Ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δίνει σειρά απαντήσεων για το περίφημο μαξιλάρι των 37 δισ. ευρώ, αναφέροντας πως όλες οι κινήσεις γι’ αυτό ήταν εν γνώσει του Αλέξη Τσίπρα. Μετά την αποχώρησή του από το κόμμα δηλώνει ότι κοιτάζει μπροστά αλλά μιλάει και για τον ΣΥΡΙΖΑ που άφησε πίσω, ενώ απαντά και για τη βουλευτική έδρα την οποία δεν επέστρεψε. Τέλος, για την επόμενη μέρα θεωρεί δεδομένη τη συνεργασία με την ομάδα των «6 συν 6» και προσθέτει ότι «χρειάζεται ανοιχτή καρδιά για να ξεπεραστούν με δημιουργικό τρόπο οι διαφωνίες του παρελθόντος».
● Πώς αισθάνεστε να βρίσκεστε πλέον εκτός ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., όντας ανεξάρτητος βουλευτής; Οχι μόνο πολιτικά αλλά και σε προσωπικό επίπεδο…
Κοιτάζω μπροστά. Οχι επειδή είμαι «αγκυλωμένος στις προκαταλήψεις του παρελθόντος», όπως θα έλεγαν οι θιασώτες του ακραίου Κέντρου, αλλά επειδή πιστεύω βαθύτατα ότι η δική μας Αριστερά έχει πολλά να προσφέρει στα μεγάλα επίδικα της εποχής. Η πολιτική κατάσταση, παγκοσμίως θα έλεγα, είναι ρευστή και αυτό το φαινόμενο θα ξεπεραστεί όταν δημιουργηθεί ένα νέο αφήγημα, στηριζόμενο σε ένα νέο κοινωνικό μπλοκ εξουσίας, που θα απαντά όχι μόνο στα καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων, αλλά και στις μεγάλες προκλήσεις της πράσινης μετάβασης, της θωράκισης της δημοκρατίας και του ρόλου της τεχνητής νοημοσύνης. Και όπως έχω πει επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες, το νέο δεν μπορεί να προκύψει με έναν συνεχόμενο εμφύλιο με το παλιό, αλλά χτίζοντας το νέο με ριζοσπαστικό, αλλά και ρεαλιστικό τρόπο.
● Αμφιταλαντευτήκατε να πείτε το «ώς εδώ»; Πολλοί λένε ότι θα μπορούσατε να μείνετε στο κόμμα και να δώσετε τις μάχες σας με πολιτική κριτική στη νέα ηγεσία και τους χειρισμούς της.
Αμφιταλαντευτήκαμε όλοι, και εμείς που φύγαμε και άλλοι που το σκέφτονται και εκείνοι που θα παραμείνουν. Βλέπετε, τον ΣΥΡΙΖΑ τον δημιουργήσαμε πολλοί και πολλές, τον χτίσαμε σε πλειοψηφικό κόμμα της Αριστεράς ξεκινώντας από πολύ χαμηλή βάση. Δεν είναι το «κόμμα που μας έλαχε» αλλά το σπίτι που φτιάξαμε. Δεν είναι εύκολο να φεύγεις από το σπίτι σου ακόμα και όταν σου κάνουν έξωση. Από την άλλη δεν μπορείς να παραμείνεις σε ένα κόμμα που δεν θυμίζει σε τίποτα αριστερό κόμμα, την ιδρυτική του συνθήκη δηλαδή, πόσο μάλλον σε ένα κόμμα τοξικό, αυταρχικό, ανθρωποφαγικό. Μπορούμε να συνυπάρξουμε με τις διαφορετικές απόψεις στο ίδιο κόμμα, το κάναμε πάντα στη διαδρομή του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν μπορούμε να συγκατοικούμε με ανθρώπους που δεν σέβονται τον πολιτικό μας πολιτισμό, που προσπαθούν να επιβληθούν με κάθε μέσο.
● Οι πρώην εσωκομματικοί σας αντίπαλοι παρουσιάζουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βίντεο στο οποίο εμφανίζεστε πριν από λίγους μήνες να ζητάτε να παραδώσει την έδρα του στο κόμμα ο κ. Γεωργούλης. Σας εγκαλούν γιατί δεν παραδώσατε τη δική σας. Τι απαντάτε;
Οι συγκρίσεις ανόμοιων καταστάσεων είναι μια παλιά μέθοδος παραπληροφόρησης και αποπροσανατολισμού. Αντιπαρέρχομαι λοιπόν την προπαγάνδα για να πάμε στην πολιτική ουσία του ζητήματος. Δεν αλλάζω ούτε θέσεις, ούτε ιδεολογικό χώρο. Παραμένω σταθερά προσηλωμένος στους λόγους, στις αξίες, στις πολιτικές θέσεις για τις οποίες με εξέλεξαν οι χιλιάδες συμπολίτες μας να τους εκπροσωπήσω. Σταθερός στον αγώνα για την κοινωνική χειραφέτηση και την υπόθεση της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής Αριστεράς. Δεν διαψεύδω την επιλογή τους, αντίθετα κάνω ό,τι μπορώ για να την επαληθεύσω σε κάθε συνθήκη.
