς, όμως, φτάνουμε στο σημείο ένας άνθρωπος να παρακάμπτει τη νομοθεσία; Δεν υπάρχουν οι αρμόδιες επιτροπές ελέγχου των έργων και της διεκπεραίωσής τους;

Όχι μόνο παρακάμπτει αλλά λειτουργεί κατάφορα παράνομα, του έχουμε κάνει μηνύσεις και εκκρεμούν καταγγελίες. Στον κόμβο που έγινε μπροστά από το μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς στο παλαιό κοιμητήριο Βόλου ήταν εναντίον του και ο σύλλογος αρχιτεκτόνων και η προϊσταμένη νεοτέρων μνημείων. Της απέδωσε σεξιστικούς χαρακτηρισμούς και κυκλοφορεί και ένα ψήφισμα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα σχετικά με αυτό εναντίον του σεξισμού. Παρόλα αυτά συνέχισε απτόητος να δημιουργεί τον κόμβο που θα προκαλέσει μεγάλη φθορά σε αυτό το μνημείο και βέβαια, αφού έκοψε τα δύο υπεραιωνόβια κυπαρίσσια που βρίσκονταν εκεί από τον 19ο αιώνα και αποτελούσαν κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς. Κράτος εν κράτει.

Εδώ έχει ευθύνη και το υπουργείο Περιβάλλοντος. Επειδή αναφερθήκατε και σε μηνύσεις, μου κάνει εντύπωση πως, ενώ με τους κκ. Λέτσιο και Λημνιό προσπαθήσατε να αφυπνίσετε κοινωνικά την πόλη, σχετικά με την καύση τοξικών υλικών, σας μηνύουν για τη «διατάραξη οικιακής ειρήνης». Τι είναι αυτό;

Πιστεύω στο αυτονόητο, στο δικαίωμα για καθαρό αέρα. Η δίκη έχει τελεσιδικήσει και αθωωθήκαμε. Αυτή είναι μια πονεμένη ιστορία και είναι και οι τρεις κυβερνήσεις που έχουν σχέση. Ο κ. Φάμελλος έδωσε άδεια να καίγονται 200.000 τόνοι σκουπίδια τον χρόνο, αυτό ενισχύθηκε με την ΑΕΠΟ του κ. Σκρέκα και πλέον έρχονται πέντε αντί για δύο καράβια με τόνους σκουπιδιών το μήνα. Ο Βόλος έγινε επίσημα πλέον όχι μόνο το πείραμα -που έλεγε ο κ. Φάμελλος- αλλά ο σκουπιδότοπος της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Είναι ένα μεγάλο περιβαλλοντολογικό και ηθικό έγκλημα. Έχουμε, από την άλλη, ένα δήμο Βόλου και την Περιφέρεια που μετράει, αλλά δεν μετράει τίποτα. Έχουμε ζητήσει να γίνουν μετρήσεις για μέταλλα και ο δήμαρχος λέει επί λέξει: η ΑΓΕΤ κάνει «ό,τι γουστάρει». Η Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία έχει καταθέσει καταγγελία για τις δύο τελευταίες ΑΕΠΟ, έχουν περάσει δύο χρόνια και περιμένουμε την απόφαση που έχει μάλλον βγει αλλά δεν μας την γνωστοποιούν. Το υπουργείο Περιβάλλοντος εδώ και μήνες μέχρι αυτό το οικοκτόνο νομοσχέδιο είναι υπέρ αυτών των σχεδίων. Όταν τους δίνει τη νομιμότητα, τι να κάνουμε εμείς οι πολίτες;

Μήπως, λοιπόν, να γίνουν ενεργές κοινωνίες πολιτών όλη τη διάρκεια του χρόνου και όχι μόνο σε προεκλογική περίοδο;

Σωστά, για αυτό κι εμείς πιστεύουμε πολύ στην κινηματική δύναμη των ανθρώπων. Αλλά βλέπετε ότι μας έχουν αποδεκατίσει με τα λεγόμενα SLAPP (Στρατηγικές Νομικές Αγωγές ενάντια στη συμμετοχή του κοινού). Ο μόνος πολιτικός χώρος που έβγαλε νομοσχέδιο και το έθεσε προς ψήφιση ήταν το ΜέΡΑ25. Με τις εκλογές, αυτή η προσπάθεια βυθίστηκε. Αυτή τη στιγμή προσπαθούμε για τα αυτονόητα.

Είναι σημαντικό το ζήτημα του περιβάλλοντος πόσο μάλλον όταν έχουμε και το άλλο θέμα με το LNG.

Μας φέρνουν πακέτο το πιο επικίνδυνο πράγμα, αυτό το σταθμό υγροποιημένου αερίου, το LNG, που θα πλήξει το οικοσύστημα του Παγασητικού. Είναι ένα τεράστιο σκάνδαλο. Το μάθαμε μέσα από έγγραφο που έδωσε στη δημοσιότητα η δημοτική αρχή, ότι συμφωνεί με την εγκατάσταση αυτής της μονάδας. Η Mediterranean Gas βρίσκεται στο υπουργείο Περιβάλλοντος και θέτει την απόφαση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αν την δεχτεί το Υπουργείο, θα γίνει, γίνεται. Το μόνο που περιμένουμε από την εταιρεία είναι αν το κρίνει οικονομικά συμφέρον, διότι πάντα με το συμφέρον κινούνται αυτές οι μεγάλες εταιρείες.

Στον αντίποδα του κακού, το Πανεπιστήμιο μπορεί να ανοιχτεί στην κοινωνία;

Σχετικά με το περιβάλλον πάντα, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στην Αρχιτεκτονική σχολή όπου εκπονώ τη μεταδιδακτορική μου έρευνα, αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε στο κοινό τις εργασίες των φοιτητών που βιώνουν τον Βόλο, για να δούμε πώς τα νέα παιδιά οραματίζονται την πόλη και τι προτάσεις ανάπλασης έχουν να μας κάνουν. Έτσι, ο πρόεδρος της Αρχιτεκτονικής Σχολής, ο κ. Κώστας Μανωλίδης κι εγώ επιμεληθήκαμε μια έκθεση με τις εργασίες των παιδιών για την ανάπλαση της πόλης αλλά και της περιοχής όπου βρίσκεται το εργοστάσιο της ΑΓΕΤ- LAFARGE. Αυτή η ανάπλαση μπορεί να γίνει πραγματικότητα και θα άνοιγε και θέσεις εργασίας. Η έκθεση φιλοξενείται έως τις 3 Νοεμβρίου, στη γκαλερί Δέλτα στην οδό Χατζηαργύρη, πρωί και απόγευμα.

Γιατί η πλειοψηφία του κόσμου δεν τα μαθαίνει αυτά; Δεν θέλω να πω ότι δεν ενδιαφέρεται.

Υπάρχει ένα ηθικό κενό. Η αποτέφρωση δεν έχει σχέση μόνο με τα απορρίμματα αλλά και με τις συνειδήσεις. Όταν αποτεφρώνονται οι συνειδήσεις, τότε το χέρι που θα βάλει την ψήφο θα είναι ένα χέρι άβουλο και κομμένο.

Η Φαίη Τζανετουλάκου είναι ιστορικός τέχνης και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Αντιγόνη Κατσαδήμα

Η ΕΠΟΧΗ