● Αισθάνεστε υπονομευτής του Αλέξη Τσίπρα;
Αντιλαμβάνομαι ότι η ηγετική ομάδα του κ. Κασσελάκη το πιστεύει ακράδαντα. Εξάλλου με αυτή τη ρητορική πορεύονται τα τελευταία χρόνια, με αυτή τη ρητορική εξελέγη και ο κ. Κασσελάκης πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Το δυστύχημα είναι, όπως έγραψε ο Γ. Σταθάκης σε πρόσφατο άρθρο του, ότι ένα μέρος του αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρεύματος εισχώρησε εντός των τειχών.
Η ρητορική της υπονόμευσης του Αλ. Τσίπρα συμπεριλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη την κυβέρνηση της περιόδου 2015-2019. Βέβαια οι ισχυρισμοί αυτοί καταρρίπτονται πολύ εύκολα. Πρώτα από όλα, για όσους λένε ότι έφταιγα εγώ ή κάποιοι άλλοι υπουργοί που χάσαμε το 2019, να θυμίσω ότι σε εκείνες τις εκλογές πήραμε 32%. Προφανώς η υλοποίηση του μνημονίου είχε κόστος και οδήγησε στην ήττα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για εκλογική κατάρρευση.
Για την περίοδο 2019-2023 το πρόβλημα στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι καλλιεργήθηκε ένα κλίμα αρχηγισμού, όπου κάθε διαφορετική άποψη θεωρούνταν υπονομευτική. Βασικός λόγος ήταν η πεποίθηση στην ηγετική ομάδα –με την οποία δεν συμφωνούσα– ότι ο Κ. Μητσοτάκης θα πέσει από μόνος του, σαν «ώριμο φρούτο», και συνεπώς δεν χρειαζόταν να πάρουμε θέση στα σημαντικά διλήμματα – η επιλογή ήταν να υποσχόμαστε όλα σε όλους έτσι ώστε να είναι όλοι χαρούμενοι. Αυτό όμως έπληξε την αξιοπιστία μας και έτσι απωλέσαμε την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος και ήρθε η εκλογική κατάρρευση. Μια αυτοκριτική που κάνω για τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν ότι δεν εξέφραζα αρκετά τις συγκεκριμένες ανησυχίες μου.
● Ο κ. Κασσελάκης στη συνέντευξή του στον AΝΤ1 και σε ό,τι αφορά το μαξιλάρι επέρριψε όλες τις ευθύνες σε εσάς και υποστήριξε ότι ο κ. Τσίπρας τα έκανε όλα καλά. Είχε γνώση ο κ. Τσίπρας για τη συμφωνία ή του κρύψατε κάτι; Την ενέκρινε ως πρωθυπουργός ή πράξατε αυτόνομα;
Από τη στιγμή που ανέλαβα συντονιστής της διαπραγματευτικής ομάδας την άνοιξη του 2015 και σε όλη τη διάρκεια της μετέπειτα θητείας μου ως υπουργός Οικονομικών υπήρχε μία σταθερή διαπραγματευτική ομάδα. Αυτή η ομάδα δούλευε με πολύ συνεργατικό πνεύμα και πηγαίναμε στον Αλέξη είτε όταν υπήρχαν δυσκολίες, είτε όταν υπήρχαν διαφωνίες, είτε όταν χρειαζόμασταν τη συμβολή του, κάποιες φορές για την τακτική και κάποιες φορές για τη στρατηγική που θα έπρεπε να ακολουθήσουμε.
Ο Αλέξης ήταν καλά πληροφορημένος για τις δύο εναλλακτικές που είχαμε, τη μία να ζητήσουμε μια προληπτική γραμμή πίστωσης που θα συνδεόταν με ένα νέο μνημόνιο και την άλλη μια καθαρή έξοδο με ένα μαξιλάρι που θα έδινε ασφάλεια στις αγορές. Το γεγονός ότι και η Πορτογαλία και η Ιρλανδία επέλεξαν το δεύτερο αποδομεί το επιχείρημα του κ. Μητσοτάκη ότι ο λόγος που χρειαζόμασταν μαξιλάρι έχει να κάνει με την αναξιοπιστία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι μόνο ότι ξεχνάει πως το δικό του κόμμα συνέβαλε τα μέγιστα στη χρεοκοπία της χώρας, αλλά και ότι οποιαδήποτε χώρα χρεοκοπήσει χρειάζεται χρόνο για να ξαναποκτήσει την αξιοπιστία της.
Επιπλέον ο Αλέξης Τσίπρας είχε μια καλή κατανόηση για το πώς δουλεύει το δημόσιο λογιστικό, άρα ήξερε ότι το επιχείρημα ότι θα μπορούσε να πάρουμε 7 δισ. από τα 37 και να τα επιστρέψουμε στην κοινωνία απλώς δεν ισχύει: αν ξοδεύαμε περαιτέρω από αυτά που είχαμε στον προϋπολογισμό του 2018 για το 2019, αυτά θα μετρούσαν ως δαπάνες και συνεπώς δεν θα φτάναμε στον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα και άρα η έξοδος δεν θα ήταν καθαρή. Δεν θα μας δάνειζαν οι αγορές. Και αυτό δεν είναι θέμα γνώμης, και η επαναφορά του ξανά και ξανά από την ηγετική ομάδα του κ. Κασσελάκη αποδεικνύει, μετά από τόσο μελάνι που έχει ξοδευτεί σε άρθρα, βιβλία (για μια πλήρη απάντηση σε όλα αυτά τα θέματα βλέπε το «Με την πλάτη στον τοίχο», εκδόσεις Θεμέλιο), ή βαθύτατη άγνοια ή μια αδιαφορία για την αλήθεια λόγω της λογικής της αντιπαράθεσης.
Υποψιάζομαι όμως ότι υπάρχει ένας βαθύτερος λόγος. Η επίθεση στο μαξιλάρι και στη φορολόγηση των μεσαίων τάξεων κρύβει μια αδυναμία ή απροθυμία να συζητήσει σοβαρά το θέμα της φορολογίας, το πώς χρηματοδοτείται το κοινωνικό κράτος ή οι αναγκαίες δαπάνες που χρειάζονται για την πράσινη μετάβαση. Εναν νέο φορέα της Αριστεράς δεν μπορεί να μην τον απασχολήσει αυτό το ζήτημα.
● Ο κ. Κασσελάκης μιλώντας στην παρουσίαση του βιβλίου «Το φαινόμενο Κασσελάκης» του Ξ. Κοντιάδη είπε ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούσε σωστά, ο ίδιος δεν θα είχε εκλεγεί. Εχει δίκιο;
Ακόμα και το χαλασμένο ρολόι δύο φορές την ημέρα λέει τη σωστή ώρα. Πράγματι σε ένα «κανονικό» κόμμα της Αριστεράς ο Στέφανος Κασσελάκης δεν θα μπορούσε να εκλεγεί πρόεδρος. Πόσο μάλλον που στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν υπάρχουν δημοκρατικά αντίβαρα, δεν προβλέπονται στο πρόσφατα ψηφισμένο καταστατικό, με το οποίο είχα διαφωνήσει, όπως και πολλοί άλλοι.
Ακόμα και με αυτό το καταστατικό δεν θα μπορούσε να εκλεγεί αν δεν λειτουργούσε το τραύμα της μεγάλης ήττας στις βουλευτικές εκλογές. Τα μέλη και οι ψηφοφόροι μας αναζητούσαν μια ελπίδα επανάκαμψης, ει δυνατόν αστραπιαία. Ο Στ. Κασσελάκης «πούλησε» πετυχημένα την υπόσχεση ότι αυτός θα κερδίσει τον Μητσοτάκη. Στην εξίσωση δεν πρέπει να αφαιρέσουμε το τοξικό κλίμα που δημιούργησαν οι «πιστοί» του νέου προέδρου, όχι μόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και με τις εμπρηστικές δηλώσεις των στελεχών του που κατασκεύαζαν, εδώ και πολύ καιρό, τον εσωτερικό εχθρό, «τα βαρίδια και τα παράσιτα».
● Πώς φαντάζεστε τη συνεργασία με τους «6+6»; Μέσω της δημιουργίας ενός νέου πολιτικού φορέα; Αν ναι, ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του και κυρίως πώς θα γίνει ελκυστικός στους πολίτες προκειμένου να τον εμπιστευτούν;
Η συνεργασία με τους «6+6» είναι δεδομένη, όπως με πολλούς άλλους και άλλες που μας παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον, είτε ήταν εντός του ΣΥΡΙΖΑ είτε ήταν εκτός. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι την επόμενη περίοδο, μέχρι τις ευρωεκλογές, χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω από φόρουμ διαλόγου και κάτι λιγότερο από κόμμα. Χρειάζεται ανοιχτή καρδιά, να ξεπεραστούν με δημιουργικό τρόπο οι διαφωνίες του παρελθόντος, απευθυνόμενοι σε όλο αυτόν τον κόσμο που έχει αγωνία για μια σοβαρή αντιπολίτευση, αλλά συγχρόνως μια αντιπολίτευση που μπορεί να ανταποκριθεί στα μεγάλα επίδικα της εποχής.
Είναι προφανές ότι αυτό δεν είναι αποκλειστικά δικό μου θέμα, πόσο μάλλον μιας νέας ηγετικής ομάδας. Πρέπει να δώσουμε χώρο στον κόσμο, με δημοκρατικές, συμμετοχικές, αλλά και αποτελεσματικές διαδικασίες, όπου θα αισθάνονται ότι έχουν ρόλο. Αυτό χρειάζεται έναν φορέα που θα μιλάει ιδεολογικά και πολιτικά, που θα ενεργοποιείται στα κινήματα, που θα παράγει πολιτική.
Δημήτρης Τερζής
